Geçen yıl sonu itibarıyla 18 yaş altı katılımın 1,4 milyonun üzerine çıktığı Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), uzun vadeli finansal güvence oluşturma isteği ve devlet katkısının sağladığı avantajlarla bireysel tasarrufta ön plana çıkıyor. Dünya genelinde ekonomide yaşanan son gelişmeler, bireyleri tasarruf konusunda yeni alternatifler aramaya yöneltti. Türkiye’de de benzer bir eğilim dikkati çekiyor.

BES’in Avantajları ve Genç Katılımcılar İçin Önemi

• Devlet Katkısı:
  • Türkiye’de yüzde 30 devlet katkısıyla desteklenen BES, ebeveynlerin sadece çocuklarının eğitimini değil, tüm yaşamlarını güvence altına almalarına yardımcı oluyor.
  • Devlet katkısı, genç katılımcılar için önemli bir avantaj sağlıyor ve BES’i daha cazip hale getiriyor.
• Uzun Vadeli Finansal Güvence:
  • Ailelerin çocukları için uzun vadeli bir finansal güvence oluşturma isteği, BES’i önemli bir alternatif olarak ön plana çıkarıyor.
  • Genç yaşta BES’e katılım, bireylerin emeklilik dönemlerinde daha rahat bir yaşam sürmelerini sağlıyor.
• Tasarruf Alışkanlığı:
  • Gelişmiş ülkeler genç yaşta tasarruf alışkanlığı kazandırmayı ve bireysel emekliliği erken yaşlara yaymayı amaçlayan politikalar geliştiriyor.
  • Türkiye’de de benzer bir eğilim dikkati çekiyor ve gençlerin tasarruf alışkanlığı kazanması teşvik ediliyor.
• Ekonomik Belirsizliklere Karşı Koruma:
  • Nüfusun yaşlanması, artan sosyal güvenlik yükleri, bölgesel gelişmeler, savaşlar ve salgına bağlı ekonomik dalgalanmalar, bireysel tasarruflarda vatandaşlara yeni bir bakış açısı kazandırdı.
  • BES, ekonomik belirsizliklere karşı bir koruma kalkanı oluşturarak bireylerin finansal güvenliğini artırıyor.
• Katılım Artışı:
  • Şubat ayı itibarıyla BES’e 18 yaş altı katılımın 1,4 milyonun üzerine çıkması, tasarruf alışkanlıklarında meydana gelen değişimleri gözler önüne seriyor.

BES’e 18 yaş altı katılımın artması, Türkiye’de genç nesillerin finansal geleceklerine daha fazla önem verdiğini gösteriyor. Devlet katkısı ve uzun vadeli finansal güvence gibi avantajlar, BES’i gençler için cazip bir seçenek haline getiriyor. Bu eğilimin devam etmesi, Türkiye’nin finansal geleceği açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Askerlik ve doğum borçlanması, eksik prim günlerini tamamlamak için önemli bir araçtır. Ancak, borçlanmanın emeklilik yaşını öne çekip çekmediği, emekli aylığını artırıp artırmadığı ve borçlanmanın en düşük veya tavandan yapılmasının avantaj ve dezavantajları gibi konular merak edilmektedir.

Askerlik Borçlanması ve Sigorta Başlangıç Tarihi

Sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapılan askerlik hizmeti için borçlanma yapıldığında, sigorta başlangıç tarihi borçlanılan süre kadar geriye çekilir. Bu durum, özellikle 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için EYT kapsamına girme ve yaşa bakılmaksızın emekli olma imkanı sağlayabilir. Ancak, sigorta başlangıç tarihi 8 Eylül 1999 tarihinden sonra olanlar için askerlik borçlanması emeklilik şartlarını değiştirmez.

Askerlik Borçlanmasının Emekli Aylığına Etkisi

Askerlik borçlanmasının emekli aylığını artırıcı etkisi, kişinin özel durumuna bağlı olarak değişir. Bazı durumlarda emekli aylığını artırabileceği gibi, çoğunlukla emekli aylığını artırıcı etkisi olmaz. İstisnai bazı durumlarda ise emekli aylığını düşürücü etkisi bile olabilir.

Askerlik Borçlanmasında Prim Tutarı

Eksik prim günlerini tamamlamak için askerlik borçlanması yaparken en düşük prim tutarı üzerinden yapılması genellikle daha avantajlıdır. Yüksek primden yapılan askerlik borçlanmasının getirisi, fazladan ödenen primi karşılamayabilir.

2024 ve 2025 Emeklilikleri Arasındaki Fark

2024 yılında emekli olmak ile 2025 yılında emekli olmak arasında yaklaşık %30’luk bir fark bulunmaktadır. Askerlik borçlanması ile sigorta başlangıcını geriye çekerek 7000 prim gününü 2024 yılında tamamlamak, bu farktan kurtulmanızı sağlamaz. Söz konusu farktan sadece emeklilik dilekçesini 31 Aralık 2024 (kamu çalışanlarında 14 Ocak 2025) tarihine kadar vermiş olanlar kurtulabilir.

Memur ve 9000 Prim Günü Şartı

İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlamış memurlardan kadınlar 7200, erkekler 9000 prim gününü tamamladıkları takdirde yaşa bakılmaksızın emekli olabilirler. Birden fazla statüde çalışması olanların hizmetleri birleştirilir. Son 7 yılda en fazla hangi statüde çalışmışlarsa o statüden emekli edilirler.

