Ticaret Gerilimleri ve Fed’in Faiz Kararları: Küresel Risk Faktörleri

ABD Başkanı Donald Trump’ın hafta sonu, 1 Haziran’dan itibaren Avrupa Birliği’ne (AB) doğrudan yüzde 50 tarife uygulanmasına yönelik kararın 9 Temmuz’a ertelendiğini duyurması, piyasalarda sınırlı bir rahatlama yarattı. Ancak son haftalarda sık değişen tarife söylemleri, ekonomik aktivitenin uzun vadede yavaşlama eğilimine gireceğine yönelik endişeleri ortadan kaldırmıyor. Küresel ve bölgesel ekonomi toplantılarında “belirsizlik” temasının sıkça kullanılması, yatırımcıların karar alma ve stratejilerini belirleme süreçlerinde temkinli bir duruş sergilemelerine neden oluyor.

Analistler, bu hafta açıklanacak büyüme verileri ve ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) toplantı tutanaklarından alınacak sinyallerin ABD ekonomisindeki gidişat hakkında daha fazla bilgi vereceğini belirtiyor. Tarifeler kaynaklı yavaşlaması beklenen büyüme, ülkedeki ana ekonomik risklerden biri olarak kabul ediliyor. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller’ın yıl sonuna doğru faiz indirimi ihtimalini dışlamaması, piyasalarda belirli bir beklenti oluştururken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee’nin kısa vadede faiz indirimi çıtasının yüksek olduğunu ifade etmesi, faiz politikalarına yönelik karışık sinyaller veriyor. St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise enflasyon beklentilerindeki yükselişin istikrarı tehdit edebileceğini dile getirerek, Fed’in ihtiyatlı duruşunu destekliyor. Bu çelişkili açıklamalar, küresel ekonominin yönü hakkında net bir tablo çizilmesini zorlaştırıyor.

Emtia Piyasalarındaki Dalgalanmalar: Platin ve Petrol Örnekleri

Dün New York Borsası’nda Anma Günü dolayısıyla işlemler gerçekleşmezken, ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif bir seyirle başladı. Trump’ın AB’ye yönelik tarifesini erteleme kararı sonrasında düşüş eğiliminde hareket eden altının ons fiyatı düşüşünü ikinci işlem gününe taşıyarak yüzde 0,6 düşüşle 3 bin 320 dolardan işlem görüyor. ABD tahvil piyasalarında da alış ağırlıklı bir seyir izlenirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,49 seviyesine geriledi. Dolar endeksi ise yeni güne yüzde 0,3 yükselişle 99,1 seviyesinden başladı.

Brent petrolün varil fiyatı ise düşüşünü ikinci işlem gününe taşıyarak yüzde 0,7 düşüşle 63,8 dolardan alıcı buluyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun 31 Mayıs’a çekilen toplantısı öncesinde petrol piyasalarında arz fazlasına ilişkin endişeler canlılığını koruyor. Söz konusu toplantıda üreticilerin yeni bir üretim artışını masaya yatırabileceği beklentileri fiyatlamalar üzerinde etkili oluyor.

Avrupa borsalarında ABD tarafından gelen tarife erteleme kararı sonrasında risk iştahı artarken, dün bölge borsaları cuma günkü kayıplarını geri aldı. Analistler, AB’nin en büyük ticaret ortağı olan ABD ile ticaret konusunda uzlaşı yanlısı olduğunu kaydederek, imalat sanayi aktivitesindeki düşüşün etkisiyle giderek kırılganlaşan ekonomik büyümenin istikrarı için yetkililerin agresif ticaret politikalarından uzak durduğunu ifade etti. Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) parasal gevşemesine karşın hem şirket aktivitelerinde hem de büyüme tarafında önemli iyileşmelerin olmamasının risk unsurlarından biri olduğunu vurgulayan analistler, gelecek dönemde de ECB’nin finansmana erişimi kolaylaştırmak için faiz indirmeye devam etmesinin beklendiğini söyledi. Öte yandan, bölgede ECB Başkanı Christine Lagarde’ın açıklamaları da takip ediliyor. Lagarde mevcut dünya düzeninin temellerinden sarsılmakta olduğunu ve değişen manzaranın euronun daha büyük bir uluslararası rol oynamasına kapı açabileceğini söyledi. Euronun daha büyük bir rol üstlenmesi için fırsatlar gördüğünü ifade eden Lagarde, bunun için Avrupa’nın daha derin ve daha likit bir sermaye piyasasına ihtiyacı olduğunu belirtti. Dün Almanya’da DAX 40 yüzde 1,68, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,30 ve Fransa’da CAC 40 endeksi ise yüzde 1,21 değer kazandı. Bölgede endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık başladı.

Asya tarafında negatif bir seyir öne çıkarken, Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda gıda fiyatlarındaki artışın enflasyonu yukarı çekmesi durumunda para politikasında düzenlemeye gideceklerini ifade etti. Enflasyon beklentilerinin yüzde 1,5 ile yüzde 2 arasında seyrettiğini ve bunun son 30 yılın en yüksek seviyesi olduğunu aktaran Ueda, özellikle pirinç fiyatında yüzde 90’lık bir artış olmak üzere gıda fiyatlarında yeniden yaşanan yükselişin temel enflasyonu da yukarı çektiğini söyledi. Bugün açıklanan verilere göre Çin’de nisan ayına ilişkin sanayi karları yüzde 3 artışla güçlenmeyi sürdürdü. Sanayi karları ocak-nisan döneminde ise yıllık bazda yüzde 1,4 yükseliş kaydetti. Analistler, açıklanan sanayi karlarının ABD ve Çin arasındaki ticaret restleşmelerine ve belirsizlik ortamına karşın Çin hükümetinin son dönemde izlediği teşvik politikalarının ekonomiyi desteklediğine ilişkin iyimserlikleri beslediğini kaydetti. Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,2 geriledi.

