Erken Ödeme Kararının Detayları

SGK’nın sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, aylık ödeme günü 5 Haziran olan 4C (Emekli Sandığı) kapsamındaki emekli ve hak sahiplerinin Haziran 2025 dönemine ilişkin aylık ödemelerinin öne çekilerek 4 Haziran 2025 tarihinde hesaplara yatırılacağı kesin olarak belirtildi. Bu karar, emeklilerin ve hak sahiplerinin beklenen maaşlarına bir gün daha erken kavuşmalarını sağlayacak.

Bu tür öne çekme uygulamaları, özellikle özel gün ve tatil dönemleri öncesinde vatandaşların finansal planlamalarını kolaylaştırmak amacıyla sıkça başvurulan bir yöntemdir. SGK’nın bu adımı, Ramazan Bayramı veya Kurban Bayramı gibi özel günlerde, emeklilerin ve hak sahiplerinin ek masraflarını karşılamalarına destek olmayı kesinlikle hedefliyor. Bu erken ödeme, ekonomik anlamda küçük gibi görünse de, emeklilerimizin hayatlarında önemli bir rahatlama yaratmaktadır.

Emekli Sandığı Kapsamı ve Ödeme Süreci

Emekli Sandığı (4C), Türkiye’deki sosyal güvenlik sisteminin önemli bir parçasını oluşturur ve genellikle kamu sektöründe çalışanların emeklilik haklarını düzenler. Bu kapsamdaki emekliler ve hak sahipleri, belirli ödeme günlerinde aylık maaşlarını alırlar. SGK’nın bu duyurusu, bu ödeme takviminde yapılan bir değişikliktir ve yalnızca 5 Haziran ödeme gününe denk gelenleri kapsamaktadır.

Ödeme sürecinin öne çekilmesi, SGK’nın teknolojik altyapısının ve operasyonel kapasitesinin esnekliğini de göstermektedir. Bu tür hızlı adaptasyonlar, vatandaş odaklı hizmet anlayışının bir parçasıdır. Hesaplara yapılacak ödemeler, otomatik olarak ilgili banka hesaplarına aktarılacak ve emeklilerimiz herhangi bir ek işlem yapmalarına gerek kalmadan maaşlarına erişebileceklerdir. Bu durum, bürokratik süreçlerin azaltılması ve hizmet kalitesinin artırılması açısından da önem taşımaktadır.

Küresel Ticaret Belirsizlikleri ve ABD Ekonomik Verileri

ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 Ocak’ta tekrar göreve gelmesinin ardından başta yüksek tarifeler olmak üzere attığı korumacı adımlar, küresel ekonomi üzerinde temel bir belirsizlik unsuru olmayı sürdürüyor. Ülkede tarifelere ilişkin devam eden yasal süreçler, söz konusu belirsizliklerin daha da derinleşebileceğine işaret ediyor. Analistler, sık değişkenlik gösteren tarife politikalarının yanı sıra ABD ile diğer ülkeler arasında henüz tatmin edici düzeyde ticari uzlaşmaların sağlanamamış olmasının risk iştahını sınırladığını belirtiyor. Dünya genelinde devam eden ekonomik ve jeopolitik risklerin etkisiyle süregelen belirsizlikler, yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırıyor.

Trump hükümetinin ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesinin tarifeleri engelleme kararını temyize götürmesinin ardından Federal Temyiz Mahkemesi, hükümetin bu talebini kabul ederek, söz konusu kararın geçici olarak durdurulmasına hükmetti. Öte yandan Trump, “Truth Social” sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Çin’in kendileriyle yaptığı ticaret anlaşmasını tamamen ihlal ettiğini savundu. Tarifelerin küresel ekonomi üzerinde temel belirsizlik unsuru olmayı sürdürdüğünü ifade eden analistler, ABD yönetiminin değişkenlik gösteren tarife politikalarıyla devam eden yasal süreçlerin bu belirsizliği derinleştireceğini vurguluyor.

Makroekonomik veri tarafında ise ABD Ticaret Bakanlığı, yılın ilk çeyreğine dair Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verisine ilişkin ikinci tahminini yayımladı. Buna göre ocak-mart döneminde ülke ekonomisi, ithalattaki artış ve kamu harcamalarındaki azalmanın etkisiyle yüzde 0,2 daraldı. Geçen ay yayımlanan öncü veride, ABD ekonomisinin yüzde 0,3 küçüldüğü öngörülmüştü. ABD Merkez Bankasının (Fed) enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi de nisanda aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda yüzde 2,5 ile beklentilere paralel arttı. Bu veriler, Fed’in gelecekteki para politikası adımları için kesinlikle yol gösterici olacaktır.

New York Borsasının Seyri ve Gelecek Haftanın Gündemi

New York borsasında geçen hafta ABD’li çip üreticisi Nvidia’nın beklentilerin üzerinde gelen finansal sonuçları ve ABD’de Ticaret Mahkemesinin karşılıklılık esaslı tarifeleri geçersiz kılan kararının etkisiyle alış ağırlıklı seyir öne çıktı. Tarifelere ilişkin mahkeme kararı Temyiz Mahkemesi kararıyla durdurulmasına karşın söz konusu tarife iptal kararı, Perşembe günü ABD endekslerinin yükselmesinde etkili oldu. California merkezli çip üreticisi Nvidia’nın geliri, üç aylık dönemde yıllık bazda yüzde 69 artışla 44,1 milyar dolara ulaşarak piyasa beklentilerini aştı. Gelirini bir önceki çeyreğe göre de yüzde 12 artıran Nvidia, geçen mali yılın aynı döneminde 26 milyar dolar gelir elde etmişti. Nvidia’nın Kurucusu ve Üst Yöneticisi (CEO) Jensen Huang, finansal sonuçlara ilişkin yaptığı açıklamada, Blackwell NVL72 yapay zeka süper bilgisayarın artık tam ölçekli olarak üretimde olduğunu belirtti.

Haftalık bazda New York borsasında, S&P 500 yüzde 1,88, Nasdaq endeksi yüzde 2,01 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,60 değer kazandı. Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı seyir hakim olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 12 baz puanlık azalışla haftayı yüzde 4,40’tan kapattı. Emtia fiyatları söz konusu haber akışıyla karışık seyir izlerken, altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 2,02 azalışla 3 bin 289 dolara, gümüşün ons fiyatı da yüzde 1,49 düşüşle 32,98 dolara geriledi. Brent petrolün varili haftayı yüzde 2,9 değer kaybıyla 62,6 seviyesinden tamamladı. Dolar endeksi ise haftalık bazda yüzde 0,2 yükselişle 99,3 seviyesinden cuma gününü tamamladı.

