Kredi Hacminde Belirgin Artış, Mevduatta Hafif Gerileme ve Tüketici Kredilerindeki Yükseliş Dikkat Çekiyor

Bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi, 2 Mayıs ile sona eren haftada 178 milyar 134 milyon lira gibi kayda değer bir artış göstererek 18 trilyon 194 milyar 840 milyon liradan, 18 trilyon 372 milyar 974 milyon liraya ulaştı. Bu artış, ekonomideki kredi kullanımının ve finansal hareketliliğin devam ettiğini işaret ediyor. Ancak aynı dönemde, bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalar arası dahil) 4 milyar 866 milyon lira azalarak 21 trilyon 543 milyar 939 milyon liraya geriledi. Mevduattaki bu hafif düşüş, yatırımcıların farklı yatırım araçlarına yönelimi veya ekonomik belirsizlikler nedeniyle nakit tutma eğilimindeki değişimlerle ilişkilendirilebilir. Tüketici kredileri tarafında ise dikkat çekici bir yükseliş yaşandı. 2 Mayıs itibarıyla tüketici kredilerinin toplam tutarı 18 milyar 637 milyon lira artarak 2 trilyon 247 milyar 881 milyon liraya yükseldi. Bu tutarın önemli bir kısmını, 562 milyar 676 milyon lira ile konut kredileri oluştururken, 63 milyar 919 milyon lirası taşıt kredilerinden ve 1 trilyon 621 milyar 286 milyon lirası ise ihtiyaç kredilerinden kaynaklandı. Taksitli ticari kredilerde de benzer bir artış trendi gözlemlendi. Bu kredilerin tutarı, aynı dönemde 40 milyar 105 milyon lira artarak 2 trilyon 607 milyar 551 milyon liraya ulaştı. Bireysel kredi kartı alacakları ise yüzde 3,2 gibi belirgin bir oranda artarak 2 trilyon 80 milyar 481 milyon lira seviyesinde gerçekleşti. Bu alacakların 695 milyar 312 milyon lirasını taksitli borçlar, 1 trilyon 385 milyar 169 milyon lirasını ise taksitsiz borçlar oluşturdu. Bu veriler, hem bireysel hem de ticari kredi kullanımının arttığını ve tüketicilerin kredi kartlarına olan talebinin sürdüğünü gösteriyor.

Takipteki Alacaklarda Artış ve Bankacılık Sisteminin Güçlü Öz Kaynak Yapısı Dikkat Çekiyor

BDDK’nın haftalık bülteninde dikkat çeken bir diğer önemli nokta ise bankacılık sektöründeki takipteki alacaklarda yaşanan artış oldu. 2 Mayıs itibarıyla takipteki alacaklar, önceki haftaya göre 7 milyar 612 milyon lira artarak 388 milyar 179 milyon liraya yükseldi. Bu artış, kredi geri ödemelerinde bazı zorlukların yaşandığını işaret edebilir ve bankaların risk yönetimi stratejilerinin önemini bir kez daha vurguluyor. Ancak, takipteki alacakların önemli bir kısmı olan 281 milyar 556 milyon lirası için özel karşılık ayrılmış olması, bankacılık sektörünün olası risklere karşı tedbirli yaklaştığını gösteriyor. Aynı dönemde, bankacılık sisteminin yasal öz kaynaklarında da olumlu bir gelişme yaşandı. Yasal öz kaynaklar, 11 milyar 317 milyon lira artarak 3 trilyon 850 milyar 69 milyon lira seviyesine ulaştı. Bu güçlü öz kaynak yapısı, Türk bankacılık sisteminin ekonomik dalgalanmalara karşı dayanıklılığını ve finansal istikrarını koruma potansiyelini açıkça ortaya koyuyor. KKM bakiyesindeki düşüş ise, yatırımcıların kur riskine karşı farklı alternatif arayışları veya uygulanan ekonomik politikaların etkisiyle Türk Lirası’na olan güvenin artması gibi çeşitli faktörlerle ilişkilendirilebilir. KKM büyüklüğünün toplam mevduatın yüzde 3,06’sına gerilemesi, bu yatırım aracının cazibesinin azaldığını gösteriyor.

BDDK’nın son verileri, Türk bankacılık sektöründe kredi hacminin genişlediğini ancak toplam mevduatın hafif bir düşüş gösterdiğini ortaya koyuyor. Tüketici ve ticari kredilerdeki artış, ekonomik aktivitenin sürdüğüne işaret ederken, KKM bakiyesindeki düşüş eğilimi ve takipteki alacaklardaki artış, finansal piyasaların yakından izlenmesi gerektiğini gösteriyor. Ancak, bankacılık sisteminin güçlü yasal öz kaynak yapısı, olası risklere karşı önemli bir güvence teşkil ediyor. Önümüzdeki dönemde, ekonomik gelişmeler, uygulanan politikalar ve yatırımcı davranışlarındaki değişimler, bankacılık sektörünün performansı ve finansal istikrar açısından kritik bir rol oynamaya devam edecek.

