Not Artışının Nedenleri

S&P’nin Türkiye’nin notunu yükseltmesindeki en önemli faktörlerden biri, uluslararası rezervlerdeki artış oldu. Bu durum, Merkez Bankası’nın ortodoks para politikasına geçişinin başarılı olduğunu gösteriyor. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 50’ye yükseltmesiyle enflasyon üzerindeki baskı artırıldı ve ekonomi yeniden dengelenmeye başladı.

Geleceğe Dair Endişeler

Ancak S&P, kredi notu görünümünü “durağan” olarak belirledi. Bunun nedeni, enflasyonun hala yüksek olması ve hane halkının enflasyon beklentilerinin yüksek olması. Özellikle asgari ücret artışının enflasyon üzerindeki etkisi, dikkatle takip ediliyor.

Asgari Ücret ve Enflasyon

Gill, asgari ücret artışının enflasyon hedefiyle uyumlu olması gerektiğini vurguluyor. Eğer asgari ücret artışı geçmiş enflasyonla daha uyumlu olursa, enflasyonun düşürülmesi daha zor olabilir.

Faiz İndirimleri ve Büyüme Beklentileri

S&P, Merkez Bankası’nın ilk faiz indirimini 2025’in ilk çeyreğinde yapacağını öngörüyor. Ancak, enflasyon hedeflerine ulaşılana kadar faizlerin yüksek seviyelerde kalması bekleniyor. Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3,1 büyüyeceği ve 2025’te yüzde 2,3’e yavaşlayacağı tahmin ediliyor.

S&P’nin Türkiye’ye yönelik olumlu değerlendirmesi, ülke ekonomisinin doğru yolda olduğu sinyalini veriyor. Ancak enflasyonla mücadele ve ekonomik istikrarın sağlanması için daha yapılacak çok iş var. Özellikle asgari ücret artışları, faiz politikaları ve hükümetin maliye politikaları, enflasyon hedeflerine ulaşmada kritik rol oynayacak.

TikTok’un Global Başarısı ve Siyasi Fırtınalar

TikTok, dünya genelinde yüz milyonlarca kullanıcıya ulaşarak sosyal medya dünyasında büyük bir etki yarattı. Ancak, uygulamanın Çin kökenli olması ve ABD’nin güvenlik endişeleri, şirketin geleceği hakkında belirsizlikler yarattı. ABD Kongresi, TikTok’un Çin hükümetiyle bağlantılı olduğu iddiasıyla uygulamanın yasaklanmasını veya devredilmesini gündeme getirmişti. Buna rağmen, TikTok’un global gelirleri son bir yılda %30 oranında artarak şirketin büyümesini sürdürdüğünü gösterdi.

Su Kralı’nın Düşüşü

Uzun yıllar listede zirvede yer alan şişelenmiş su şirketi Nongfu Spring’in kurucusu Cong Şanşan, bu yıl ikinci sıraya geriledi. Oğlunun ABD vatandaşı olması ve bazı ticari anlaşmazlıklar, şirketin imajını olumsuz etkileyerek gelirlerinde düşüşe neden oldu.

Çin Teknoloji Devi Tencent’in Güçlü Konumu

Çin’in önde gelen teknoloji şirketlerinden Tencent’in kurucusu Pony Ma, 44,4 milyar dolarlık servetiyle listede üçüncü sırada yer aldı. WeChat gibi popüler uygulamalara sahip olan Tencent, Çin internet pazarında önemli bir oyuncu olmaya devam ediyor.

Çin’in Yükselen Zenginleri

Hurun Çin Zenginler Listesi, Çin ekonomisinin dinamik yapısını ve sürekli büyüyen zenginler sınıfını ortaya koyuyor. Listede yer alan 1094 kişinin toplam serveti 3 trilyon doları aşarken, bu rakam geçen yıla göre yüzde 10 azalmış olsa da, Çin’in ekonomik gücünü göstermeye devam ediyor.

Cang Yiming’in Çin’in en zengin kişisi olması, ülkenin teknoloji sektöründeki hızlı büyümeyi ve inovasyonu yansıtıyor. TikTok’un global başarısı, Çinli şirketlerin dünya pazarlarında giderek daha fazla söz sahibi olduğunu gösteriyor. Ancak, jeopolitik gerilimler ve düzenleyici kurumların müdahaleleri, bu büyümenin sürdürülebilirliği konusunda belirsizlikler yaratmaya devam ediyor.