2 Haziran’la başlayan haftanın veri takviminde, Pazartesi imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ISM imalat sanayi PMI ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın konuşması, Salı fabrika siparişleri, dayanıklı mal siparişleri ve JOLTS açık iş sayısı, Çarşamba ADP istihdam raporu, hizmet sektörü PMI, ISM hizmet sektörü PMI ve Bej Kitap Raporu, Perşembe dış ticaret dengesi ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları, Cuma tarım dışı istihdam ve işsizlik oranı takip edilecek. Bu veriler, küresel ekonominin yönü için kesinlikle kritik sinyaller verecektir.

Avrupa ve Asya Piyasalarındaki Gelişmeler

Avrupa borsalarında geçen hafta pozitif seyir öne çıkarken, ABD yönetimi ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki tarife müzakerelerinin akıbetine yönelik soru işaretleri güçlendi. AB Komisyonu Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, bütün zamanını ve çabalarını ABD ile tarifeler konusunda anlaşma sağlamaya adadığını bildirdi. Öte yandan, görüşmenin ABD’de tarifeler konusunda yaşanan yasal belirsizlik ortamında gerçekleşmesi dikkat çekti. Analistler, tarifeler konusundaki belirsizliklerin ekonomi otoritelerinin işini zorlaştırdığını kaydederek, bu hafta faiz kararını açıklayacak ECB’nin politika projeksiyonlarında işini zorlaştırabileceğini söyledi.

ECB’nin şirketlerin finansmana ulaşmasını kolaylaştırmak ve maliyetlerini azaltmak için gevşemeyi sürdürmesi beklenirken, 5 Haziran’da politika kararını açıklayacak bankanın para piyasalarındaki fiyatlamalara göre 3 temel politika faizinde 25 baz puan indirime gideceği tahmin ediliyor. Gelecek hafta ECB’nin para politikası duyuru metninin yanı sıra Christine Lagarde’ın düzenleyeceği basın toplantısı da yakından takip edilecek. Geçen hafta Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,56, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,23, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,62 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,55 değer kazandı. Gelecek hafta Pazartesi bölge genelinde imalat sanayi PMI verileri, Salı Avro Bölgesi’nde öncü tüketici enflasyonu ve işsizlik oranı, Çarşamba bölge genelinde hizmet sektörü PMI, Perşembe Almanya’da fabrika siparişleri, Avro Bölgesi’nde üretici enflasyonu, ECB’nin faiz kararı ve ECB Başkanı Lagarde’ın basın toplantısı, Cuma Almanya’da sanayi üretimi, Avro Bölgesi’nde perakende satışlar ve büyüme takip edilecek.

Asya borsalarında geçen hafta karışık seyir öne çıkarken, Nvidia’nın finansal sonuçları ve tarifelere ilişkin hukuksal gelişmeleri piyasaların yönü üzerinde etkili oldu. Gelecek hafta ise Güney Kore’de yapılacak başkanlık seçimleri bölgenin odağında bulunuyor. Geçen hafta Nvidia’nın beklentileri aşan sonuçları sonrası Güney Koreli ve Japon teknoloji hisselerinde artış öne çıkarken, para politikası tarafında Güney Kore Merkez Bankası politika faiz oranını beklentilere paralel olarak 25 baz puan indirerek yüzde 2,75’ten yüzde 2,50’ye çekti. Bankadan yapılan açıklamada, faiz indirimi kararının ekonomik büyümenin önemli ölçüde azalacağı ve enflasyonun genel olarak istikrarlı kalacağı beklentilerine bağlandığı belirtilerek, iç ve dış politika ortamındaki değişikliklerin yakından izleneceği kesinlikle vurgulandı. Güney Kore’deki başkanlık seçimleri, bölgedeki siyasi ve ekonomik istikrar açısından kritik bir önem taşıyor.

Yurt İçi Piyasalar ve Enflasyon Beklentileri

Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı seyir öne çıkarken, BIST 100 endeksi haftalık bazda yüzde 3,60 düşüşle 9.019,57 puandan kapandı. Yeni haftada açıklanacak enflasyon verileri yatırımcıların odağında bulunuyor. Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,10 arttığını tahmin ediyor. Mayıs ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına göre (yüzde 2,10), bir önceki ay yüzde 37,86 olan yıllık enflasyonun yüzde 36,17’ye ineceğini öngören ekonomistlerin 2025 sonu enflasyon beklentisi mayıs ayı itibarıyla yüzde 31,17 oldu. Bu veriler, Türkiye ekonomisinin geleceği için önemli ipuçları sunuyor ve enflasyonla mücadeledeki kararlılığın bir göstergesi olacaktır.

Öte yandan, Sermaye Piyasası Kurulunun (SPK) Cuma günü yayımlanan bültenine göre, Borsa İstanbul AŞ pay piyasalarında açığa satış işlemlerinin yasaklanmasına, halka açık ortaklıkların pay geri alımlarının kolaylaştırılmasına, kredili sermaye piyasası işlemlerinin devamı süresince öz kaynak oranının esnetilerek uygulanmasına ilişkin tedbir ve uygulamalar 4 Temmuz seans sonuna kadar uzatıldı. Dolar/TL haftayı, haftalık bazda yüzde 0,8 artışla 39,2020’den tamamladı. Gelecek hafta yurt içinde Pazartesi imalat sanayi PMI, Salı günü enflasyon, Çarşamba reel efektif döviz kuru verileri takip edilecek. Kurban Bayramı tatili sebebiyle Borsa İstanbul’da Perşembe günü yarım gün işlem gerçekleştirilecek, Cuma günü ise işlem yapılamayacaktır. Bu durum, piyasa hareketliliğini kısa süreliğine etkileyecektir.

