Küresel piyasalar, geçen hafta karışık bir seyir izledikten sonra, bu hafta ABD’den gelecek istihdam verileri ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararına kilitlenmiş durumda. Yurt içinde ise Salı günü açıklanacak enflasyon verileri yatırımcıların odağında bulunuyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın politikalarıyla süregelen korumacı adımlar ve tarifelerle ilgili yasal süreçler, küresel ekonomideki belirsizliği derinleştirmeye devam ediyor. Yatırımcılar, bu kritik veriler ve siyasi gelişmeler ışığında piyasaların seyrini yakından takip ediyor. Bu hafta alınacak kararlar ve açıklanacak veriler, küresel ekonomik görünüm üzerinde belirleyici olacak kesin bir gerçektir.
Küresel Ticaret Belirsizlikleri ve ABD Ekonomik Verileri
ABD Başkanı Donald Trump’ın 20 Ocak’ta tekrar göreve gelmesinin ardından başta yüksek tarifeler olmak üzere attığı korumacı adımlar, küresel ekonomi üzerinde temel bir belirsizlik unsuru olmayı sürdürüyor. Ülkede tarifelere ilişkin devam eden yasal süreçler, söz konusu belirsizliklerin daha da derinleşebileceğine işaret ediyor. Analistler, sık değişkenlik gösteren tarife politikalarının yanı sıra ABD ile diğer ülkeler arasında henüz tatmin edici düzeyde ticari uzlaşmaların sağlanamamış olmasının risk iştahını sınırladığını belirtiyor. Dünya genelinde devam eden ekonomik ve jeopolitik risklerin etkisiyle süregelen belirsizlikler, yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırıyor.
Trump hükümetinin ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesinin tarifeleri engelleme kararını temyize götürmesinin ardından Federal Temyiz Mahkemesi, hükümetin bu talebini kabul ederek, söz konusu kararın geçici olarak durdurulmasına hükmetti. Öte yandan Trump, “Truth Social” sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Çin’in kendileriyle yaptığı ticaret anlaşmasını tamamen ihlal ettiğini savundu. Tarifelerin küresel ekonomi üzerinde temel belirsizlik unsuru olmayı sürdürdüğünü ifade eden analistler, ABD yönetiminin değişkenlik gösteren tarife politikalarıyla devam eden yasal süreçlerin bu belirsizliği derinleştireceğini vurguluyor.
Makroekonomik veri tarafında ise ABD Ticaret Bakanlığı, yılın ilk çeyreğine dair Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verisine ilişkin ikinci tahminini yayımladı. Buna göre ocak-mart döneminde ülke ekonomisi, ithalattaki artış ve kamu harcamalarındaki azalmanın etkisiyle yüzde 0,2 daraldı. Geçen ay yayımlanan öncü veride, ABD ekonomisinin yüzde 0,3 küçüldüğü öngörülmüştü. ABD Merkez Bankasının (Fed) enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı, çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi de nisanda aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda yüzde 2,5 ile beklentilere paralel arttı. Bu veriler, Fed’in gelecekteki para politikası adımları için kesinlikle yol gösterici olacaktır.
New York Borsasının Seyri ve Gelecek Haftanın Gündemi
New York borsasında geçen hafta ABD’li çip üreticisi Nvidia’nın beklentilerin üzerinde gelen finansal sonuçları ve ABD’de Ticaret Mahkemesinin karşılıklılık esaslı tarifeleri geçersiz kılan kararının etkisiyle alış ağırlıklı seyir öne çıktı. Tarifelere ilişkin mahkeme kararı Temyiz Mahkemesi kararıyla durdurulmasına karşın söz konusu tarife iptal kararı, Perşembe günü ABD endekslerinin yükselmesinde etkili oldu. California merkezli çip üreticisi Nvidia’nın geliri, üç aylık dönemde yıllık bazda yüzde 69 artışla 44,1 milyar dolara ulaşarak piyasa beklentilerini aştı. Gelirini bir önceki çeyreğe göre de yüzde 12 artıran Nvidia, geçen mali yılın aynı döneminde 26 milyar dolar gelir elde etmişti. Nvidia’nın Kurucusu ve Üst Yöneticisi (CEO) Jensen Huang, finansal sonuçlara ilişkin yaptığı açıklamada, Blackwell NVL72 yapay zeka süper bilgisayarın artık tam ölçekli olarak üretimde olduğunu belirtti.
Haftalık bazda New York borsasında, S&P 500 yüzde 1,88, Nasdaq endeksi yüzde 2,01 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,60 değer kazandı. Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı seyir hakim olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 12 baz puanlık azalışla haftayı yüzde 4,40’tan kapattı. Emtia fiyatları söz konusu haber akışıyla karışık seyir izlerken, altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 2,02 azalışla 3 bin 289 dolara, gümüşün ons fiyatı da yüzde 1,49 düşüşle 32,98 dolara geriledi. Brent petrolün varili haftayı yüzde 2,9 değer kaybıyla 62,6 seviyesinden tamamladı. Dolar endeksi ise haftalık bazda yüzde 0,2 yükselişle 99,3 seviyesinden cuma gününü tamamladı.