Yumuşak İniş Mi, Sert İniş Mi?

Yumuşak iniş, ekonomik büyümenin yavaşlaması ve enflasyonun düşürülmesi anlamına geliyor. Bu durum, hem büyümenin devamlılığı hem de fiyat istikrarının sağlanması açısından ideal kabul ediliyor. Ancak, Fed’in faiz artırımlarıyla enflasyonu dizginleme çabaları, ekonomik büyümeyi de yavaşlatma riskini taşıyor. Bu nedenle, Fed’in izleyeceği politika, ekonomideki dengeyi sağlamak açısından kritik öneme sahip.

Ekonomik Verilerdeki Çelişkiler

Son dönemde açıklanan ekonomik veriler, bir yandan güçlü büyüme sinyalleri verirken, diğer yandan enflasyonun düşüş hızının beklenenden daha yavaş olabileceği endişelerini artırıyor. Bu çelişkili tablo, yatırımcıların karar verme süreçlerini zorlaştırıyor.

Siyasi Belirsizlikler ve Piyasalar

ABD’deki başkanlık seçimlerinde yaşanan rekabet, piyasalardaki belirsizliği artıran önemli bir faktör. Adayların ekonomik politikalarına ilişkin farklı görüşleri, yatırımcıların beklentilerini şekillendiriyor. Özellikle, vergi politikaları, düzenlemeler ve ticaret politikaları gibi konularda ortaya çıkan farklı yaklaşımlar, piyasaların volatilitesini artırıyor.

Fed’in Zorlu Görevi

Fed, hem enflasyonu kontrol altına almak hem de ekonomik büyümeyi desteklemek gibi çelişkili hedefler arasında denge kurmaya çalışıyor. Bu durum, Fed’in karar alma süreçlerini zorlaştırıyor ve piyasalarda belirsizliği artırıyor.

Sonuç

ABD ekonomisi, şu anda önemli bir dönüm noktasında bulunuyor. Yumuşak iniş senaryosu, hala mümkün olsa da, enflasyonla mücadele ve siyasi belirsizlikler gibi faktörler, ekonomik geleceğe dair belirsizlikleri artırıyor. Yatırımcılar, bu dönemde daha dikkatli adımlar atmalı ve gelişmeleri yakından takip etmelidirler.

Yükselen Enflasyon ve Tüketici Davranışları

Eylül ayında açıklanan enflasyon verileri, ekonomideki belirsizlikleri artırarak faiz indirimi beklentilerini zayıflattı. Yüksek enflasyon, vatandaşları gelecekteki fiyat artışlarına karşı tedbir almaya yöneltti. Özellikle dayanıklı tüketim mallarına olan talepte artış gözlemleniyor. Bu durum, bir yandan ekonomik büyümeye katkı sağlarken, diğer yandan da enflasyon üzerindeki baskıyı artırıyor.

Peki, tüketicileri bu kadar harcamaya iten ne? Enflasyon beklentilerinin yüksek olması, vatandaşların satın alma gücünün gelecekte daha da azalacağı endişesiyle harcamalarını öne çekmelerine neden oluyor. Ayrıca, ocak ayında yapılacak asgari ücret zammı beklentisi de tüketimi destekliyor.

Asgari Ücret ve Enflasyon İlişkisi

Asgari ücret artışları, hem çalışanların alım gücünü artırarak iç talebi destekliyor hem de işletmelerin maliyetlerini yükselterek enflasyon üzerinde baskı oluşturuyor. Geçen yıl yapılan yüzde 50’lik asgari ücret artışının enflasyon üzerindeki etkisi oldukça belirgin olmuştu. Bu yıl için beklenen yüzde 25’lik artışın ise enflasyon üzerindeki etkisi daha sınırlı olabilir. Ancak asgari ücretin reel değeri, enflasyon karşısında ne kadar eriyebileceği önemli bir soru işareti olarak duruyor.

Politikaların Dengesi

Hükümet, bir yandan enflasyonu düşürmek için sıkı para politikasını sürdürürken, diğer yandan da büyümeyi desteklemek ve sosyal adaleti sağlamak için asgari ücreti artırmak zorunda kalıyor. Bu iki hedef arasındaki dengeyi tutturmak oldukça zor.