Banka Hesabınızı Paylaşmanın Ağır Bedelleri: Hukuki ve Cezai Yaptırımlar

Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, son dönemde bazı vatandaşların banka hesaplarını maddi menfaat karşılığında üçüncü kişilere kullandırdığı ya da hesap bilgilerini paylaşarak çeşitli yasa dışı faaliyetlere dolaylı olarak dahil olduğu vakalara sıklıkla rastlandığı aktarıldı. Bu tür durumlar, masumane bir yardımlaşma gibi görünse de, aslında çok daha karanlık bir dünyanın kapılarını aralıyor.

Bu tür vakaların olası sonuçlarına dikkat çekilen açıklamada, “Bu tür uygulamalar, dolandırıcılık, kara para aklama ve benzeri suçların bir parçası haline gelmekte olup, hesap sahipleri ciddi hukuki ve cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilmektedir. Hesap sahibinin bilgisi dahilinde gerçekleştirildiği kabul edilen bu tür işlemler, ilerleyen süreçte ağır mağduriyetlere ve yargı süreci sonunda hapis cezası, idari para cezası ve bankacılık işlemlerine erişimin sınırlandırılması gibi sonuçlara yol açabilmektedir. ‘Ben sadece hesabımı verdim, işlemi ben yapmadım,’ yönündeki açıklamalar, yasal sorumluluğu kesinlikle ortadan kaldırmamaktadır,” bilgisine yer verildi. Bu ifade, kanun önünde cehaletin mazeret olmadığını açıkça belirtiyor; sorumluluk her zaman hesap sahibinindir. Açıklamada, banka hesaplarının şahsa özel olduğuna, her türlü işlemin yalnızca hesap sahibi tarafından ve şahsi ihtiyaçlar doğrultusunda gerçekleştirilmesi gerektiğine kesinlikle işaret edildi.

Hesap Bilgilerinin Güvenliği ve Şüpheli Durumlarda Yapılması Gerekenler

Hesap bilgilerinin, IBAN numaralarının, banka kartlarının, dijital bankacılık şifrelerinin ve kimlik bilgilerinin hiçbir şekilde üçüncü kişilerle paylaşılmamasının önemine vurgu yapılan açıklamada, şu uyarılarda bulunuldu: “Bu tür bilgilerin kötü niyetli kişi veya yapılar tarafından kullanılması, hesabın yasa dışı işlemlerde araç haline gelmesine neden olabilmektedir. Bazı kişiler kolay kazanç vaadiyle banka hesaplarını kullanmak isteyebilir. Bu tür tekliflere kesinlikle itibar edilmemeli, hesap sahibi bu işlemlerin hukuki sonuçlarından sorumlu olacağını unutmamalıdır. Bir hesap üzerinden gerçekleştirilen işlemler, ilk aşamada hesap sahibinin bilgisi ve onayı varmış gibi değerlendirilmektedir. Bu nedenle hesabın kim tarafından ve ne amaçla kullanıldığının bilinmesi ve gerekli kontrolün sağlanması, bireysel sorumluluğun bir parçasıdır.” Bu uyarılar, kişisel finansal güvenliğin temelini oluşturuyor ve vatandaşların bilinçli hareket etmesinin önemini vurguluyor.

Açıklamada, Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un ilgili maddesi uyarınca kendi adına ancak başkasının hesabına işlem yapan kişilerin bu durumu ilgili finansal kuruluşuna yazılı olarak bildirmemesi halinde hapis veya adli para cezasıyla karşı karşıya kalabileceğinin hüküm altına alındığı anımsatıldı. Bu yasal düzenleme, finansal suçların ciddiyetini ve bu suçlara bulaşanlara yönelik yaptırımları açıkça ortaya koyuyor. Vatandaşların şüpheli durumlarla karşılaştıklarında derhal bankaları veya yetkili kurumları bilgilendirmesinin hem kendi güvenlikleri hem de toplumun huzuru açısından önem arz ettiğinin aktarıldığı açıklamada, şunlar kaydedildi: “Finansal güvenliğin sağlanmasının, her şeyden önce bireyin kendi sorumluluğunda olduğunun unutulmaması gerekmektedir. Bakanlık olarak vatandaşlarımızdan bilinçli, dikkatli ve sorumlu şekilde hareket etmelerini, kişisel finansal bilgilerini özenle korumalarını ve bu bilgilerin üçüncü kişilerle paylaşılmasına asla izin vermemelerini önemle rica ederiz.”

BIST 100’deki Yükseliş ve Sektörel Hareketler

Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,39 değer kaybederek 9.177,70 puandan tamamlamıştı. Ancak bugünkü açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 59,46 puan ve yüzde 0,65 artışla 9.237,16 puana yükseldi. Bu yükseliş, genel piyasa atmosferindeki toparlanma sinyalini veriyor.

Sektörel bazda incelendiğinde, bankacılık endeksi yüzde 0,88, holding endeksi ise yüzde 0,43 değer kazandı. Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran bankacılık olurken, en fazla kaybettiren sektör yüzde 0,18 ile menkul kıymet yatırım ortaklığı oldu. Bu durum, yatırımcıların bankacılık sektörüne olan güveninin arttığını ve bu alandaki potansiyeli daha fazla değerlendirdiğini gösteriyor. Bankacılık sektörü, genellikle piyasalardaki genel eğilimin bir göstergesi olarak kabul edilir ve bu yükseliş, genel piyasa beklentilerinin olumluya döndüğüne işaret ediyor.

Küresel Piyasalarda Öne Çıkan Gelişmeler ve Beklentiler

Küresel piyasalarda, ABD’li çip üretici Nvidia’nın beklentilerin üzerinde gelen finansal sonuçları teknoloji hisselerine olumlu yansıdı ve genel risk iştahını artırdı. Ayrıca, ABD’de ticaret mahkemesinin karşılıklılık esaslı tarifeleri geçersiz kılan kararı sonrasında ticaret gerilimlerinde bir miktar yumuşama beklentisi oluştu. Ancak, Elon Musk’ın, Trump yönetimindeki görevini bıraktığını duyurma kararı ve bugün ABD’de açıklanacak kritik büyüme verileri, yatırımcıların odağına yerleşti. Musk’ın kararı, özellikle teknoloji ve finans çevrelerinde farklı yorumlara neden olurken, gelecekteki işbirlikleri ve siyasi etkileşimler açısından belirsizlik yaratıyor.