Kur Korumalı Türk lirası Mevduat ve Katılma Hesapları (KKM) geçen hafta 26 milyar 592 milyon lira azalarak 798 milyar 817 milyon liraya düştü. Bu düşüş, KKM’nin toplam mevduat içindeki payının azalmaya devam ettiğini ve ekonomik dengelenme sürecinde önemli bir gösterge olduğunu ortaya koyuyor.

KKM’deki Düşüşün Nedenleri ve Ekonomik Yansımaları

• Azalma Eğilimi:
  • KKM bakiyesi, geçen hafta 26 milyar 592 milyon lira azalarak 798 milyar 817 milyon liraya düştü.
  • KKM büyüklüğü, toplam mevduatın yüzde 3,91’ine geriledi.
• Ekonomik Yansımalar:
  • KKM’deki düşüş, Türk lirasının istikrar kazanmaya başladığının bir işareti olarak değerlendiriliyor.
  • Döviz kurları üzerindeki baskının azalmasına katkı sağlıyor.
  • Ekonomik öngörülebilirliğin artmasına ve yatırımcı güveninin güçlenmesine yardımcı oluyor.
• Diğer Finansal Göstergeler:
  • Bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi, 190 milyar 513 milyon lira artarak 17 trilyon 251 milyar 187 milyon liraya çıktı.
  • Bankacılık sektöründe toplam mevduat ise 431 milyar 67 milyon lira artarak 20 trilyon 428 milyar 338 milyon liraya yükseldi.
  • Tüketici kredileri 2 trilyon 157 milyar liraya ulaştı.
  • Bankaların bireysel kredi kartı alacakları ise yüzde 0,7 yükselişle 1 trilyon 907 milyar 563 milyon liraya ulaştı.
  • Bankacılık sisteminin yasal öz kaynakları, 10 milyar 448 milyon lira artarak 3 trilyon 711 milyar 622 milyon lira oldu.

KKM’deki Düşüşün Gelecek Beklentileri ve Ekonomik İstikrar

• Düşüşün Devamlılığı:
  • Ekonomik istikrarın sağlanması ve Türk lirasının değer kazanmaya devam etmesi, KKM’deki düşüşün sürmesini sağlayabilir.
  • Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele politikaları, KKM’ye olan ihtiyacı azaltabilir.
• Ekonomik İstikrar:
  • KKM’deki düşüş, ekonomik istikrarın sağlanmasına ve finansal piyasaların derinleşmesine katkıda bulunabilir.
  • Türk lirasının güvenilirliğinin artması, Türkiye’ye yönelik yabancı yatırımların artmasına yardımcı olabilir.

KKM bakiyelerindeki düşüş, Türkiye ekonomisi için olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Bu düşüş, Türk lirasının istikrar kazanmaya başladığını ve ekonomik dengelenme sürecinde önemli bir adım atıldığını gösteriyor. KKM’deki düşüşün devam etmesi, Türkiye ekonomisinin geleceği açısından umut verici bir tablo çiziyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bankaların güvenlik sistemlerini güçlendirmek amacıyla çift doğrulama sistemini 1 Mart’tan itibaren devreye sokuyor. Bu yeni sistem, kullanıcıların hesaplarına izinsiz erişimi ve habersiz para transferlerini engellemeyi hedefliyor.

Çift Doğrulama Sistemi Nasıl Çalışacak?

• Ek SMS Onayı: Para transferi işlemleri artık ek bir SMS onayı gerektirecek.
• Tanımlı Telefonlarda da Doğrulama: Tanımlı telefonlar üzerinden işlem yapılsa bile, havale ve EFT işlemleri için ekstra doğrulama yapılacak.
• Üçüncü Cihazlardan Erişimin Engellenmesi: Üçüncü bir cihazdan hesaba erişim sağlansa dahi para transferi engellenecek.

Neden Bu Sisteme Geçiliyor?

Mevcut sistemde, tanımlı telefonlar üzerinden kolayca para transferi yapılabiliyordu. Ancak bu durum, dolandırıcılık işlemlerine karşı güvenlik açığı oluşturuyordu. Çift doğrulama sistemi, bu tür riskleri en aza indirmeyi amaçlıyor.

Yeni Sistemle Birlikte Neler Değişecek?

