Türkiye’nin otomotiv sektörü, 2023 yılının ilk 11 ayında önemli bir büyüme gösterdi. Özellikle Avrupa ülkelerine yapılan ihracattaki artış, sektörün lokomotif gücü olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Avrupa’ya Yüksek İhracat

Verilere göre, Türkiye’nin otomotiv ihracatının yüzde 84,5’i Avrupa ülkelerine gerçekleştirildi. Bu oran, her 5 araçtan 4’ünün Avrupa pazarına gönderildiği anlamına geliyor. Avrupa’nın zayıflayan ekonomisine rağmen Türkiye’ye olan talebin yüksek olması, sektörün sağlam temelde büyüdüğünün bir göstergesi.

Almanya ve Birleşik Krallık Başta Gelmek Üzere

Avrupa ülkeleri arasında en büyük pazar payına sahip olan ülke Almanya oldu. Almanya’yı Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve İspanya takip etti. Değer bazında en yüksek ihracat artışı ise Birleşik Krallık’ta gerçekleşti.

Doğu Avrupa’da Önemli Artış

Sırbistan, Romanya, İzlanda, Belarus ve Kosova gibi Doğu Avrupa ülkelerine yapılan ihracatta ise yüzde yüzlere varan artışlar gözlendi. Bu durum, Türkiye’nin otomotiv sektörünün coğrafi olarak çeşitlendiği ve yeni pazarlara açıldığı anlamına geliyor.

Amerika ve Afrika’da da İhracat

Avrupa dışında en büyük pazar ABD oldu. Fas ve Irak gibi Afrika ülkelerine yapılan ihracat da dikkat çekti.

Sektörün Geleceği

Türkiye’nin otomotiv sektörü, güçlü bir ihracat performansı sergileyerek ülke ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. Avrupa pazarındaki lider konumu, sektörün geleceği açısından umut verici bir tablo çiziyor. Ancak küresel ekonomideki belirsizlikler ve değişen tüketici tercihleri, sektörün sürekli olarak kendini yenilemesi gerektiğini gösteriyor.

Türkiye’nin otomotiv sektörü, Avrupa pazarındaki güçlü konumu sayesinde önemli bir büyüme kaydetti. Ancak sektörün geleceği için sürdürülebilirlik, teknolojik gelişmelere ayak uydurabilme ve yeni pazarlara açılma gibi konulara odaklanılması gerekiyor.

Avrupa Birliği (AB), Ukrayna’ya desteğini sürdürülebilir hale getirmek için oluşturulan yeni fondan 4,5 milyar euroluk ilk ödemenin yapıldığını duyurdu. Bu önemli adım, Ukrayna’nın Rusya’nın işgaline karşı mücadelesinde hayati önem taşıyor.

Artan Yardım Miktarı:

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 18 Mart’ta yapılan AB dışişleri bakanları toplantısında Avrupa Barış Fonu kapsamında Ukrayna Yardım Fonu’nun kabul edildiğini ve Ukrayna’ya yapılan askeri yardımlara 5 milyar euroluk bir miktarın eklendiğini anımsattı.

Yeni Fonun Önemi:

Borrell, yeni fondan 4,5 milyar euroluk ilk ödemenin bugün yapıldığını ve bu kaynağın AB ülkelerinin Ukrayna’ya yardımları sürdürülebilir ve öngörülebilir hale getireceğini vurguladı. Böylece AB ve üye ülkelerinin Ukrayna’ya askeri yardımlarının toplam miktarı 33 milyar euroya ulaşmış oldu.

Dondurulan Varlıkların Kullanımı:

Borrell, AB Konseyi’ne sunduğu teklife değinerek Rusya’nın AB’deki dondurulan varlıklarının işletilmesinden elde edilen gelirlerin yüzde 90’lık kısmının Ukrayna için ilave kaynak elde edilmesi amacıyla kullanılmasını önerdi. Bu sayede Avrupa Barış Fonu’na yıllık 3 milyar euroluk ek finansman sağlanabilecek.

Ukrayna’nın AB Üyeliği:

Borrell, yarın AB liderlerinin Brüksel’deki zirvede Ukrayna’nın AB üyeliğinin nasıl hızlandırılacağı konusunu görüşeceklerini ve Ukrayna’nın bu konuda kayda değer ilerleme gösterdiğini aktardı.

AB’nin Ukrayna’ya sağladığı 4,5 milyar euroluk ilk ödeme, Ukrayna’nın savaşta direncini sürdürmesi ve yeniden inşası için önemli bir katkı sağlayacak. Ukrayna’nın AB üyeliği konusundaki ilerleme de Ukrayna’nın Avrupa’ya entegrasyonunu güçlendirecek.