Analistler, bugün yurt içinde dış ticaret dengesi ile haftalık para ve banka istatistiklerinin, yurt dışında ise ABD’de büyüme, çekirdek PCE fiyat endeksi ve haftalık işsizlik maaşı başvurularının takip edileceğini belirtti. Bu veriler, küresel ekonominin gidişatına dair önemli ipuçları sunacak ve merkez bankalarının gelecekteki para politikası kararları üzerinde belirleyici rol oynayacak. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.400 puanın direnç, 9.200 ve 9.100 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kesinlikle kaydetti. Bu teknik seviyeler, yatırımcılar için kısa vadeli alım-satım stratejilerinde önemli referans noktaları oluşturuyor.

Ticaret Politikaları ve Fed’in Enflasyonla Mücadelesi

ABD Başkanı Donald Trump’ın hafta sonu Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından, AB’ye uygulanması planlanan tarifeleri ertelemesi piyasalarda bir miktar iyimserlik oluşturdu. Ancak, ilerleyen dönemde yeni restleşmelerin gündeme gelebileceğine dair soru işaretleri bu iyimserliklerin kalıcılığını tehlikeye atıyor. Trump’ın Truth Social hesabından, AB’nin hızlı bir şekilde toplantı tarihleri belirlemek üzere aradığı bildirmesi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yönelik sert ifadeleri, küresel jeopolitik gerilimlerin ve piyasa üzerindeki etkilerinin devam edeceğini kesin bir şekilde gösteriyor.

Trump’ın ABD’nin ticaret partnerlerine karşı başlattığı ve özellikle Çin’in merkeze konulduğu tarife adımlarının küresel büyümeyi baskılayabileceği ve enflasyonla mücadelede elde edilen kazanımları tehlikeye atabileceği endişeleri de sürüyor. Bu doğrultuda Fed’in tarifelerin gölgesinde nasıl bir yol izleyeceği henüz tam olarak netlik kazanmazken, Fed yetkilileri sözle yönlendirmelerinde enflasyon hedeflerine dikkat çekiyor. New York Fed Başkanı John Williams, merkez bankalarının enflasyon hedeflerinden sapma başladığında nispeten güçlü bir şekilde karşılık vermeleri gerektiğini vurguladı. Williams, enflasyonun kalıcı hale gelmesini istenmeyeceğini ancak bu durumun kalıcı olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Analistler, mevcut koşulların başta Fed olmak üzere çoğu merkez bankasının politika alanını daralttığına işaret ederek, bugün yayımlanacak FOMC’nin 6-7 Mayıs’ta düzenlenen toplantısına ilişkin tutanakların beklendiğini ifade etti. Ayrıca analistler, perşembe günü açıklanacak büyüme verileri ile cuma günkü kişisel tüketim harcamalarının da piyasaların yönü üzerinde etkili olabileceğini kesinlikle kaydetti.

Makroekonomik veri tarafında, ABD’de dayanıklı mal siparişlerinin tutarı, nisanda aylık bazda yüzde 6,3 düşüş gösterdi. ABD’de S&P CoreLogic Case-Shiller Ulusal Konut Fiyat Endeksi, martta yıllık bazda yüzde 3,4 yükselerek konut fiyatlarının artış hızındaki yavaşlamanın sürdüğüne işaret etti. Ülkede Conference Board Tüketici Güven Endeksi, mayısta 12,3 puan artışla 98’e çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Kurumsal tarafta, Trump’ın sosyal medya şirketi Trump Media and Technology Group’un Bitcoin hazinesi oluşturmak üzere yaklaşık 2,5 milyar dolar toplayacağını bildirmesi sonrasında şirketin hisseleri yüzde 10’dan fazla değer kaybetti.

Küresel Borsalar ve Emtia Piyasaları: Dalgalı Seyir Devam Ediyor

ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif başladı. Bu gelişmelerle tahvil piyasalarında dün alış ağırlıklı bir seyir izlenirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi günü yüzde 4,45 seviyesine geriledi ve şu sıralarda yüzde 4,47’de bulunuyor. Altının ons fiyatı ise yüzde 0,2 artışla 3 bin 307 dolardan işlem görüyor. Dolar endeksi de yeni güne yüzde 0,3 yükselişle 99,8 seviyesinden başlarken, Brent petrolün varil fiyatı da 31 Mayıs’ta yapılacak OPEC+ toplantısı öncesinde yüzde 0,1 artışla 63,8 dolarda bulunuyor. Dün New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 2,05, Nasdaq endeksi ise yüzde 2,47 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,78 değer kazandı.

Avrupa borsaları dün Fransa hariç pozitif seyrederken, ABD ile AB arasında gerçekleşecek görüşmelerine dair iyimserlikler bölge pay piyasalarını destekledi. Öte yandan AB, ortak tedarik yoluyla savunma sanayi üretimine yatırım yapmak isteyen üye ülkeleri destekleyecek 150 milyar avroluk Avrupa Güvenlik Eylem Planı’nı (SAFE) resmen kabul etti. Bu plan, Avrupa’nın savunma kapasitesini güçlendirme kararlılığını gösteriyor. Bölgede Avrupa Merkez Bankasının (ECB) haziran ayındaki faiz kararı da merakla bekleniyor. ECB Yönetim Konseyi üyesi ve Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Joachim Nagel, ECB’nin haziranda tekrar faiz indirip indirmeyeceğini tahmin etmek için henüz erken olduğunu söyledi ve ana neden olarak küresel belirsizliği gösterdi. AB Ticaretten Sorumlu Komisyon Üyesi Maros Sefcovic de, çelik, alüminyum, ilaç, uçak ve yarı iletkenler gibi sektörler hakkında ABD ile yapılması planlanan müzakerelere öncülük edeceğini belirtti. Dün Almanya’da DAX 40 yüzde 0,83, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,34, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,69 değer kazanırken, Fransa’da CAC 40 endeksi yatay seyretti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık başladı.

Asya tarafında ABD ile Japonya arasında planlanan yeni ticaret görüşmesinin bu hafta yapılabileceğine dair haber akışı ve bugün beklenen Nvidia’nın finansal sonuçlarının etkisiyle karışık bir seyir öne çıkıyor. Bölgede ABD ile Japonya’dan üst düzey yetkililerin bu hafta iki ülke arasındaki ticaret konularını masaya yatırması bekleniyor. Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, süper uzun vadeli devlet tahvili getirilerindeki büyük dalgalanmaların daha kısa vadeli tahvillerin getirilerini etkileyebileceğini dile getirdi. Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,3 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükselirken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 geriledi.