• Daha Güvenli İşlemler: Kullanıcılar, hesaplarının daha güvenli bir şekilde korunduğundan emin olacaklar.
• Dolandırıcılık Riskinde Azalma: İzinsiz para transferi ve dolandırıcılık vakalarında önemli bir düşüş yaşanacak.
• Kullanıcı Bilincinin Artması: Kullanıcılar, bankacılık işlemlerinde güvenlik önlemlerine daha fazla dikkat edecekler.

BDDK’nın hayata geçirdiği çift doğrulama sistemi, bankacılık işlemlerinde güvenliği artırmak için önemli bir adım. Kullanıcıların bu yeni sisteme uyum sağlaması ve güvenlik önlemlerine dikkat etmesi, olası risklerin önüne geçilmesine yardımcı olacaktır.

Endeks ve Sektörlerdeki Artış:

• BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 235,91 puan artarak 10.682,15 puana yükseldi.
• Toplam işlem hacmi 95,8 milyar lira olarak gerçekleşti.
• Bankacılık endeksi yüzde 4,46, holding endeksi ise yüzde 2,78 değer kazandı.
• Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran bankacılık, en çok kaybeden ise yüzde 0,90 ile spor oldu.

Artışın Nedenleri:

• Güne yükselişle başlayan BIST 100 endeksi, enflasyonun yavaşladığını gösteren verilerin ardından yatırımcı iştahını kabarttı.
• ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın enflasyona ilişkin olumlu açıklamaları da küresel piyasalarda ve dolayısıyla Borsa İstanbul’da pozitif bir hava yarattı.

Yarınki Takip Edilecek Gelişmeler:

• Bu akşam Fed Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantı tutanakları takip edilecek.
• Yarın yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri, reel efektif döviz kuru, yurt dışında ise Avrupa Merkez Bankası (ECB) tutanakları ve Almanya’da fabrika siparişleri izlenecek.

Teknik Analiz:

Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.700 ve 10.800 puanın direnç, 10.500 ve 10.300 seviyelerinin ise destek konumunda olduğunu kaydediyor.

Günün Özeti:

• BIST 100 endeksi önceki kapanışa göre 20,54 puan artış gösterdi.
• Toplam işlem hacmi 95,3 milyar lira olarak gerçekleşti.
• Bankacılık endeksi yüzde 1,87 değer kazanırken, holding endeksi yüzde 0,04 değer kaybetti.
• Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 2,15 ile finansal kiralama faktoring, en çok kaybettiren ise yüzde 6,79 ile spor oldu.

Analist Görüşleri:

• Analistler, küresel pay piyasalarında ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bu yıl faiz indirimine başlayacağına yönelik iyimserliğin korunmasının, BIST 100 endeksindeki yükselişin temelini oluşturduğunu ifade ediyor.
• Yarın yurt içinde veri gündeminin sakin olacağını belirten analistler, yurt dışında ise Almanya’da enflasyon, Japonya’da tüketici güven endeksi, ABD’de Richmond Fed sanayi endeksi ve Fed’in Bej Kitap Raporu’nun takip edileceğini dile getiriyor.
• Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.100 ve 11.200 seviyelerinin direnç, 10.600 ve 10.500 puanın ise destek konumunda olduğunu kaydeden analistler, yatırımcılara temkinli işlem yapmaları tavsiyesinde bulunuyor.

Bankacılık Sektörü Ön Planda

Bu yükselişte öncü rolü üstlenen bankacılık endeksi günü yüzde 3,38 değer kazanarak 2.483,85 puana yükseldi. Holding endeksi de yüzde 1,95 değer kazanarak 2.465,02 puana ulaştı.

Sektör Endeksleri Farklı Yönlerde

Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 3,73 ile bilişim, en çok kaybeden ise yüzde 4,62 ile finansal kiralama faktoring oldu.

Küresel Piyasalarda Dalgalanma

Analistler, küresel piyasalarda ABD’de açıklanan enflasyon verilerinden alınan sinyallerin ülkede enflasyonla mücadelenin beklenenden uzun sürebileceğine işaret etmesiyle dalgalı bir seyir izlendiğini ifade etti.

Haftaya Yoğun Veri Gündemi

Haftaya yurt içinde enflasyon, ekonomik güven endeksi ve imalat sanayi PMI’nın takip edileceğini belirten analistler, yurt dışında ise Fed faiz kararı, ABD’de tarım dışı istihdam, ADP özel sektör istihdamı, fabrika siparişleri, Avro Bölgesi’nde büyüme ve enflasyon ile dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi PMI başta olmak üzere yoğun bir veri gündeminin takip edileceğini söyledi.

Fed’in Faiz Kararı Bekleniyor

Analistler, Fed’in bu toplantıda faizlerde değişikliğe gitmemesinin beklendiğini aktaran analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.000-10.100 seviyelerinin direnç, 9.700 ve 9.600 puanın ise destek konumunda olduğunu kaydetti.