Geleceğe Dair Tahminler

Ekim ayında açıklanacak enflasyon verileri, ekonomik politikaların yönünü belirlemede önemli bir rol oynayacak. Eğer enflasyon beklentilerin üzerinde gerçekleşirse, faiz indirimi ihtimali daha da uzaklaşacak ve ekonomideki belirsizlikler artacaktır.

Türkiye ekonomisi, iç talep, enflasyon ve asgari ücret gibi birbirine bağlı değişkenlerin etkisi altında karmaşık bir süreçten geçiyor. Hükümetin izleyeceği politikalar, hem kısa vadeli ekonomik istikrarı hem de uzun vadeli büyümeyi etkileyecek önemli kararlar olacaktır.

Altının Getirisi: Beklentilerin Üzerinde

Rapor, altının uzun vadeli getirisinin, geçmişte yapılan çalışmalarda tahmin edilenden daha yüksek olduğunu gösteriyor. Özellikle son 50 yıllık dönemde, altın hem enflasyonu yendi hem de küresel ekonomik büyümeyle paralel bir seyir izledi. Bu durum, altının sadece bir güvenli liman değil, aynı zamanda karlı bir yatırım aracı olduğunu kanıtlıyor.

Yeni Bir Yaklaşımla Farklı Sonuçlar

Raporun en önemli bulgularından biri, altın analizlerinde kullanılan yöntemlerin güncellenmesiyle elde edilen sonuçlar oldu. Geçmişte, altın genellikle sadece bir “değer saklama aracı” olarak değerlendirilir ve analizlerde bu yaklaşım benimsenirdi. Ancak yeni çalışmada, altın talebindeki tüm faktörler (mücevher, teknoloji, merkez bankaları vb.) dikkate alındığında, altının getirilerinin daha yüksek olduğu ortaya çıktı.

Altının Portföylerde Yerini Güçlendirme Potansiyeli

Bu rapor, yatırımcılar için önemli bir dönüm noktası olabilir. Uzun yıllar boyunca altının portföylerde yeterince yer almadığı ve genellikle sadece kriz dönemlerinde tercih edildiği görülüyordu. Ancak yeni bulgular, altının portföy çeşitlendirmesi ve risk yönetimi açısından önemini bir kez daha vurguladı.

Geleceğe İlişkin Görünüm

Altının geleceği hakkında kesin bir yargıya varmak zor olsa da, bu rapor ışığında bazı çıkarımlar yapmak mümkün. Küresel ekonomideki belirsizlikler, enflasyon riskleri ve jeopolitik gerginlikler devam ettiği sürece altına olan talep artmaya devam edebilir. Ayrıca, yeşil dönüşüm ve teknolojik gelişmeler de altın talebini etkileyen önemli faktörler arasında yer alıyor.

Dünya Altın Konseyi’nin raporu, altının sadece bir değer saklama aracı olmadığını, aynı zamanda uzun vadeli yatırımcılar için karlı bir seçenek olduğunu gösteriyor. Bu durum, hem bireysel yatırımcılar hem de kurumsal yatırımcılar için önemli bir fırsat sunuyor.

BIST 100 endeksi, 16 Ekim 2024 Çarşamba günü yüzde 1,08 değer kazanarak 8.956,03 puanla günü tamamladı. Bu yükseliş, yatırımcıların piyasalara olan güvenini gösteriyor.

• En Çok Yükselen Hisseler: MARKA, LYDYE, IZFAS gibi hisseler günün en büyük kazananları arasında yer aldı.
• En Çok Düşen Hisseler: DIRIT, EUHOL, RTALB gibi hisseler ise en fazla değer kaybeden hisseler oldu.
• En Çok İşlem Gören Hisseler: THYAO, EREGL, ISCTR gibi hisseler yatırımcıların en çok ilgisini çekti.

Dövizde Düşüş

Dolar/TL kuru, yüzde 0,16 düşüşle 34,17 seviyesine geriledi. Euro/TL kuru ise yüzde 0,30 düşüşle 37,19 seviyesinde kapandı. Dövizdeki bu düşüş, yatırımcıların risk iştahının arttığını gösteriyor.