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün satış ağırlıklı bir seyir izleyerek günü yüzde 1,41 değer kaybederek 9.213,58 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yüzde 0,1 azalışla 10.462,00 puanda işlem gördü. Dolar/TL, dün yatay seyirle 39,0700’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının hemen üzerinde 39,0730’dan işlem görüyor. Analistler, bugün yurt içinde ekonomik güven endeksi, yurt dışında ise FOMC toplantı tutanakları ve Almanya’da işsizlik oranının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.100 seviyelerinin destek, 9.300 ve 9.400 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.

Ticaret Gerilimleri ve Fed’in Faiz Kararları: Küresel Risk Faktörleri

ABD Başkanı Donald Trump’ın hafta sonu, 1 Haziran’dan itibaren Avrupa Birliği’ne (AB) doğrudan yüzde 50 tarife uygulanmasına yönelik kararın 9 Temmuz’a ertelendiğini duyurması, piyasalarda sınırlı bir rahatlama yarattı. Ancak son haftalarda sık değişen tarife söylemleri, ekonomik aktivitenin uzun vadede yavaşlama eğilimine gireceğine yönelik endişeleri ortadan kaldırmıyor. Küresel ve bölgesel ekonomi toplantılarında “belirsizlik” temasının sıkça kullanılması, yatırımcıların karar alma ve stratejilerini belirleme süreçlerinde temkinli bir duruş sergilemelerine neden oluyor.

Analistler, bu hafta açıklanacak büyüme verileri ve ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) toplantı tutanaklarından alınacak sinyallerin ABD ekonomisindeki gidişat hakkında daha fazla bilgi vereceğini belirtiyor. Tarifeler kaynaklı yavaşlaması beklenen büyüme, ülkedeki ana ekonomik risklerden biri olarak kabul ediliyor. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller’ın yıl sonuna doğru faiz indirimi ihtimalini dışlamaması, piyasalarda belirli bir beklenti oluştururken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee’nin kısa vadede faiz indirimi çıtasının yüksek olduğunu ifade etmesi, faiz politikalarına yönelik karışık sinyaller veriyor. St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise enflasyon beklentilerindeki yükselişin istikrarı tehdit edebileceğini dile getirerek, Fed’in ihtiyatlı duruşunu destekliyor. Bu çelişkili açıklamalar, küresel ekonominin yönü hakkında net bir tablo çizilmesini zorlaştırıyor.

Emtia Piyasalarındaki Dalgalanmalar: Platin ve Petrol Örnekleri

Dün New York Borsası’nda Anma Günü dolayısıyla işlemler gerçekleşmezken, ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif bir seyirle başladı. Trump’ın AB’ye yönelik tarifesini erteleme kararı sonrasında düşüş eğiliminde hareket eden altının ons fiyatı düşüşünü ikinci işlem gününe taşıyarak yüzde 0,6 düşüşle 3 bin 320 dolardan işlem görüyor. ABD tahvil piyasalarında da alış ağırlıklı bir seyir izlenirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,49 seviyesine geriledi. Dolar endeksi ise yeni güne yüzde 0,3 yükselişle 99,1 seviyesinden başladı.

Brent petrolün varil fiyatı ise düşüşünü ikinci işlem gününe taşıyarak yüzde 0,7 düşüşle 63,8 dolardan alıcı buluyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun 31 Mayıs’a çekilen toplantısı öncesinde petrol piyasalarında arz fazlasına ilişkin endişeler canlılığını koruyor. Söz konusu toplantıda üreticilerin yeni bir üretim artışını masaya yatırabileceği beklentileri fiyatlamalar üzerinde etkili oluyor.

Avrupa borsalarında ABD tarafından gelen tarife erteleme kararı sonrasında risk iştahı artarken, dün bölge borsaları cuma günkü kayıplarını geri aldı. Analistler, AB’nin en büyük ticaret ortağı olan ABD ile ticaret konusunda uzlaşı yanlısı olduğunu kaydederek, imalat sanayi aktivitesindeki düşüşün etkisiyle giderek kırılganlaşan ekonomik büyümenin istikrarı için yetkililerin agresif ticaret politikalarından uzak durduğunu ifade etti. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) parasal gevşemesine karşın hem şirket aktivitelerinde hem de büyüme tarafında önemli iyileşmelerin olmamasının risk unsurlarından biri olduğunu vurgulayan analistler, gelecek dönemde de ECB’nin finansmana erişimi kolaylaştırmak için faiz indirmeye devam etmesinin beklendiğini söyledi. Öte yandan, bölgede ECB Başkanı Christine Lagarde’ın açıklamaları da takip ediliyor. Lagarde mevcut dünya düzeninin temellerinden sarsılmakta olduğunu ve değişen manzaranın euronun daha büyük bir uluslararası rol oynamasına kapı açabileceğini söyledi. Euronun daha büyük bir rol üstlenmesi için fırsatlar gördüğünü ifade eden Lagarde, bunun için Avrupa’nın daha derin ve daha likit bir sermaye piyasasına ihtiyacı olduğunu belirtti. Dün Almanya’da DAX 40 yüzde 1,68, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,30 ve Fransa’da CAC 40 endeksi ise yüzde 1,21 değer kazandı. Bölgede endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık başladı.

Asya tarafında negatif bir seyir öne çıkarken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda gıda fiyatlarındaki artışın enflasyonu yukarı çekmesi durumunda para politikasında düzenlemeye gideceklerini ifade etti. Enflasyon beklentilerinin yüzde 1,5 ile yüzde 2 arasında seyrettiğini ve bunun son 30 yılın en yüksek seviyesi olduğunu aktaran Ueda, özellikle pirinç fiyatında yüzde 90’lık bir artış olmak üzere gıda fiyatlarında yeniden yaşanan yükselişin temel enflasyonu da yukarı çektiğini söyledi. Bugün açıklanan verilere göre Çin’de nisan ayına ilişkin sanayi karları yüzde 3 artışla güçlenmeyi sürdürdü. Sanayi karları ocak-nisan döneminde ise yıllık bazda yüzde 1,4 yükseliş kaydetti. Analistler, açıklanan sanayi karlarının ABD ve Çin arasındaki ticaret restleşmelerine ve belirsizlik ortamına karşın Çin hükümetinin son dönemde izlediği teşvik politikalarının ekonomiyi desteklediğine ilişkin iyimserlikleri beslediğini kaydetti. Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,2 geriledi.