Borsa İstanbul’da bu hafta yeni rekorlar kırıldı. Bankacılık sektörünün öncülüğünde endeksler tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaştı. Haftaya yoğun bir veri gündemi beklenirken, Fed’in faiz kararı da piyasaların yakından takip edeceği gelişmeler arasında yer alıyor.

Borsa İstanbul’da (BIST) 8 Nisan 2024 günü tarihi bir kapanış gerçekleşti. BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,43 değer kazancıyla 9.756,69 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirmiş oldu. Endeks ayrıca gün içinde gördüğü en yüksek seviye rekorunu da 9.766,57 puana taşıdı.

BIST 100 Endeksi 137,87 Puan Arttı

BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 137,87 puan artarken, toplam işlem hacmi 103,4 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi yüzde 0,84, holding endeksi ise yüzde 0,25 değer kazandı. Tüm sektör endeksleri yükselirken, en çok kazandıran yüzde 6,01 ile bilişim oldu.

Küresel Piyasalar ve Yoğun Veri Gündemi

Analistler, küresel pay piyasalarının, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimlerinin zamanlaması ve büyüklüğüne ilişkin belirsizliğin devam etmesinin ardından karışık bir seyirle haftaya başladığını söyledi. Bu hafta ABD’de açıklanacak enflasyon verileri ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararı başta olmak üzere, yoğun veri gündeminin yatırımcıların odağına yerleştiğini de kaydettiler.

Arife Günü İşlemleri

Yarın Arife günü olması nedeniyle borsada işlemlerin 12.40’a kadar gerçekleştirilebileceğini belirten analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.800 seviyesinin direnç, 9.600 ve 9.500 puanın ise destek konumunda olduğunu belirttiler.

BDDK’nın 2024 yılı Performans Programı’nda yer alan verilere göre, 2022 yılında bankalar toplam 7 trilyon 580 milyar 668 milyon TL kredi kullandırdı. 2023 yılı için 9 trilyon 165 milyar 34 milyon TL kredi kullandırılması planlandı, fakat yıl sonunda kullandırılacak toplam kredi miktarının 13 trilyon 216 milyar 829 milyon TL’ye ulaşacağı öngörülüyor. 2024’te kullandırılması hedeflenen kredi miktarı ise 18 trilyon 942 milyar 360 milyon TL olarak ifade ediliyor.

Sektörde faaliyet gösteren banka sayısı 2022’de 58 iken bu yıl 60’a çıktı. Sektör tarafından verilen kredilerde takibe düşme oranındaki azalma da dikkati çekti. Geçen yıl kredilerin yüzde 2,10’u takibe düşerken, bu yıl sonunda oranın yüzde 1,6’ya gerilemesi öngörülüyor.

Takibe düşme oranı, bankalar için en önemli finansal sağlamlık göstergelerinden birisi olarak kabul ediliyor. Takipteki kredi oranındaki azalma, sektörün aktif kalitesinin arttığını gösteriyor. Bu durum, bankaların kredi analiz ve tahsis süreçlerinin ve bu alandaki denetimin etkinliğini yansıtıyor.

Bankacılık sisteminin net karı geçen yıl 431 milyar 614 milyon TL olarak gerçekleşti. Bankaların toplam karının yıl sonunda 613 milyar 36 milyon TL olmasının beklendiği kaydedilirken, 2024 yılı için de net karın 870 milyar 716 milyon TL olacağı tahmin ediliyor.

Kredilerin takibe düşme oranında yaşanan azalma, Türk bankacılık sektörünün sağlamlığının arttığını gösteriyor. Bu durum, ekonominin daha da güçlenmesine katkı sağlayabilir.

Mevduat artışı sürüyor

Bankacılık sektörünün toplam mevduatı, 2023 yılı boyunca artışını sürdürüyor. 2023 yılı başında 12 trilyon 750 milyar lira olan toplam mevduat, 27 Ekim itibarıyla 14 trilyon 274,4 milyar liraya yükseldi. Bu artışta, TL cinsi mevduatların yanı sıra YP cinsi mevduatların da etkisi oldu.

Kredi hacmi de artıyor

Bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi de 27 Ekim ile biten haftada 117 milyar 518 milyon 894 bin lira artarak 10 trilyon 479 milyar 350 milyon 311 bin liraya yükseldi. Bu artışta, tüketici kredileri ve ticari kredilerin etkisi oldu.

Bankacılık sektörünün toplam mevduat ve kredi hacmindeki artışlar, ekonominin toparlanma sürecine işaret ediyor. Bu artışlar, vatandaşların ve işletmelerin finansal piyasalara olan güveninin arttığını gösteriyor.