Küresel Meydan Okumalar ve Türkiye’nin Avantajlı Konumu

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konferanstaki konuşmasında, küresel çapta yaşanan büyük kırılmalara karşın Türkiye’nin oldukça avantajlı bir pozisyonda olduğunu ve güçlü olmaya devam edeceğini kesin bir şekilde vurguladı. Şimşek, Türkiye’nin özellikle savunma sanayi, inşaat, turizm, sağlık turizmi, oyun sektörü ve dizi ihracatı gibi hizmet sektörlerinde önemli bir küresel rekabet gücüne sahip olduğunu belirtti. Bu çeşitlilik, Türkiye ekonomisinin farklı dinamiklere sahip olduğunu ve dış şoklara karşı daha dirençli olabileceğini gösteriyor.

Ekonomi alanında Batı ile entegrasyonun önemine değinen Bakan Şimşek, Avrupa Birliği’nin (AB) Gümrük Birliği Anlaşması’nı güncellemesi halinde Türkiye ile AB arasındaki ticaret hacminin 200 milyar euro bandından 400 milyar euroya çıkabileceğini ve bunun her iki taraf için de önemli kazanımlar getireceğini anlattı. Şimşek, “İnanıyorum ki AB ülkeleri gelecekte Türkiye’ye daha fazla ihtiyaç duyacaktır,” ifadeleriyle bu potansiyelin altını çizdi. Ayrıca, ABD yönetiminin Türkiye ile ekonomik iş birliği ve entegrasyona eğilimli olduğunun altını çizen Şimşek, bunun birçok alanda olabileceği gibi üçüncü ülkelerle iş birliği şeklinde de gelişebileceğini kaydetti. Gelecek için dijital dönüşüm ve iklim değişikliği konularında hassas davrandıklarını ifade eden Bakan Şimşek, Türkiye ve KKTC’nin bu alanda iş birliği yapabileceğini vurguladı. Bu açıklamalar, Türkiye’nin küresel ekonomik entegrasyon ve iş birliği arayışının devam ettiğini açıkça gösteriyor.

Ekonomik Programda Kararlılık ve Enflasyondaki Düşüşün Sürekliliği

Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, konferanstaki konuşmasında, Türkiye’nin sürdürülebilir yüksek büyümesinin temellerini attıklarını belirterek, ülkenin hem brüt hem de net döviz rezervlerindeki artışa işaret etti. Rezervlerin devamlı surette arttığını, Türkiye’nin risk priminin ve kur oynaklığının düştüğünü kaydeden Şimşek, “Ekonomik programı kararlı bir şekilde uygulamaya devam edeceğiz. Tabii ki arada çıkan sorunlar için tedbirler alacağız. Program sayesinde Türkiye önemli kazanımlar elde etti,” dedi. Bu ifadeler, hükümetin ekonomik istikrar ve büyüme hedeflerine ulaşma konusundaki güçlü iradesini yansıtıyor.

İçerdeki ve dışardaki dalgalanmaların uyguladıkları ekonomik programa etkisinin sınırlı olduğunu bildiren Şimşek, “Piyasalardaki bu türbülansı iyi yönettiğimiz kanısındayız. Enflasyon beklentisine etkisi 1-2 puan düzeyinde, liradaki değer kaybı çok cüzi oldu ve talep de çok güçlü olmadığı için liradaki değer kaybından enflasyona geçiş zayıfladı,” diye konuştu. Bu değerlendirme, ekonomik programın dışsal şoklara karşı ne kadar dirençli olduğunu gösteriyor.

Bakan Şimşek konuşmasında, uyguladıkları program sayesinde enflasyondaki düşüşün devam edeceğinin altını çizerek, “Enflasyondaki düşüş bu yıl da devam edecek. Temel mallarda enflasyon yüzde 20’ye, bütün mallar baz alındığında ise de yüzde 31’e düşmüş durumda. Manşet enflasyon yüzde 38 ve hizmet sektöründe yüksek olan enflasyon düşüyor. 2025 yılında enflasyon düşmeye devam edecek. Düşen enflasyon sonucu Türkiye daha fazla yatırım yapacak ve önünü görebilecek,” diye konuştu. Bu açıklama, enflasyonla mücadelede önemli bir başarıya işaret ediyor ve gelecek için umut verici bir tablo çiziyor. Şimşek, iç talepteki yavaşlama, düşen petrol fiyatları, yurt içi petrol ve doğal gaz üretimindeki artış ile yeşil dönüşümün, dış ticaret açığını daraltarak cari dengeyi olumlu yönde etkileyebileceğini ifade etti.

Terörsüz Türkiye’nin Ekonomik Kazançları

Bakan Şimşek ayrıca, “Terörsüz Türkiye” sürecinin ekonomik kazanımlarının oldukça yüksek olacağına kesin bir şekilde vurgu yaptı. Şimşek, Türkiye’nin PKK terörüyle mücadelesinde son 50 yılda fırsat maliyetleriyle birlikte yaklaşık 1,8 trilyon dolar harcandığını, bu rakamın bugün 2 trilyon doları aşmış olabileceğini belirtti. Bu kaynağın terör yerine ekonomiye yönlendirilmesinin ülke refahını ciddi ölçüde artırabileceğini vurguladı.

Terörün sona ermesiyle birlikte, bölgedeki yer altı kaynaklarının ve genç nüfusun ekonomiye kazandırılmasının büyük önem taşıdığını ifade eden Şimşek, özel sektörün tereddüt ettiği bölgelere yönelik yatırımların da artacağını söyledi. Bu durum, terörle mücadelenin sadece güvenlik değil, aynı zamanda ekonomik kalkınma açısından da ne kadar hayati olduğunu ortaya koyuyor. Şimşek’in bu açıklamaları, Türkiye’nin ekonomik geleceğinde terörle mücadelenin başarısının kilit bir rol oynayacağını gösteriyor ve bölgedeki potansiyelin tam anlamıyla ortaya çıkarılmasının önemini vurguluyor.