TUSAŞ’ın Finansal Başarısı ve Ülke Ekonomisine Katkısı

TUSAŞ, 2024 yılında üretimden 98 milyar 58 milyon 95 bin 572 lira net satış geliri elde ederek, Türkiye sanayi sektörünün en prestijli listesinde 6 basamak birden yükselerek 11’inci sıraya yerleşti. Bu, TUSAŞ’ın sadece bir savunma sanayi kuruluşu olmanın ötesinde, ülkenin genel ekonomik büyümesinde de önemli bir rol oynadığını kanıtlıyor. Şirketin özellikle son yıllarda artan üretim kapasitesi, başta Milli Muharip Uçak KAAN ve HÜRJET gibi yeni nesil hava platformlarına yönelik stratejik yatırımları ve uluslararası alandaki artan ihracat potansiyeli, bu etkileyici finansal performansa doğrudan katkı sağladı.

İSO tarafından açıklanan verilere göre, TUSAŞ’ın üretici firmalarla birlikte oluşturduğu brüt katma değer 42 milyar 20 milyon liraya yükseldi. Bu rakam, şirketin ülke ekonomisine sağladığı yüksek katkının somut bir göstergesidir. TUSAŞ’ın gerçekleştirdiği her üretim, sadece kendi bünyesinde değil, aynı zamanda yan sanayi ve tedarik zincirindeki diğer firmalar için de bir değer yaratıyor. Ayrıca, TUSAŞ’ın öz kaynakları 78 milyar liraya ulaşarak mali yapısının gücünü gözler önüne serdi. Bu güçlü finansal yapı, şirketin gelecekteki büyük projeler için sağlam bir zemin oluşturduğunu gösteriyor. Havacılık ve uzay alanında Türkiye’nin teknoloji lideri olan TUSAŞ, küresel ölçekte rekabet eden bir oyuncu olma hedefi doğrultusunda çalışmalarına kararlılıkla devam ediyor. Bu önemli sıçrama, şirketin sadece savunma sanayisinde değil, aynı zamanda genel sanayi üretimi içerisindeki yerinin de güçlendiğini açıkça ortaya koyuyor.

Küresel Meydan Okumalar ve Türkiye’nin Avantajlı Konumu

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konferanstaki konuşmasında, küresel çapta yaşanan büyük kırılmalara karşın Türkiye’nin oldukça avantajlı bir pozisyonda olduğunu ve güçlü olmaya devam edeceğini kesin bir şekilde vurguladı. Şimşek, Türkiye’nin özellikle savunma sanayi, inşaat, turizm, sağlık turizmi, oyun sektörü ve dizi ihracatı gibi hizmet sektörlerinde önemli bir küresel rekabet gücüne sahip olduğunu belirtti. Bu çeşitlilik, Türkiye ekonomisinin farklı dinamiklere sahip olduğunu ve dış şoklara karşı daha dirençli olabileceğini gösteriyor.

Ekonomi alanında Batı ile entegrasyonun önemine değinen Bakan Şimşek, Avrupa Birliği’nin (AB) Gümrük Birliği Anlaşması’nı güncellemesi halinde Türkiye ile AB arasındaki ticaret hacminin 200 milyar euro bandından 400 milyar euroya çıkabileceğini ve bunun her iki taraf için de önemli kazanımlar getireceğini anlattı. Şimşek, “İnanıyorum ki AB ülkeleri gelecekte Türkiye’ye daha fazla ihtiyaç duyacaktır,” ifadeleriyle bu potansiyelin altını çizdi. Ayrıca, ABD yönetiminin Türkiye ile ekonomik iş birliği ve entegrasyona eğilimli olduğunun altını çizen Şimşek, bunun birçok alanda olabileceği gibi üçüncü ülkelerle iş birliği şeklinde de gelişebileceğini kaydetti. Gelecek için dijital dönüşüm ve iklim değişikliği konularında hassas davrandıklarını ifade eden Bakan Şimşek, Türkiye ve KKTC’nin bu alanda iş birliği yapabileceğini vurguladı. Bu açıklamalar, Türkiye’nin küresel ekonomik entegrasyon ve iş birliği arayışının devam ettiğini açıkça gösteriyor.

Ekonomik Programda Kararlılık ve Enflasyondaki Düşüşün Sürekliliği

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, konferanstaki konuşmasında, Türkiye’nin sürdürülebilir yüksek büyümesinin temellerini attıklarını belirterek, ülkenin hem brüt hem de net döviz rezervlerindeki artışa işaret etti. Rezervlerin devamlı surette arttığını, Türkiye’nin risk priminin ve kur oynaklığının düştüğünü kaydeden Şimşek, “Ekonomik programı kararlı bir şekilde uygulamaya devam edeceğiz. Tabii ki arada çıkan sorunlar için tedbirler alacağız. Program sayesinde Türkiye önemli kazanımlar elde etti,” dedi. Bu ifadeler, hükümetin ekonomik istikrar ve büyüme hedeflerine ulaşma konusundaki güçlü iradesini yansıtıyor.

İçerdeki ve dışardaki dalgalanmaların uyguladıkları ekonomik programa etkisinin sınırlı olduğunu bildiren Şimşek, “Piyasalardaki bu türbülansı iyi yönettiğimiz kanısındayız. Enflasyon beklentisine etkisi 1-2 puan düzeyinde, liradaki değer kaybı çok cüzi oldu ve talep de çok güçlü olmadığı için liradaki değer kaybından enflasyona geçiş zayıfladı,” diye konuştu. Bu değerlendirme, ekonomik programın dışsal şoklara karşı ne kadar dirençli olduğunu gösteriyor.

Bakan Şimşek konuşmasında, uyguladıkları program sayesinde enflasyondaki düşüşün devam edeceğinin altını çizerek, “Enflasyondaki düşüş bu yıl da devam edecek. Temel mallarda enflasyon yüzde 20’ye, bütün mallar baz alındığında ise de yüzde 31’e düşmüş durumda. Manşet enflasyon yüzde 38 ve hizmet sektöründe yüksek olan enflasyon düşüyor. 2025 yılında enflasyon düşmeye devam edecek. Düşen enflasyon sonucu Türkiye daha fazla yatırım yapacak ve önünü görebilecek,” diye konuştu. Bu açıklama, enflasyonla mücadelede önemli bir başarıya işaret ediyor ve gelecek için umut verici bir tablo çiziyor. Şimşek, iç talepteki yavaşlama, düşen petrol fiyatları, yurt içi petrol ve doğal gaz üretimindeki artış ile yeşil dönüşümün, dış ticaret açığını daraltarak cari dengeyi olumlu yönde etkileyebileceğini ifade etti.