Altında Yükseliş

Gram altın, yüzde 0,28 artışla 2.935,05 TL’ye yükseldi. Ons altın da yüzde 0,49 artışla 2.675,62 dolar seviyesine ulaştı. Altındaki bu yükseliş, güvenli liman olarak görülen altına olan talebin arttığını gösteriyor.

Kripto Paralarda Artış

Bitcoin, yüzde 3,43 yükselişle 67.805,00 dolar seviyesine ulaştı. Ethereum ise yüzde 1,66 artışla 2.614,96 dolar seviyesinde işlem gördü. Kripto para piyasalarındaki bu yükseliş, risk iştahındaki artışın bir yansıması olarak değerlendiriliyor.

Genel Değerlendirme

16 Ekim 2024 Çarşamba günü piyasalarda genel olarak olumlu bir seyir gözlendi. Borsa İstanbul’daki yükseliş, yatırımcıların ekonomik büyüme beklentilerinin olumlu olduğu yönündeki görüşlerini yansıtıyor. Dövizdeki düşüş ise yatırımcıların risk iştahının arttığını gösteriyor. Altın ve kripto paralar ise güvenli liman ve riskli varlık olarak görüldüğü için farklı yönlerde hareket etti.

Farkın Nedenleri

Emekli aylıklarındaki bu farkın temel nedeni, emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan formül ve ekonomik göstergelerdeki dalgalanmalar. Özellikle enflasyon oranındaki farklılıklar, emekli aylıklarında önemli farklılıklara neden oluyor. 2024 yılında enflasyonun daha yüksek olması, bu yıl emekli olanların daha yüksek aylık almalarını sağlıyor.

Telafi Süresi: 6 Yıl mı?

TÜRK-İŞ’in hazırladığı rapora göre, 2024 yılında emekli olamayanların, bu farkı ortalama 6 yılda kapatabileceği belirtiliyor. Ancak bu süre, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir.

• Enflasyon: Eğer enflasyon tahminlerin üzerinde seyrederse, farkın kapatılması daha kısa sürede gerçekleşebilir. Ancak, enflasyonun düşmesi durumunda bu süre uzayabilir.
• Büyüme: Ekonomik büyüme hızı, emekli aylıklarına yapılan zamları etkileyen önemli bir faktördür. Yüksek büyüme oranları, emekli aylıklarının daha hızlı artmasını sağlayabilir.
• Hükümet Politikaları: Hükümetin emekli aylıklarına yönelik politikaları, farkın kapanma süresini doğrudan etkileyebilir. Ek ödemeler, toplu sözleşme sonuçları gibi faktörler, telafi süresini kısaltabilir.

Farklı Senaryolar ve Değerlendirmeler

Emekli aylıklarındaki farkın telafi süresi, farklı senaryolar altında incelenebilir:

• Enflasyonun Düşük Seyretmesi: Eğer enflasyon beklenenden daha düşük seyrederse, farkın kapatılması daha uzun sürebilir. Bu durumda, emeklilerin alım gücü daha uzun süre düşük kalabilir.
• Büyüme Hızının Düşmesi: Ekonomik büyüme hızının yavaşlaması, emekli aylıklarına yapılan zamları olumsuz etkileyebilir ve farkın kapanmasını geciktirebilir.
• Hükümetin Destek Olmaması: Eğer hükümet, emekli aylıklarındaki farkı kapatmak için ek önlemler almazsa, emeklilerin mağduriyeti uzun süre devam edebilir.

Emekli aylıklarındaki farkın telafi süresi, birçok faktöre bağlı olduğu için kesin bir cevap vermek zordur. Ancak, mevcut verilere göre ortalama 6 yıl gibi bir süre söz konusu olsa da, bu süre farklı senaryolar altında kısalabilir veya uzayabilir. Emeklilerin bu konuda mağdur olmamaları için, hükümetin emekli aylıklarına yönelik daha kapsamlı ve uzun vadeli politikalar geliştirmesi gerekmektedir.

Cari Açık Nedir ve Neden Önemlidir?

Cari açık, bir ülkenin bir yıl içinde yurtdışına sattığı mal ve hizmetlerin değerinin, yurtdışından satın aldığı mal ve hizmetlerin değerinden az olması durumudur. Basitçe ifade etmek gerekirse, bir ülkenin harcamaları gelirini aştığında cari açık oluşur.