Sektörler Arası Dinamizm ve Küresel Etkileşimler: Yükselişin Derinlemesine Analizi

Borsa İstanbul’daki bu etkileyici yükselişin detaylarına inildiğinde, sektörler arası dinamizmin belirgin bir şekilde kendini gösterdiği görülüyor. Bankacılık endeksi, açılışta yüzde 2,75 gibi önemli bir değer kazanımı sergileyerek piyasanın genel yükselişine öncülük etti. Holding endeksi de yüzde 2,20’lik artışla bankacılık sektörünü takip etti. Bu iki kilit sektörün güçlü performansı, piyasadaki olumlu havanın tabana yayıldığını ve yatırımcıların genel olarak Türk ekonomisine olan güveninin arttığını işaret ediyor. Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran ise yüzde 3,24’lük yükselişle ulaştırma sektörü oldu. Ulaştırma sektöründeki bu güçlü ivme, hem iç piyasada hareketliliğin arttığına hem de küresel ticaret ve turizmdeki toparlanma beklentilerinin bu sektörü doğrudan olumlu etkilediğine dair güçlü bir işaret veriyor. Öte yandan, menkul kıymet yatırım ortaklığı endeksi yüzde 0,34’lük düşüşle haftaya en fazla kaybettiren sektör olarak başladı. Bu küçük gerileme, yatırımcıların risk iştahının belirli alanlarda daha temkinli seyrettiğini veya kar alımlarının bu sektörde yoğunlaştığını gösteriyor. Bu durum, piyasanın tamamen tek yönlü bir yükseliş sergilemediğini, yatırımcıların belirli sektörlere karşı daha seçici bir yaklaşım sergilediğini kanıtlıyor. Küresel piyasalardaki olumlu seyir, Borsa İstanbul’daki bu yükselişin temel motivasyon kaynaklarından biri oldu. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Çin arasındaki ticaret görüşmelerinden gelen pozitif haberler, küresel iyimserliği artırarak piyasalara taze bir soluk getirdi. Bu tür büyük ekonomiler arasındaki olumlu diyaloglar, küresel ticaret hacminin artacağı ve ekonomik belirsizliklerin azalacağı yönünde beklentiler oluşturur. Bu beklentiler, doğal olarak Türkiye gibi küresel ekonomiyle sıkı bağları olan ülkelerin borsalarına da olumlu yansır. Uluslararası ticaretin ve ekonomik ilişkilerin sorunsuz ilerlemesi, şirketlerin büyüme potansiyellerini artırırken, yatırımcıların risk iştahını da yükseltir. Bugün yurt içinde açıklanacak perakende satışlar verisi, iç tüketimin nabzını tutarken, yurt dışında ABD’de federal bütçe dengesinin açıklanması ise küresel ekonominin gidişatına dair ipuçları sunacak. Bu veriler, analistlerin ve yatırımcıların kısa vadeli beklentilerini şekillendirmede kilit rol oynayacaktır. Teknik açıdan, BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.800 puan seviyeleri önemli direnç noktaları olarak belirlenmiştir. Bu seviyelerin aşılması durumunda, endeksin daha üst noktalara doğru ilerlemesi muhtemeldir. Öte yandan, 9.500 ve 9.400 seviyeleri ise endeks için güçlü destek noktaları olarak karşımıza çıkıyor. Bu seviyelerin korunması, piyasanın genel yükseliş trendini sürdürmesi için kritik önem taşıyor. Analistler, yatırımcıların bu teknik seviyeleri yakından takip etmelerini ve piyasadaki gelişmeler doğrultusunda stratejilerini belirlemelerini tavsiye ediyor.

Küresel Rüzgarların Yönü ve Yatırımcı İçin Yeni Fırsatlar: Güvenin Artan Sesi

Küresel piyasalardaki olumlu rüzgarların esmesi, Türk ekonomisi ve Borsa İstanbul için yeni fırsatların kapısını ardına kadar aralıyor. ABD ve Çin gibi dünyanın en büyük ekonomileri arasındaki ticaret görüşmelerinin olumlu seyri, sadece anlık bir yükselişi tetiklemekle kalmıyor, aynı zamanda uzun vadeli ekonomik istikrar ve büyüme beklentilerini de güçlendiriyor. Bu durum, Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomiler için yabancı yatırımcıların ilgisini çekme ve sermaye akışını artırma potansiyeli taşıyor. Küresel risk algısının azalması, yatırımcıların daha cesur adımlar atmasına ve büyüme potansiyeli yüksek pazarlara yönelmesine neden olur. Türk şirketleri, bu olumlu atmosferi kullanarak ihracatlarını artırabilir, yeni pazarlara açılabilir ve uluslararası işbirliklerini geliştirebilirler. Özellikle bankacılık ve ulaştırma sektöründeki güçlü performanslar, bu sektörlerin küresel ekonomideki toparlanmadan doğrudan etkilendiğini ve Türkiye’nin stratejik konumunun bu süreçte önemli bir avantaj sağladığını gösteriyor. Yatırımcılar için bu dönem, portföylerini çeşitlendirme ve gelecek vadeden sektörlere yatırım yapma açısından önemli fırsatlar sunmaktadır. Ancak her piyasa gibi Borsa İstanbul’da da dalgalanmaların her zaman var olacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle, yatırımcıların piyasa dinamiklerini yakından takip etmeleri, uzman analizlerini dikkate almaları ve uzun vadeli stratejilerle hareket etmeleri büyük önem taşımaktadır. Borsa İstanbul’un haftaya bu denli güçlü bir yükselişle başlaması, Türk ekonomisinin dinamizmine ve direncine olan güveni pekiştiriyor. Bu yükseliş, ülke ekonomisindeki genel iyileşme eğiliminin bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Yatırımcılar için bu durum, sadece finansal kazanç potansiyeli değil, aynı zamanda Türkiye’nin ekonomik geleceğine duyulan inancın bir yansımasıdır. Bu yükseliş dalgası, ekonomik kalkınma yolunda atılan adımların somut bir karşılığıdır ve tüm ekonomik aktörlere geleceğe dair umut verici bir mesaj iletmektedir. Bu, ülkenin makroekonomik istikrar çabalarının ve yapısal reformların meyvelerini vermeye başladığını işaret eder.