Terörsüz Türkiye’nin Ekonomik Kazançları

Bakan Şimşek ayrıca, “Terörsüz Türkiye” sürecinin ekonomik kazanımlarının oldukça yüksek olacağına kesin bir şekilde vurgu yaptı. Şimşek, Türkiye’nin PKK terörüyle mücadelesinde son 50 yılda fırsat maliyetleriyle birlikte yaklaşık 1,8 trilyon dolar harcandığını, bu rakamın bugün 2 trilyon doları aşmış olabileceğini belirtti. Bu kaynağın terör yerine ekonomiye yönlendirilmesinin ülke refahını ciddi ölçüde artırabileceğini vurguladı.

Terörün sona ermesiyle birlikte, bölgedeki yer altı kaynaklarının ve genç nüfusun ekonomiye kazandırılmasının büyük önem taşıdığını ifade eden Şimşek, özel sektörün tereddüt ettiği bölgelere yönelik yatırımların da artacağını söyledi. Bu durum, terörle mücadelenin sadece güvenlik değil, aynı zamanda ekonomik kalkınma açısından da ne kadar hayati olduğunu ortaya koyuyor. Şimşek’in bu açıklamaları, Türkiye’nin ekonomik geleceğinde terörle mücadelenin başarısının kilit bir rol oynayacağını gösteriyor ve bölgedeki potansiyelin tam anlamıyla ortaya çıkarılmasının önemini vurguluyor.

Küresel Ticaret Savaşları ve Merkez Bankası Politikalarının Emtia Fiyatlarına Etkisi

Emtia piyasalarındaki dalgalanmaların ardında, ABD ile Çin arasındaki ticaret gerilimleri ve merkez bankalarının para politikaları gibi karmaşık faktörler yer alıyor. ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşması, piyasalardaki stresi bir miktar azaltırken, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği’ne (AB) yönelik yeni tarife açıklamaları yatırımcıların risk iştahını törpüleyerek güvenli liman varlıklara olan talebi destekledi. Trump’ın 1 Haziran’dan itibaren AB’ye yüzde 50 tarife uygulanmasını önerdiğini ve taraflar arasında bir anlaşma arayışında olmadığını ifade etmesi, küresel ticaret savaşlarının derinleşebileceği endişelerini artırdı. AB’nin yıllardır ABD’ye zarar verdiğini savunan Trump, birlikle yapılan görüşmelerin yavaş ilerlediğini vurguladı. Analistler, Trump’ın tarifeler konusundaki değişken tutumunun küresel piyasalarda dalgalanmalara yol açtığını ve bu durumun fiyatlamalara doğrudan yansıdığını belirtti.

ABD Merkez Bankası (Fed) tarafında ise, tarifelerin küresel ekonomi üzerindeki etkilerine yönelik soru işaretleri artarken, bazı yetkililer ek gümrük vergilerinin enflasyonist baskı yaratabileceğine dikkat çekti. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, yıl sonuna doğru faiz indirimi ihtimalini dışlamazken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee kısa vadede faiz indirimi çıtasının yüksek olduğunu ifade etti. St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise enflasyon beklentilerindeki yükselişin istikrarı tehdit edebileceğini söyledi. Öte yandan, IMF Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, ABD’nin yüksek bütçe açığının azaltılması gerektiğini dile getirdi. Kanada’da düzenlenen G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Zirvesi’nin ardından yayımlanan ortak bildiride ise, küresel zorluklar karşısında ortak politika hedeflerinin sürdürülmesinde kararlılık vurgusu öne çıktı. Gelecek hafta açıklanacak Fed Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) tutanakları, ABD’de büyüme verileri ve kişisel tüketim harcamaları piyasaların odağında olacak. Bu gelişmelerle ABD 10 yıllık tahvil faizi haftayı 8 baz puan artışla yüzde 4,52’den tamamlarken, dolar endeksi yüzde 2 düşerek 99,1’e indi.

Değerli ve Baz Metallerdeki Hareketlilik: Çin’in Etkisi

Değerli metaller, Trump’ın yeniden gündeme getirdiği gümrük vergisi tehditlerine karşın değer kazandı. Altının ons fiyatı, ABD’nin mali durumuna ilişkin endişeler ve ticaret savaşlarının derinleşebileceği kaygılarıyla yatırımcısını güldürdü. ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşmasının etkisiyle 3121 dolara kadar gerileyen altının ons fiyatı, bu hafta artan belirsizliklerle yükselişe geçerek yatırımcısına yüzde 4,78 kazanç sağladı. Platinin ons fiyatı ise 1096,4 dolara çıkarak son iki yılın en yüksek seviyesini gördü. Yıl başından bu yana yüzde 21,1 değer kazanan platinin ons fiyatı, özellikle Çin’den gelen güçlü talep ve arz endişeleriyle destekleniyor. Nisan ayında Çin’in platin ithalatı aylık bazda yüzde 47 artarak son bir yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Analistler, 2025’te platinde üst üste üçüncü kez arz açığı yaşanabileceğini ifade ederek, altına kıyasla daha ucuz kalan bu değerli metalin yatırımcıların odağına yerleştiğini belirtti. Paladyumun ons fiyatı da tamamlanan haftada ons başına bin 42 dolarla altı ayın zirvesine ulaşmasının ardından yeniden bin doların altına gerileyerek haftayı tamamladı. Bu gelişmelerin etkisiyle değerli metallerin tümü değer kazanırken, ons bazında fiyatlar, platinde yüzde 10,8, paladyumda yüzde 3,6 ve gümüşte yüzde 3,8 arttı.