Yatırım Bankalarından Tahminler

JP Morgan, Bank of America, Citigroup, Goldman Sachs ve Morgan Stanley gibi ABD’nin finansal merkezi Wall Street’in önde gelen yatırım bankaları, 2024 yılı için Brent petrolün varil fiyatının 75-90 dolar aralığında olacağını tahmin ediyor.

JP Morgan, ABD’de petrol talebinin dirençli olması, gelişen piyasalarda güçlü talep büyümesi ve Avrupa piyasalarında istikrar beklentilerine dayanarak Brent petrolün varil fiyatının ortalama 83 dolar olacağını öngörüyor.

Goldman Sachs da küresel resesyon riskindeki azalmanın petrol talebini olumlu yönde destekleyeceğini, ABD kaynaklı üretim artışlarının ise petrol fiyatlarındaki yükselişi törpüleyeceğine işaret ediyor.

Brent petrolün, bu yıl 70-90 dolar bandında seyredeceğini tahmin eden Goldman Sachs, fiyatların yıllık bazda 81 dolar ortalamasını yakalayacağını öngörüyor.

Morgan Stanley de küresel petrol arzındaki artışın talepteki yükselişin önüne geçeceği beklentisiyle Brent petrolün bu yılın ilk yarısında varil başına 80 dolar seviyesinde seyredeceğini, yılın ikinci yarısında ise düşüşe geçeceğini tahmin ediyor.

En Yüksek Tahmin BOFA’dan

Petrol fiyatlarına ilişkin en yüksek tahminin sahibi Bank of America, Brent petrolün varil fiyatının bu yıl ortalama 90 dolar civarında olacağını öngörüyor. En düşük tahmine sahip finansal kuruluş Citigroup da ABD’de artan petrol üretimi ile OPEC+ grubunun üretim kesintilerini sürdüreceği beklentisiyle bu yıl Brent petrolün varil başına ortalama 75 dolar olacağını öngörüyor.

Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşundan Tahmin

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings ise OPEC+ grubunun arz üzerinde kurduğu baskının yılın ilk yarısına kadar petrol fiyatlarını yukarı yönlü destekleyeceğini belirterek, Brent petrolün varil fiyatını bu yıl için ortalama 80 dolar olarak revize etmişti.

Arz ve Talebin Dengelenmesi Bekleniyor

Hollanda merkezli bağımsız danışmanlık şirketi International Commodity Consulting (ICC) Emtia Danışmanı Robbert Marneffe, bu yıl, OPEC+ grubunun kesinti kararları, ABD’nin faiz indirimlerinde “yumuşak iniş” aşamasına ne zaman başlayacağı ve ülkenin petrol üretiminde yakaladığı ivmeyi devam ettirip ettiremeyeceğinin yatırımcıların odağında olacağını söyledi.

Marneffe, dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin’in ekonomisini canlandırmak için teşvik paketleri kullanıp kullanmayacağı ve ülkedeki rafinerilerinin talep artışları ile jeopolitik gelişmelerin de bu başlıklar arasında yer alacağını belirterek, “2024’te petrol fiyatlarının varil başına 73 ile 93 dolar arasında kalacağını, çok geniş bir bantta seyretmeyeceğini düşünüyorum, ancak bu aralıkta sık fiyat dalgalanmalarına şahit olabiliriz.” dedi.

Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) bu yılın ilk çeyreğinde günlük 1,3 milyon varillik arz fazlası olacağına ilişkin tahminine atıfta bulunan Marneffe, söz konusu miktarın IEA’nın öngördüğü büyüklükte olmayacağını, arz ve talebin çoğunlukla dengede kalacağını vurguladı.

Marneffe, talebin beklenenden çok daha uzun bir süre artmaya devam edeceğine dikkati çekerek, “Birkaç yıl boyunca arz ve talep makasındaki açıklığın oldukça dar olacağına inanıyorum. Petrol akışı ve yatırımları zaten talebin daha yüksek seyrettiği Asya ve Afrika gibi bölgelere doğru kayıyor. Öte yandan Avrupa, enerji dönüşüm çabaları kapsamında petrol ve doğal gazı portföylerinden bu kadar hızlı ve olması gerekenden çok daha erken çıkarmasının bir bedeli olduğunu görebilir.” dedi.

Yatırımcı Beklentileri

ABD merkezli enerji enformasyon şirketi Energy Intelligence Group Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere de çatışmalar, savaşlar veya terör saldırıları gibi jeopolitik gelişmelerin uzun vadeli eğilimler oluşturmadığını ancak fiyatları kısa vadede etkilediğini söyledi.

Ege İhracatçı Birlikleri’nden yapılan açıklamaya göre, ihracatın yüzde 68’ini Ege Bölgesi gerçekleştirdi. Su ürünleri ihracatında levrek 435 milyon dolarlık tutarla zirvedeki yerini korurken, çipura ihracatı 353 milyon dolar, somon ihracatı 315 milyon dolar, alabalık ihracatı da 96 milyon dolar oldu.