Borsa İstanbul’un haftaya güçlü bir yükselişle başlaması, Türk ekonomisinin küresel piyasalardaki olumlu atmosferden nasıl faydalandığını ve kendi iç dinamiklerini ne denli etkin kullanabildiğini kanıtlıyor. Bankacılık ve ulaştırma gibi kilit sektörlerin liderliğinde gerçekleşen bu artış, ülke ekonomisine duyulan güveni pekiştirirken, yatırımcılar için yeni fırsatlar sunuyor. Küresel ticaret görüşmelerinden gelen olumlu haberler, bu yükselişin temel motivasyon kaynağı olarak öne çıkıyor. Teknik seviyelerin dikkatli takip edilmesi ve piyasa dinamiklerinin doğru okunması, yatırımcıların bu olumlu ortamdan en iyi şekilde faydalanmasını sağlayacaktır. Bu yükseliş, Türkiye’nin ekonomik yolculuğunda önemli bir kilometre taşıdır.

Küresel Ticarette Yeni Bir Dönem: Türkiye, Yapısal Reformlarla Rekabet Gücünü Artırıyor

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde gerçekleştirilen ve geçen ay Giresun’da yapılan EKK toplantısının bir devamı niteliğindeki 2025 yılının üçüncü EKK toplantısının ardından yapılan yazılı açıklamada, küresel ticarette artan belirsizliklerin ve korumacılık eğilimlerinin, dış ticaret stratejilerinin yeniden şekillendirilmesini kaçınılmaz kıldığına dikkat çekildi. Açıklamada, tedarik zincirlerindeki köklü dönüşümün, üretim merkezlerinin yeniden konumlanmasının, teknolojik gelişmelerin inanılmaz bir hız kazanmasının ve dijitalleşmenin yaygınlaşmasının etkisiyle küresel ticaretin yepyeni bir döneme kesin olarak girdiği vurgulandı. Bu yeni ve dinamik dönemde ülkelerin başarısının, değişen koşullara hızlı ve etkin bir şekilde uyum sağlama, dayanıklı ve esnek bir ekonomi inşa etme ve küresel rekabette üstünlük sağlama becerilerine doğrudan bağlı olacağı kesin bir şekilde ifade edildi. EKK tarafından yapılan açıklamada, Türkiye’nin bu zorlu küresel ortamda sahip olduğu benzersiz avantajlara tekrar vurgu yapılarak, genç ve dinamik nüfus yapısının, köklü ve güçlü sanayi ile üretim altyapısının, kıtaların kesişim noktasındaki stratejik coğrafi konumunun, Avrupa pazarıyla olan derin ve köklü entegrasyonunun ve Asya kıtasıyla giderek derinleşen ve çeşitlenen ilişkilerinin, ülkeye küresel ölçekte hayati önem taşıyan fırsatlar sunduğu belirtildi. Türkiye’nin ekonomisinin temelini daha da güçlendirmek ve küresel rekabette kalıcı ve güçlü bir oyuncu olmak amacıyla, verimliliği sürekli olarak artırmaya, yatırım ortamını uluslararası standartlara uygun hale getirmeye ve ihracatı hem ürün çeşitliliği hem de pazar çeşitliliği açısından zenginleştirmeye yönelik yapısal reformların kararlılıkla hayata geçirilmeye devam edildiği kesin bir dille ifade edildi. Bu yapısal reformların, Türkiye’nin ekonomik istikrarını pekiştireceği, büyüme potansiyelini artıracağı ve küresel ticaretteki etkinliğini yükselteceği öngörülüyor.

Dış Ticaret Stratejileri Yeniden Şekilleniyor ve İşgücü Piyasasının İhtiyaçlarına Yönelik Politikalar Geliştiriliyor

Sağlam makroekonomik temeller üzerine inşa edilen, esnek ve çeşitlendirilmiş politikalar sayesinde Türkiye’nin bu küresel dönüşüm sürecini kendi lehine çevirme potansiyelinin oldukça yüksek olduğu belirtilen EKK açıklamasında, bu kapsamda gerçekleştirilen toplantıda ele alınan temel konular detaylandırıldı. Buna göre, toplantıda sanayi sektöründe üretimi sürekli olarak artırmaya, küresel rekabet gücünü yükseltmeye ve ihracatı nitelik ve nicelik olarak geliştirmeye yönelik kısa, orta ve uzun vadede hayata geçirilmesi planlanan somut tedbirler Kurul üyeleriyle en ince ayrıntısına kadar değerlendirildi. Ayrıca, küresel ticaret politikalarındaki giderek artan belirsizlikler ve korumacılık eğilimleri karşısında, Türkiye’nin dış ticaret politikasına stratejik ve uzun vadeli bir çerçeve kazandırmak amacıyla izlenecek yol haritası ve atılacak adımlar titizlikle ele alındı. Toplantıda işgücü piyasasındaki mevcut gelişmeler ve geleceğin çalışma modelleri de detaylı bir şekilde değerlendirilerek, işgücü piyasasının değişen ihtiyaçlarına yönelik olarak hayata geçirilmesi planlanan etkin politikalar Kurul üyeleriyle kapsamlı bir şekilde istişare edildi. Bu istişareler sonucunda, Türkiye’nin işgücü piyasasının dinamik yapısına uygun, esnek ve geleceğe yönelik politikaların geliştirilmesi ve uygulanması hedefleniyor. EKK’nın bu kapsamlı değerlendirmeleri, Türkiye’nin küresel ekonomik dönüşüm sürecinde proaktif bir yaklaşım sergilediğini ve ülkenin uzun vadeli ekonomik hedeflerine ulaşma konusundaki kararlılığını açıkça ortaya koyuyor.

Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nun güçlü vurgusu, Türkiye’nin küresel ekonomik ve teknolojik dönüşüm sürecinde sahip olduğu stratejik avantajları ve bu avantajları kullanarak geleceğe güvenle ilerleme konusundaki kararlılığını net bir şekilde ortaya koyuyor. Genç ve dinamik nüfusu, güçlü sanayi altyapısı, stratejik konumu ve derinleşen uluslararası ilişkileriyle Türkiye, bu zorlu süreçte önemli fırsatları değerlendirme potansiyeline sahip. Uygulanmaya devam eden yapısal reformlar ve stratejik dış ticaret politikalarıyla Türkiye, küresel rekabette daha da güçlenerek ekonomik hedeflerine ulaşma yolunda emin adımlarla ilerleyecektir.

Enflasyonla Mücadelede Somut Gelişmeler: Ana Eğilim Geriliyor, Beklentiler Düşüşe Geçiyor

• Dezenflasyon Süreci Devam Ediyor:
  • Merkez Bankası Başkanı Karahan, 2024 yılı Haziran ayından bu yana devam eden dezenflasyon sürecinin somut sonuçlar verdiğini açıkladı. Karahan, enflasyonun ana eğiliminin gerilediğini ve hizmet enflasyonunda belirgin bir düşüş yaşandığını kesin bir dille ifade etti. Mal enflasyonunun da düşük seviyelerde seyretmesi, enflasyonla mücadelede kaydedilen ilerlemenin önemli bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
• Talep Dengesizliği Azalıyor, Beklentiler Geriliyor:
  • Uygulanan sıkı para politikaları sonucunda talepte oluşan dengelenme, enflasyondaki düşüşe önemli bir katkı sağladı. Karahan, enflasyon beklentilerinin de gerileme eğilimine girdiğini belirterek, bu durumun para politikasının etkinliğinin bir kanıtı olduğunu vurguladı. Bu gelişme, piyasalardaki güvenin arttığına ve enflasyonist baskıların hafiflediğine işaret ediyor.  
• Finansal Piyasalar Kararlılıkla Yönetiliyor:
  • Mart ayında finansal piyasalarda yaşanan hareketlilik karşısında Merkez Bankası’nın proaktif bir biçimde gerekli tedbirleri alması, piyasalardaki istikrarın korunmasında önemli bir rol oynadı. Karahan, önümüzdeki dönemde de para politikasındaki kararlı duruşlarını sürdüreceklerini ve dezenflasyonun devamını sağlayacak şekilde hareket edeceklerini belirtti. Bu kararlılık, piyasalara güven veriyor ve enflasyonla mücadelede sürekliliğin sağlanacağını gösteriyor.  
• Cari Açık Kontrol Altında:
  • 2025 yılında da cari açığın milli gelire oranının, 2024 yılından yüksek olmakla birlikte, uzun dönem ortalamalarının altında kalması bekleniyor. Ana eğilim göstergeleri dezenflasyon sürecinin devamına işaret ediyor. Tüketici fiyatları üzerindeki maliyet kaynaklı baskılar hafiflemekte. Bu durumun belirli sektörlerden kaynaklanmayıp genele yayılması Merkez Bankası açısından önemli bir gelişme oldu.

Geleceğe Dair Kararlılık ve Stratejik Yaklaşım

Enflasyon beklentilerinin dezenflasyon patikasının üzerinde seyretmeye devam ettiğini belirten Karahan, bu durumun para politikasındaki sıkı ve kararlı duruşu korumayı gerektirdiğini vurguladı. Dezenflasyon sürecinin devamına yönelik kararlılıklarını korurken, likidite koşullarını yakından izlemeyi ve likidite yönetimi araçlarını etkili bir şekilde kullanmayı sürdüreceklerini ifade etti. Merkez Bankası’nın bu stratejik yaklaşımı, enflasyonla mücadelede kalıcı başarı sağlanacağına dair güven veriyor.  

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın açıklamaları, Türkiye ekonomisinin enflasyonla mücadelede doğru yolda ilerlediğine dair umut verici sinyaller veriyor. Enflasyon beklentilerindeki gerileme eğilimi, uygulanan politikaların meyvelerini vermeye başladığını gösteriyor. Merkez Bankası’nın kararlı duruşu ve stratejik yaklaşımı, enflasyonla mücadelede kalıcı başarı sağlanacağına dair güveni artırıyor. Türkiye ekonomisinin bu zorlu süreçten başarıyla çıkması ve sürdürülebilir bir büyüme patikasına girmesi için Merkez Bankası’nın politikaları ve piyasa aktörlerinin uyumu kritik önem taşıyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye ekonomisinin makro finansal istikrarını güçlendirmeye yönelik uygulanan kararlı politikaların meyvelerini vermeye devam ettiğini kesin bir dille ifade etti. Bakan Şimşek, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı önemli paylaşımda, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarından çıkışın kesintisiz bir şekilde sürdüğünü ve bu durumun ekonomik istikrar adına umut verici bir gelişme olduğunu vurguladı. Şimşek’in paylaştığı verilere göre, KKM’nin toplam mevduat içindeki payı, uygulanan başarılı politikalar sayesinde önemli bir düşüş göstererek yüzde 3,3 seviyesine geriledi. Bu düşüş, KKM’nin ekonomi üzerindeki potansiyel risklerinin azaldığına ve yatırımcı güveninin arttığına işaret ediyor.