2 Haziran’la başlayan haftanın veri takviminde, Pazartesi imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ISM imalat sanayi PMI ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın konuşması, Salı fabrika siparişleri, dayanıklı mal siparişleri ve JOLTS açık iş sayısı, Çarşamba ADP istihdam raporu, hizmet sektörü PMI, ISM hizmet sektörü PMI ve Bej Kitap Raporu, Perşembe dış ticaret dengesi ve haftalık işsizlik maaşı başvuruları, Cuma tarım dışı istihdam ve işsizlik oranı takip edilecek. Bu veriler, küresel ekonominin yönü için kesinlikle kritik sinyaller verecektir.
Avrupa ve Asya Piyasalarındaki Gelişmeler
Avrupa borsalarında geçen hafta pozitif seyir öne çıkarken, ABD yönetimi ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki tarife müzakerelerinin akıbetine yönelik soru işaretleri güçlendi. AB Komisyonu Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, bütün zamanını ve çabalarını ABD ile tarifeler konusunda anlaşma sağlamaya adadığını bildirdi. Öte yandan, görüşmenin ABD’de tarifeler konusunda yaşanan yasal belirsizlik ortamında gerçekleşmesi dikkat çekti. Analistler, tarifeler konusundaki belirsizliklerin ekonomi otoritelerinin işini zorlaştırdığını kaydederek, bu hafta faiz kararını açıklayacak ECB’nin politika projeksiyonlarında işini zorlaştırabileceğini söyledi.
ECB’nin şirketlerin finansmana ulaşmasını kolaylaştırmak ve maliyetlerini azaltmak için gevşemeyi sürdürmesi beklenirken, 5 Haziran’da politika kararını açıklayacak bankanın para piyasalarındaki fiyatlamalara göre 3 temel politika faizinde 25 baz puan indirime gideceği tahmin ediliyor. Gelecek hafta ECB’nin para politikası duyuru metninin yanı sıra Christine Lagarde’ın düzenleyeceği basın toplantısı da yakından takip edilecek. Geçen hafta Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,56, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,23, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,62 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,55 değer kazandı. Gelecek hafta Pazartesi bölge genelinde imalat sanayi PMI verileri, Salı Avro Bölgesi’nde öncü tüketici enflasyonu ve işsizlik oranı, Çarşamba bölge genelinde hizmet sektörü PMI, Perşembe Almanya’da fabrika siparişleri, Avro Bölgesi’nde üretici enflasyonu, ECB’nin faiz kararı ve ECB Başkanı Lagarde’ın basın toplantısı, Cuma Almanya’da sanayi üretimi, Avro Bölgesi’nde perakende satışlar ve büyüme takip edilecek.
Asya borsalarında geçen hafta karışık seyir öne çıkarken, Nvidia’nın finansal sonuçları ve tarifelere ilişkin hukuksal gelişmeleri piyasaların yönü üzerinde etkili oldu. Gelecek hafta ise Güney Kore’de yapılacak başkanlık seçimleri bölgenin odağında bulunuyor. Geçen hafta Nvidia’nın beklentileri aşan sonuçları sonrası Güney Koreli ve Japon teknoloji hisselerinde artış öne çıkarken, para politikası tarafında Güney Kore Merkez Bankası politika faiz oranını beklentilere paralel olarak 25 baz puan indirerek yüzde 2,75’ten yüzde 2,50’ye çekti. Bankadan yapılan açıklamada, faiz indirimi kararının ekonomik büyümenin önemli ölçüde azalacağı ve enflasyonun genel olarak istikrarlı kalacağı beklentilerine bağlandığı belirtilerek, iç ve dış politika ortamındaki değişikliklerin yakından izleneceği kesinlikle vurgulandı. Güney Kore’deki başkanlık seçimleri, bölgedeki siyasi ve ekonomik istikrar açısından kritik bir önem taşıyor.
Yurt İçi Piyasalar ve Enflasyon Beklentileri
Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı seyir öne çıkarken, BIST 100 endeksi haftalık bazda yüzde 3,60 düşüşle 9.019,57 puandan kapandı. Yeni haftada açıklanacak enflasyon verileri yatırımcıların odağında bulunuyor. Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, mayıs ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 2,10 arttığını tahmin ediyor. Mayıs ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına göre (yüzde 2,10), bir önceki ay yüzde 37,86 olan yıllık enflasyonun yüzde 36,17’ye ineceğini öngören ekonomistlerin 2025 sonu enflasyon beklentisi mayıs ayı itibarıyla yüzde 31,17 oldu. Bu veriler, Türkiye ekonomisinin geleceği için önemli ipuçları sunuyor ve enflasyonla mücadeledeki kararlılığın bir göstergesi olacaktır.
Öte yandan, Sermaye Piyasası Kurulunun (SPK) Cuma günü yayımlanan bültenine göre, Borsa İstanbul AŞ pay piyasalarında açığa satış işlemlerinin yasaklanmasına, halka açık ortaklıkların pay geri alımlarının kolaylaştırılmasına, kredili sermaye piyasası işlemlerinin devamı süresince öz kaynak oranının esnetilerek uygulanmasına ilişkin tedbir ve uygulamalar 4 Temmuz seans sonuna kadar uzatıldı. Dolar/TL haftayı, haftalık bazda yüzde 0,8 artışla 39,2020’den tamamladı. Gelecek hafta yurt içinde Pazartesi imalat sanayi PMI, Salı günü enflasyon, Çarşamba reel efektif döviz kuru verileri takip edilecek. Kurban Bayramı tatili sebebiyle Borsa İstanbul’da Perşembe günü yarım gün işlem gerçekleştirilecek, Cuma günü ise işlem yapılamayacaktır. Bu durum, piyasa hareketliliğini kısa süreliğine etkileyecektir.