Levreğin yüzde 73’ünün, çipuranın yüzde 78’inin taze ihraç edildiği, somon ihracatının yüzde 74’ünün dondurulmuş olarak gerçekleştiği kaydedildi.

Hedef 2023’te 1,7 Milyar Dolar, 2024’te 2 Milyar Dolar

Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, yıl sonunda 1,7 milyar dolara yükselmesini bekledikleri su ürünleri ihracatında 2024 hedefinin 2 milyar dolar olduğunu söyledi.

Kızıltan, “Türk su ürünleri sektörü 2000 yılında 50 milyon dolar seviyelerinde olan ihracatını 23 yılda yaklaşık 30 kat artırdı. 2023 yılı sonunda 1,7 milyar dolara 2024 yılında 2 milyar dolara ulaşacak potansiyele sahibiz. Bu hedeflere ulaşmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Hava kargo seçeneğiyle başta ABD olmak üzere uzak pazarlarda da konumumuzu güçlendiriyoruz.” dedi.

Zayıf ekonomik veriler ve çatışmanın etkisi

Petrol fiyatlarında, Avrupa’dan gelen zayıf ekonomik veriler ve İsrail-Filistin çatışmasının etkisiyle sert düşüş yaşandı.

Avrupa Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele kapsamında attığı adımların talep üzerindeki etkisi günden güne güçlenirken, Euro Bölgesi’nde özel sektör faaliyetleri, ekimde, Kasım 2020’den beri en düşük seviyesine geriledi. Almanya ve İngiltere gibi büyük ekonomilerin yavaşladığına işaret eden veriler, söz konusu ülkelerde talebin düşebileceği endişesini artırdı.

Ayrıca, Gazze’de Hamas’ın rehin aldığı kişilerin serbest bırakılması ve İsrail ile Hamas arasındaki çatışmayı kontrol altına almaya yönelik diplomatik çabaların yoğunlaşması, petrol fiyatlarının kısmen gerilemesine sebep oldu.

ABD’den gelen güçlü veriler

Diğer yandan, dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD’de güçlü ekonomik veriler açıklandı. İş üretimi beş aylık daralmadan çıkarak ekimde artış gösterdi. Amerikan Petrol Enstitüsü, ülkede ham petrol stoklarının 2,6 milyon varil düştüğünü duyurdu. Piyasa beklentisi stokların 1,5 milyon varil artacağı yönündeydi. Ülkede talebin arttığına işaret eden veriler petrol fiyatlarının düşüşünü kısıtladı.

Teknik analiz

Brent petrolde teknik olarak 88,30 ile 88,41 dolar aralığının direnç, 87,72 ile 87,54 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği belirtiliyor.

Çiğ köftenin Avrupa’da popülerleşmesinin başlıca nedenleri arasında lezzeti, uygun fiyatı ve sağlıklı olması yer alıyor. Etli çiğ köfte, bulgur, kırmızı et, isot, sarımsak, limon suyu, salça ve baharatların bir araya gelmesiyle hazırlanıyor. Etsiz çiğ köfte ise bulgur, isot, sarımsak, limon suyu, salça ve baharatların yanı sıra nohut, mercimek, soya kıyması gibi farklı malzemeler kullanılarak yapılıyor.

Türkiye’nin en büyük çiğ köfte markası olan Semiha Demiral, Avrupa’da 500’ün üzerinde çiğ köfte işletmesi bulunduğunu belirterek, “Avrupalılar da uygun fiyatı ve doyurucu bir lezzet olarak çiğ köfteyi benimsemeye başladı. Avrupa’da hem tüketicilerin hem de yatırımcıların gözdesi durumundayız” dedi.

Demiral, çiğ köftenin Avrupa’da büyümeye devam edeceğini belirterek, “Dünyada 2 bin 500’e yakın şubemiz var. Türkiye’nin en büyük franchise markası olmamız nedeniyle de bu talep her geçen gün artıyor. Markamızın bilinirliliği, kaliteli ürün ve sağlıklı üretim ilkelerini tavizsiz uygulamamızın da bu talepte büyük rolü var” diye konuştu.

Demiral, Almanya’nın Köln kentinde 7-12 Ekim tarihleri arasında düzenlenecek olan Dünyanın en büyük gıda fuarı ANUGA’da Türk mutfağının lezzetlerini temsil edeceklerini belirterek, “Çiğ köfte, muhteşem lezzetleriyle fuara tat katacak. Ayrıca fuar boyunca franchise yatırımları ile ilgili yeni iş ortaklarıyla da bir dizi görüşmeler gerçekleştireceğiz” dedi. Anadolu’nun 4 bin yıllık lezzeti çiğ köfte, Avrupa’da giderek daha popüler hale geliyor. Lezzeti, uygun fiyatı ve sağlıklı olmasıyla öne çıkan çiğ köfte, Avrupa’da dönere rakip olma yolunda ilerliyor.