KKM Bakiyelerindeki İstikrarlı Azalış: Güvenin Yeniden Tesisi

• 2,7 Trilyon Liralık Önemli Düşüş:
  • Bakan Şimşek, KKM bakiyelerindeki dikkate değer azalışa özellikle vurgu yaparak, uygulanan etkili politikalar neticesinde 2023 yılı Ağustos ayından itibaren KKM stokunun tam 2,7 trilyon lira azalarak 707 milyar lira seviyesine gerilediğini kesin bir şekilde belirtti. Bu devasa düşüş miktarı, yatırımcıların KKM hesaplarından çıkarak Türk lirası cinsi diğer yatırım araçlarına yöneldiğini ve ekonomiye olan güvenin arttığını gösteren somut bir kanıt olarak değerlendiriliyor.
• Toplam Mevduat İçindeki Payda Kayda Değer Gerileme:
  • KKM’nin toplam mevduat içindeki payındaki çarpıcı düşüş de Bakan Şimşek tarafından özellikle altı çizilen bir diğer önemli nokta oldu. Ağustos 2023’e kıyasla tam 23 puanlık bir azalma gösteren KKM’nin toplam mevduat içindeki payının yüzde 3,3’e inmesi, bu finansal enstrümanın ekonomi üzerindeki ağırlığının önemli ölçüde azaldığını ve finansal sistemin daha sağlıklı bir yapıya kavuştuğunu teyit ediyor. Bu durum, Türk lirasının istikrar kazanması ve piyasalardaki güven ortamının pekişmesi açısından kritik bir gelişme olarak kabul ediliyor.

Makro Finansal İstikrarın Güçlenmesi: Geleceğe Yönelik Olumlu Sinyaller

Bakan Şimşek’in bu açıklamaları, Türkiye ekonomisinin makro finansal istikrarını güçlendirmeye yönelik uygulanan politikaların ne kadar etkili olduğunu açıkça ortaya koyuyor. KKM’den çıkışın kesintisiz bir şekilde devam etmesi ve bu hesapların toplam mevduat içindeki payının önemli ölçüde azalması, ekonomi yönetiminin doğru adımlar attığının ve yatırımcıların Türk lirasına olan güveninin yeniden tesis edildiğinin güçlü bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Bu olumlu gelişmeler, Türkiye ekonomisinin geleceği açısından umut verici sinyaller veriyor ve sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için zemin hazırlıyor. Hükümetin kararlı politikaları ve yatırımcıların artan güveniyle birlikte, Türkiye ekonomisinin önümüzdeki dönemde daha da güçlenmesi bekleniyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Kur Korumalı Mevduat’tan çıkışın kesintisiz sürdüğüne dair yaptığı açıklamalar, Türkiye ekonomisinin makro finansal istikrarının güçlendiğini teyit ediyor. KKM bakiyelerindeki önemli düşüş ve toplam mevduat içindeki payının kayda değer oranda azalması, uygulanan ekonomik politikaların başarısını ve yatırımcı güveninin yeniden tesisini açıkça gösteriyor. Bu olumlu gelişmeler, Türkiye ekonomisinin geleceği için umut verici bir tablo çiziyor ve sürdürülebilir büyüme hedeflerine ulaşma yolunda önemli bir ivme kazandırıyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yapılan resmi açıklamaya göre, imalat sanayisi genelindeki kapasite kullanım oranı (KKO), 2025 yılı Nisan ayında bir önceki aya kıyasla 0,1 puanlık bir düşüş göstererek yüzde 74,3 seviyesinde gerçekleşti. TCMB’nin titizlikle yürüttüğü Nisan ayı İktisadi Yönelim Anketi kapsamında, imalat sanayisinde faaliyet gösteren 1736 iş yerinden toplanan kapsamlı verilerin değerlendirilmesi sonucunda elde edilen bu oran, sektörün mevcut üretim potansiyelini ne ölçüde kullandığını gösteren önemli bir ekonomik gösterge olarak kabul ediliyor.

Kapasite Kullanım Oranlarındaki Değişimler ve Mevsimsel Etkiler

• Aylık Bazda Hafif Düşüş:
  • TCMB’nin detaylı analizlerine göre, imalat sanayisi genelinde Nisan ayı kapasite kullanım oranı, Mart ayındaki yüzde 74,4 seviyesinden 0,1 puanlık bir azalışla yüzde 74,3’e geriledi. Bu sınırlı düşüş, sektörün genel üretim aktivitesinde önemli bir daralma yaşanmadığını, ancak bir önceki aya göre hafif bir yavaşlama olduğunu gösteriyor.
• Mevsimsel Etkilerden Arındırılmış Oranlarda da Gerileme:
  • Ekonomik verilerin daha net bir şekilde analiz edilebilmesi için mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı (KKO-MA) da yakından takip ediliyor. Nisan ayı verilerine göre, mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO-MA, bir önceki aya kıyasla 0,6 puanlık bir düşüşle yüzde 74,6 seviyesine indi. Bu daha belirgin düşüş, mevsimsel faktörlerin etkisinden bağımsız olarak, imalat sanayisindeki temel üretim eğiliminde bir yavaşlama olabileceğine işaret ediyor.