Cari açık, bir ülkenin ekonomik sağlığı için önemli bir göstergedir. Yüksek cari açık, bir ülkenin dışa bağımlılığını artırır, döviz kurunda dalgalanmalara neden olabilir ve ekonomik krizlere yol açabilir. Bu nedenle, cari açığın azaltılması, her ülkenin ekonomik politikalarının öncelikleri arasında yer alır.

Şimşek’in Açıklamaları ve Değerlendirmesi

Bakan Şimşek’in açıklamalarına göre, Türkiye’de cari açıkta yaşanan iyileşme, atılan doğru adımların bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Özellikle, hükümetin uyguladığı istikrar politikaları, ihracata yönelik teşvikler ve dış borç yönetimi gibi faktörler, cari açığın azalmasında önemli rol oynamıştır.

Ağustos ayında elde edilen 4,3 milyar dolarlık cari fazla, son 5 yılın en yüksek aylık cari fazlası olarak kayıtlara geçti. Bu durum, Türkiye ekonomisinin dış ticarette daha dengeli bir yapıya kavuştuğunu göstermektedir. Ayrıca, yılın ilk sekiz ayında portföy girişlerindeki artış ve dış borç çevirme oranlarındaki yükseliş, Türkiye’nin uluslararası yatırımcılar nezdinde güvenilirliğini artırdığını göstermektedir.

Bu Gelişmenin Türkiye Ekonomisi İçin Anlamı

Cari açığın azalması, Türkiye ekonomisi için birçok olumlu sonuç doğurabilir:

• Ekonomik İstikrar: Cari açığın azalması, ekonomik istikrarı güçlendirecek ve döviz kurundaki dalgalanmaları azaltacaktır.
• Yatırımcı Güveni: Düşük cari açık, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye olan güvenini artırarak daha fazla yatırımın gelmesini sağlayacaktır.
• Büyüme: Sağlıklı bir dış ticaret dengesi, ekonomik büyümeyi destekleyecektir.
• Küresel Rekabetçilik: Türkiye, daha güçlü bir ekonomik yapıya sahip olarak küresel rekabette daha başarılı olacaktır.

Sürdürülebilirlik ve Gelecek

Elde edilen bu başarıyı sürdürmek için, hükümetin doğru politikalar uygulamaya devam etmesi gerekmektedir. Özellikle, ihracata yönelik desteklerin artırılması, üretimde verimliliğin yükseltilmesi ve enerji maliyetlerinin düşürülmesi gibi konulara odaklanılması önemlidir.

Türkiye’de cari açığın azalması, ekonomideki olumlu gelişmelerin bir göstergesidir. Ancak, bu başarıyı kalıcı hale getirmek için sürdürülebilir politikalar izlenmesi gerekmektedir.

Beklentilerin Üzerinde Bir Artış

Ekonomistlerin büyük bir kısmı, Eylül ayı enflasyonunun aylık bazda yüzde 0,1 ve yıllık bazda yüzde 2,3 civarında olacağını öngörüyordu. Ancak, açıklanan veriler bu tahminlerin üzerinde bir artış olduğunu gösterdi. Özellikle enerji fiyatlarındaki yükselişin, enflasyon üzerindeki baskıyı artırdığı düşünülüyor.

Enflasyonun Kalıcı Olma Riski

Bu beklenmedik artış, enflasyonun kalıcı bir sorun haline gelme endişelerini yeniden alevlendirdi. Merkez bankaları, enflasyonu hedeflenen seviyelerde tutmak için faiz oranlarını artırmaya devam edebilir. Bu durum, ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir ve işsizlik oranlarını yükseltebilir.

Piyasaların Tepkisi

Enflasyon verilerinin açıklanmasıyla birlikte, küresel piyasalarda belirsizlik arttı. Yatırımcılar, merkez bankalarının gelecekteki politika kararlarını yakından takip etmeye başladı. Özellikle dolar endeksi ve tahvil getirilerinde dalgalanmalar gözlendi.

Nedenleri ve Sonuçları

Enflasyondaki bu artışın birçok nedeni olabilir. Bunlar arasında;

• Enerji fiyatlarındaki yükseliş: Petrol ve doğalgaz gibi enerji kaynaklarının fiyatlarındaki artış, tüketici fiyatlarını doğrudan etkiliyor.
• Tedarik zinciri sorunları: Pandemi sürecinde yaşanan tedarik zinciri sıkıntıları, üretim maliyetlerini artırarak enflasyonu yükseltiyor.
• Talepteki artış: Ekonomilerin toparlanmasıyla birlikte talepteki artış da enflasyon üzerinde baskı oluşturuyor.