Baz metal fiyatları, ABD dolarının zayıflaması ve Çin’in ekonomiyi canlandırmaya yönelik adımlarıyla birlikte değer kazandı. Çin Merkez Bankası, 20 Mayıs’ta bir yıllık kredi faiz oranını yüzde 3,10’dan yüzde 3’e, beş yıllık oranı ise yüzde 3,60’tan yüzde 3,50’ye düşürerek Ekim 2024’ten bu yana ilk kez ana kredi faizlerini indirdi. Çin Merkez Bankasının faiz oranlarını düşürmesi ve büyük devlet bankalarının mevduat faizlerinde indirime gitmesi, dünyanın en büyük bakır tüketicisi olan Çin’de talep artışı beklentisini güçlendirmesine neden oldu; bu durum diğer baz metalleri de destekledi. Bununla birlikte, Morgan Stanley Çin ekonomisi için 2025 büyüme tahmini yüzde 4,2’den 4,5’e, 2026 yılı büyüme tahmini de yüzde 4’ten 4,2’ye yükseltti. Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 6,1, kurşunda yüzde 1,6, alüminyumda yüzde 1,4, çinkoda yüzde 1,3 ve nikelde yüzde 0,4 arttı.

Enerji ve Tarım Emtialarında Son Durum: Dalgalı Seyir

Petrol fiyatları, tamamlanan haftada, başta İran ve ABD arasındaki nükleer görüşmeler olmak üzere jeopolitik gelişmelerin etkisiyle dalgalı bir seyir izledi. İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik olası saldırı hazırlığına ilişkin haberlerle yükselen petrol fiyatları, diplomasi ihtimalinin belirmesiyle değer kaybetti. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) üçüncü büyük üreticisi olan İran’a yönelik çatışma riskinin azalması, piyasalarda arz kaynaklı endişeleri hafifletirken, müzakere haberleri fiyatların gerilemesinde etkili oldu. OPEC ve Rusya öncülüğündeki müttefiklerinden oluşan OPEC+ grubunun 1 Haziran’daki toplantısında üretim artışı seçeneğini değerlendirmesi bekleniyor. Görüşülen senaryolar arasında temmuzda günlük 411 bin varillik ek üretim yer alıyor. Analistler, olası üretim artışının hayata geçirilmesi durumunda OPEC+ grubunun fiyat odaklı politikalardan vazgeçip pazar payını korumaya yönelik stratejiye geçiş yapacağını ifade ediyor. Öte yandan, ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin (EIA) verilerine göre, geçen hafta ülkedeki ticari ham petrol stokları piyasa beklentilerini aşarak 1 milyon 300 bin varil artarken, arz fazlası ve zayıf talep endişelerini güçlendirerek petrol fiyatlarının düşüşünü destekledi. Bu gelişmelerle bu hafta brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,7 azaldı. New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 0,6 değer kaybetti.

Tarım emtialarındaki fiyatlamalarda tamamlanan haftada jeopolitik gelişmeler ve tarife fiyatlamaları etkili olurken, yatırımcılar Çin’in teşvik adımlarıyla birlikte ormansızlaşma yasasına ilişkin haber akışını da yakından takip etti. Avrupa Komisyonu’nun yeni ormansızlaşma karşıtı yasa tasarısına göre, sadece Belarus, Myanmar, Kuzey Kore ve Rusya’dan gelen ürünler “yüksek riskli” ilan edilerek sıkı denetime tabi tutulacak. Tarihi ormansızlaşma oranları yüksek olan Brezilya ve Endonezya ise “standart riskli” sayılarak daha hafif kontrollerle karşılaşacak. Çin Tarım Bakanlığı, tarımsal afetleri önleme ve yardım çalışmaları kapsamında merkezi bütçeden 1,4 milyar yuanlık (194,4 milyon dolar) fon tahsis edildiğini duyurdu. Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde yüzde 1, mısırda ve buğdayda yüzde 3,5, pirinçte yüzde 2,8 arttı. Kahve fiyatlarında ise Brezilya’da mayıs ayı itibarıyla başlayan kahve hasadı, piyasada arz artışına yönelik beklentileri artırarak fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 1,2 ve pamukta yüzde 2,2 arttı, kahvede yüzde 1,6 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 9,5 azalışla tamamladı.

Bayram İkramiyelerinin Gelişimi ve Miktardaki Artış

Emeklilerin yaşam standartlarını iyileştirmek hedefiyle 2018 yılında uygulamaya konulan bayram ikramiyesi, her yıl Ramazan ve Kurban Bayramları olmak üzere iki defa düzenli olarak ödeniyor. İlk olarak 2018’de her bayram için 1000 lira olarak belirlenen ikramiye miktarı, ilerleyen yıllarda artış gösterdi. 2021’de 1100 liraya, 2023’te 2 bin liraya, 2024’te 3 bin liraya yükseltilen ikramiye, bu yıl için 4 bin liraya çıkarıldı. Bu artışlar, enflasyon karşısında emeklilerin alım gücünü korumayı ve onlara bayram dönemlerinde ek bir finansal rahatlık sunmayı amaçlıyor.

Ödeme Takvimi ve Geçmiş Yılların İkramiye Toplamları

SGK, Ramazan Bayramı’nda 15,8 milyon kişiye toplam 57,2 milyar lira ikramiye ödemesi yapmıştı. Şimdi ise Kurban Bayramı’nda yaklaşık 16 milyon emekli ve hak sahibine toplam 57,4 milyar lira ikramiye ödemesi yapılacak. Bu ödemelerin tarihlerinin bu hafta içinde açıklanması ve ikramiyelerin bayram haftasında hesaplara yatırılması kesin olarak öngörülüyor. Emekliler, bayram öncesi bu ödemelerin hesaplarına yansımasıyla birlikte, bayram alışverişlerini daha rahat yapabilecek ve sevdikleriyle daha güzel bir bayram geçirebilecekler.

Öte yandan, SGK’nın 2018-2024 yıllarındaki bayramlarda emekliye toplam ikramiye ödemesi 252,1 milyar lira olarak gerçekleşmişti. Bu rakam, bayram ikramiyesi uygulamasının ne denli büyük bir ekonomik destek sağladığını ve yıllar içinde kapsamının ne kadar genişlediğini gözler önüne seriyor. Bu ikramiyeler, sadece emeklilerin değil, aynı zamanda ailelerinin ve dolayısıyla ülke ekonomisinin de canlanmasına katkı sağlıyor. Bu uygulamanın devam etmesi ve artarak sürmesi, emeklilerin yaşam kalitesinin yükseltilmesi adına büyük önem taşıyor.