Kapasite Kullanım Oranının Ekonomik Anlamı ve Gelecek Beklentileri

Kapasite kullanım oranı, bir ülkenin imalat sanayisindeki mevcut üretim potansiyelinin ne kadarının kullanıldığını gösteren kritik bir ekonomik barometredir. Yüksek bir kapasite kullanım oranı, genellikle güçlü bir talebi, artan üretimi ve potansiyel enflasyonist baskıları işaret ederken; düşük bir oran ise atıl kapasiteyi, yetersiz talebi ve ekonomik büyümede yavaşlamayı gösterebilir. Nisan ayında kaydedilen yüzde 74,3’lük oran, imalat sanayisinde hala önemli bir atıl kapasitenin bulunduğunu ve talebin üretim potansiyelinin tamamını henüz harekete geçirmediğini düşündürüyor. Mevsimsel etkilerden arındırılmış orandaki daha belirgin düşüş ise, önümüzdeki dönemde imalat sanayisindeki üretim aktivitesinde daha dikkatli bir seyir izlenmesi gerektiği sinyallerini veriyor. Ekonomik analistler ve politika yapıcılar, bu veriyi diğer ekonomik göstergelerle birlikte değerlendirerek, sanayi üretimindeki eğilimleri ve geleceğe yönelik olası gelişmeleri tahmin etmeye çalışacaklardır. Özellikle küresel ekonomik koşullar, talep dinamikleri ve girdi maliyetlerindeki değişimler, kapasite kullanım oranları üzerinde etkili olmaya devam edecektir.

Türkiye imalat sanayisinde Nisan ayı kapasite kullanım oranının yüzde 74,3 olarak gerçekleşmesi ve mevsimsel etkilerden arındırılmış oranda da düşüş gözlemlenmesi, sektördeki üretim aktivitesinde hafif bir yavaşlamaya işaret ediyor. Bu veriler, ekonomik büyüme, talep koşulları ve enflasyon dinamikleri açısından yakından takip edilmesi gereken önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor. İmalat sanayisindeki bu eğilimlerin önümüzdeki aylarda nasıl bir seyir izleyeceği, genel ekonomik görünüm üzerinde belirleyici bir rol oynayacaktır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 yılı Şubat dönemine ait Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerini kamuoyuyla paylaştı. Açıklanan verilere göre, Türkiye’nin Şubat 2025 itibarıyla net UYP’si eksi 279 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu değer, bir önceki yıl sonuna kıyasla 9,7 milyar dolarlık bir azalışı işaret ediyor. TCMB’nin detaylı olarak açıkladığı bu veriler, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ve yükümlülüklerindeki değişimleri net bir şekilde ortaya koyuyor.

UYP Verilerinin Detaylı İncelemesi: Varlıklar ve Yükümlülüklerdeki Değişimler

• Yurt Dışı Varlıklardaki Hafif Azalış:
  • Şubat 2025 dönemi itibarıyla Türkiye’nin yurt dışı varlıkları, 2024 yılının sonuna göre yüzde 0,1 oranında bir azalış göstererek 378,2 milyar dolar seviyesinde kaydedildi. Varlık kalemleri detaylı olarak incelendiğinde, doğrudan yatırımlar kaleminde yüzde 0,8’lik bir artışla 72,6 milyar dolara ulaşıldığı görülüyor. Diğer yatırımlar kalemi ise aynı dönemde yüzde 0,3 oranında bir düşüşle 136,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ülkenin döviz rezervlerini içeren rezerv varlıklar kalemi de yüzde 0,3’lük bir azalışla 165,4 milyar dolar seviyesine indi. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların yabancı para cinsinden efektif ve mevduat varlıklarında ise dikkat çekici bir artış yaşandı ve bu kalem yüzde 4,4 yükselişle 39 milyar dolara çıktı.
• Yükümlülüklerdeki Azalma ve Artışlar:
  • Türkiye’nin yurt dışına olan toplam yükümlülükleri ise Şubat 2025 itibarıyla bir önceki yıl sonuna göre yüzde 1,5 oranında azalarak 657,2 milyar dolar olarak belirlendi. Yükümlülükler alt kalemleri incelendiğinde, doğrudan yatırımlar kaleminde BIST 100 endeksindeki düşüş ve döviz kurlarındaki artışın etkisiyle Ocak ayı sonuna göre yüzde 5,8’lik belirgin bir azalış yaşanarak 169,6 milyar dolar seviyesine gerilediği görülüyor. Buna karşılık, portföy yatırımları kalemi aynı dönemde yüzde 0,1 oranında hafif bir yükselişle 128,3 milyar dolara ulaştı. Diğer yatırımlar kalemi de yüzde 0,1’lik bir artışla 359,3 milyar dolar seviyesine çıktı. Diğer yatırımlar alt kalemlerinden bankaların Türk lirası mevduat yükümlülüklerinde ise yüzde 7,1 oranında önemli bir düşüş yaşanarak bu kalem 23,1 milyar dolar olarak kaydedildi.
• Net UYP’deki Azalışın Anlamı:
  • Türkiye’nin yurt dışı varlıkları ile yükümlülükleri arasındaki farkı gösteren net UYP’nin Şubat ayında 9,7 milyar dolar azalarak eksi 279 milyar dolar seviyesine gerilemesi, ülkenin yurt dışı yükümlülüklerinin yurt dışı varlıklarından daha fazla olduğunu teyit ediyor. Bu durum, ekonominin dış finansman ihtiyacının devam ettiğini ve yurt dışına olan net borç pozisyonunun sürdüğünü gösteriyor. Ancak, varlık ve yükümlülük kalemlerindeki değişimlerin detaylı analizi, ekonomik dinamikler ve yatırımcı davranışları hakkında önemli bilgiler sunuyor.