Enflasyonun yükselmesi, hem bireyler hem de işletmeler için önemli sonuçlar doğurur. Bireyler, artan fiyatlarla mücadele etmek zorunda kalırken, işletmeler de üretim maliyetlerinin artması nedeniyle zor durumda kalabilir.

Geleceğe İlişkin Görüşler

Ekonomistler, enflasyonun geleceği konusunda farklı görüşlere sahip. Bazı ekonomistler, enflasyonun geçici bir sorun olduğunu ve önümüzdeki dönemde düşeceğini öngörürken, bazıları ise enflasyonun kalıcı bir sorun haline gelebileceği uyarısında bulunuyor.

Sonuç olarak, ABD’de enflasyonun beklenenden daha hızlı artması, hem ABD ekonomisi hem de küresel piyasalar için önemli bir gelişme. Bu durum, merkez bankalarının politika kararlarını etkileyebilir ve ekonomik büyüme üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Farkın Nedenleri

• Ekonomik Göstergelerdeki Dalgalanmalar: Enflasyon, büyüme oranları gibi ekonomik göstergelerdeki dalgalanmalar, emekli aylıklarına doğrudan etki ediyor. Özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde emekli aylıkları, artan yaşam maliyetlerine yetişmekte zorlanabiliyor.
• Aylık Bağlama Sistemindeki Değişiklikler: Emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan yöntemlerdeki değişiklikler de maaş farklarına neden olabiliyor. Örneğin, güncelleme katsayısı, taban aylık gibi faktörlerdeki değişiklikler, emeklilerin maaşlarını doğrudan etkiliyor.
• Hükümet Politikaları: Hükümetin uyguladığı ekonomik politikalar ve sosyal güvenlik sistemine yönelik düzenlemeler de emekli maaşlarını şekillendiriyor. Özellikle enflasyon farklarının ödenmesi, refah payı gibi uygulamalar, emeklilerin alım gücünü doğrudan etkileyebiliyor.

Çalışmalar ve Beklentiler

Hükümet, bu konunun farkında ve emeklilerin mağduriyetini gidermek için çeşitli çalışmalar yürütüyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, emekli aylıklarında yaşanan bu farklılığı ortadan kaldırmak için farklı formüller üzerinde çalışıyor.

Uzmanlar, bu çalışmalarda şu noktalara dikkat edilmesi gerektiğini düşünüyor:

• Adaletli Bir Dağılım: Emekli aylıklarındaki farkın, tüm emeklileri kapsayacak şekilde adil bir şekilde giderilmesi gerekiyor.
• Sürdürülebilirlik: Alınacak kararların, sosyal güvenlik sisteminin uzun vadeli sürdürülebilirliğini tehdit etmemesi gerekiyor.
• Ekonomik Gerçekler: Alınacak kararların, ülkenin ekonomik koşullarıyla uyumlu olması gerekiyor.

Emeklilerin Beklentileri

Emekliler, bu konuda en büyük mağduriyeti yaşayan kesim. Emekliler, öncelikli olarak alım güçlerinin korunmasını ve yaşanan haksızlığın giderilmesini talep ediyor. Ayrıca, emekli aylıklarının düzenli olarak enflasyona endekslenmesini ve yaşam şartlarına göre artırılmasını istiyorlar.

Uzun Vadeli Çözümler

Bu sorunun uzun vadeli bir çözümü için sosyal güvenlik sisteminin tümüyle gözden geçirilmesi gerekiyor. Özellikle emeklilik yaşı, prim gün sayısı gibi kriterlerin günümüz koşullarına uygun hale getirilmesi ve emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan yöntemlerin daha adil ve şeffaf hale getirilmesi gerekiyor.

Sonuç olarak, 2024 ve 2025 emeklileri arasındaki maaş farkı, önemli bir sosyal sorun olarak karşımızda duruyor. Bu sorunun çözümü için hükümetin, uzmanların ve emeklilerin ortak çalışması gerekiyor. Alınacak kararların, emeklilerin yaşam standartlarını koruyacak, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlayacak ve ülkenin ekonomik koşullarına uygun olması gerekiyor.