Türkiye’nin Şubat 2025 dönemi UYP verileri, yurt dışı varlıklarında hafif bir azalış ve yükümlülüklerinde de genel olarak bir düşüş eğilimi olduğunu gösteriyor. Özellikle doğrudan yatırımlardaki azalış ve bankaların TL mevduat yükümlülüklerindeki gerileme dikkat çekici gelişmeler olarak öne çıkıyor. Net UYP’nin eksi bakiye vermesi, dış finansman ihtiyacının sürdüğünü teyit ederken, varlık ve yükümlülük kalemlerindeki detaylı değişimler ekonomik istikrar ve büyüme hedefleri açısından yakından takip edilmesi gereken önemli göstergeler sunuyor. Bu veriler, ekonomik politika yapıcılar ve yatırımcılar için geleceğe yönelik stratejiler geliştirirken dikkate alınması gereken kritik bilgiler içeriyor.

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günün ilk yarısında yüzde 0,2 değer kaybederek 9.696,16 puana indi. Düşüş eğiliminde hareket eden BIST 100 endeksi, toplam işlem hacmi 61,6 milyar lira oldu. Bankacılık ve holding endekslerinde de değer kayıpları yaşandı.

Piyasa Hareketleri ve Sektörel Durum

• BIST 100 Endeksi:
  • Günün ilk yarısında yüzde 0,2 değer kaybetti.
  • 9.696,16 puana geriledi.
  • Toplam işlem hacmi 61,6 milyar lira oldu.
• Sektörel Endeksler:
  • Bankacılık endeksi yüzde 1,75 değer kaybetti.
  • Holding endeksi yüzde 0,39 değer kaybetti.
  • En çok kazandıran sektör endeksi yüzde 3,57 ile finansal kiralama faktoring oldu.
  • En fazla kaybettiren sektör endeksi bankacılık oldu.
• Küresel Piyasalar:
  • ABD’nin korumacı ticaret tutumuna yönelik belirsizlikler ve jeopolitik gerilimler nedeniyle karışık bir seyir izlendi.
• Analist Değerlendirmeleri:
  • Öğleden sonra yurt içinde veri gündeminin sakin olduğu belirtildi.
  • Yurt dışında ABD’de dayanıklı mal siparişlerinin takip edileceği ifade edildi.
  • BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 puanın destek, 9.750 ve 9.850 seviyelerinin direnç konumunda olduğu kaydedildi.

Piyasa Beklentileri ve Gelecek Vizyonu

• Küresel Ekonomik Gelişmeler:
  • ABD’nin ticaret politikaları ve jeopolitik gerilimler, küresel piyasaları etkilemeye devam edecek.
  • Küresel ekonomik büyüme beklentileri ve enflasyon verileri, piyasaların yönünü belirleyecek.
• Türkiye Ekonomisi:
  • Türkiye ekonomisindeki gelişmeler, Borsa İstanbul’u etkilemeye devam edecek.
  • Enflasyon, faiz oranları ve döviz kurları gibi makroekonomik veriler, yatırımcıların kararlarını etkileyecek.
• Sektörel Beklentiler:
  • Bankacılık sektöründeki gelişmeler, Borsa İstanbul’un genel performansını etkileyecek.
  • Enerji, teknoloji ve perakende gibi sektörlerdeki gelişmeler, yatırımcıların ilgisini çekecek.

Borsa İstanbul’da ilk yarıda yaşanan hafif gerileme, küresel piyasalardaki belirsizliklerin ve jeopolitik gerilimlerin etkisiyle gerçekleşti. Yatırımcılar, öğleden sonra açıklanacak ABD verilerini ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeleri yakından takip edecek.

Akaryakıt fiyatlarında yaşanan artışlar sürüyor. Motorinin litre fiyatına 1 lira 42 kuruş, otogaz fiyatına ise 55 kuruş zam geldi. Bu zamlarla birlikte, akaryakıt fiyatları bir kez daha cep yakmaya başladı.

Zamların Detayları ve Güncel Fiyatlar

• Motorin Zammı:
  • Motorinin litre fiyatına 1 lira 42 kuruş zam uygulandı.
  • Zamlı fiyatlar, akaryakıt istasyonlarındaki tabelalara yansıdı.
  • Motorinin litresi İstanbul’da 46 lira 72 kuruş, Ankara’da 47 lira 29 kuruş ve İzmir’de 47 lira 65 kuruştan satışa sunuluyor.
• Otogaz Zammı:
  • Otogaz fiyatına bu gece itibarıyla 55 kuruş zam uygulanacak.
• Benzin Fiyatları:
  • Benzinin litresine önceki gün 1 lira 51 kuruş zam gelmişti.
  • Sektör kaynaklarına göre benzine yeni bir zam beklenmiyor.
  • Benzinin litresi İstanbul’da 46 lira 72 kuruş, Ankara’da 47 lira 27 kuruş, İzmir’de 47 lira 64 kuruşa satılıyor.
• Zamların Nedeni:
  • Kurdaki dalgalanma, akaryakıt fiyatlarına doğrudan yansıyor.

Zamların Ekonomik Etkileri ve Tüketiciye Yansımaları

• Ulaşım Maliyetleri:
  • Akaryakıt zamları, ulaşım maliyetlerini artırarak tüketicilerin cebini yakıyor.
  • Özellikle toplu taşıma ve lojistik sektöründe maliyet artışlarına neden oluyor.
• Enflasyon:
  • Akaryakıt zamları, enflasyonun artmasına neden olarak genel fiyat düzeyini yükseltiyor.
  • Bu durum, tüketicilerin alım gücünü düşürüyor.
• Tüketici Davranışları:
  • Akaryakıt zamları, tüketicilerin araç kullanım alışkanlıklarını değiştirmesine neden olabilir.
  • Tüketiciler, daha az araç kullanarak veya toplu taşıma gibi alternatiflere yönelerek tasarruf etmeye çalışabilirler.

Akaryakıt fiyatlarındaki artışlar, tüketiciler ve ekonomi üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor. Kurdaki dalgalanmaların akaryakıt fiyatlarına yansıması, tüketicilerin bütçesini zorluyor ve enflasyonu tetikliyor.