Son 7 Yıl Kuralı ve Yargıtay Kararları

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), birden fazla statüde çalışması olanları hizmet birleştirmeye zorlayarak son 7 yıllık hizmet döneminde en fazla hangi statüde çalışılmışsa o statünün kurallarına göre emekli eder. Ancak, Yargıtay’ın aksi yönde kararları bulunmaktadır. Yargıtay’a göre, bazı sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmet sürelerinin toplamı tek başına aylık bağlanmasına yeterli olması halinde, diğer kurumlarda geçen hizmetlerin birleştirilmesinde zorunluluk bulunmaz.

Kadın İşçi ve 3600 Günden Kısmi Emeklilik

İlk defa sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlar 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabilir.

Askerlik borçlanması, emeklilik şartlarını ve emekli aylığını etkileyebilen karmaşık bir konudur. Borçlanma yapmadan önce SGK’dan detaylı bilgi almak ve uzman birine danışmak önemlidir.

Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), bir devlet memurunun emeklilik sonrası kesilen aile yardımının geriye dönük olarak ödenmesi gerektiğine karar verdi. Bu karar, vatandaşların haklarının korunması noktasında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Olay Nasıl Gelişti?

Bir devlet hastanesinde çalışan bir ebe, 2003 yılında doğum yapmış ve eşi memur olduğu için çocuk yardımı almaya başlamıştı. Ancak, 2021 yılında emekli olmasının ardından aile yardımı kesilmişti. Emekli olan kişi, sadece 3 aylık geriye dönük ödeme yapılması üzerine KDK’ye başvurmuştu. KDK, yaptığı incelemelerde, ilgili mevzuat gereği doğumdan itibaren takip eden aybaşından itibaren aile yardımının ödenmesi gerektiği sonucuna varmış ve başvurucunun hakkı olan geriye dönük ödeme için Sağlık Bakanlığı’na tavsiye kararı vermişti.

KDK’nin Kararı Neden Önemli?

KDK’nin bu kararı, vatandaşların haklarının korunması ve hukukun üstünlüğü açısından büyük önem taşıyor. Karar, kamu kurumlarının vatandaşların haklarına özen göstermesi gerektiğini bir kez daha ortaya koyuyor. Ayrıca, benzer durumda olan diğer vatandaşlar için de önemli bir emsal teşkil ediyor.

Bu Kararın Vatandaşlara Ne Anlamı Var?

• Hakların Korunması: Bu karar, vatandaşların haklarının korunması konusunda farkındalığı artırıyor.
• Adaletin Tesisi: KDK’nin adil ve tarafsız karar vermesi, hukuk sistemine olan güveni güçlendiriyor.
• Hataların Düzeltmesi: Kamu kurumlarının hatalarını kabul ederek gerekli düzeltmeleri yapması, şeffaf bir yönetişimin göstergesi.
• Örnek Bir Uygulama: Bu karar, diğer kamu kurumlarına da vatandaşların haklarını gözetmeleri konusunda örnek teşkil ediyor.

KDK’nin bu kararı, vatandaşların haklarının korunması açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Bu karar, aynı zamanda kamu kurumlarının vatandaşlara karşı daha duyarlı ve hesap verebilir olmaları gerektiğini gösteriyor. Her vatandaşın haklarını bilmesi ve gerektiğinde yasal yollara başvurmaktan çekinmemesi önemlidir.

Bu projeler, emeklilerin yaşam kalitesini artırmayı, refah düzeylerini yükseltmeyi ve sosyal haklarını genişletmeyi hedefliyor.

Projelerin Amaçları

Emeklilerin Yılı kapsamında hayata geçirilecek projeler, aşağıdaki amaçları hedefliyor:

• Emeklilere özel tasarlanmış hizmetler sunarak yaşam kalitelerini artırmak
• Emeklilere yönelik ekonomik ve sosyal destek hizmetlerini genişletmek
• Emeklilerin görüş ve taleplerine önem vererek karar alma süreçlerine dahil etmek
• Emeklilerin tecrübelerinden faydalanılarak daha etkili ve sürdürülebilir çözümler üretmek

Projelerin Kapsamı

Emeklilerin Yılı kapsamında hayata geçirilecek projeler, aşağıdaki alanları kapsıyor:

• Sağlık hizmetleri
• Eğitim hizmetleri
• Kültürel etkinlikler
• Ulaşım
• Sosyal imkanlar

Projelerin İçeriği

Emeklilerin Yılı kapsamında hayata geçirilecek projelerden bazıları şunlardır:

• Sağlık hizmetleri: Emeklilere özel hastaneler, poliklinikler ve sağlık merkezleri açılacak. Emeklilere sağlık hizmetlerinde öncelik ve indirim sağlanacak.
• Eğitim hizmetleri: Emeklilere yönelik ücretsiz kurslar, seminerler ve eğitimler düzenlenecek. Emeklilere uzaktan eğitim imkanları sağlanacak.
• Kültürel etkinlikler: Emeklilere yönelik ücretsiz konserler, tiyatrolar, sinemalar ve sergiler düzenlenecek. Emeklilere kültürel etkinliklere katılımda indirim sağlanacak.
• Ulaşım: Emeklilere toplu taşıma araçlarında indirim sağlanacak.
• Sosyal imkanlar: Emeklilere yönelik sosyal tesisler, spor alanları ve rekreasyon alanları oluşturulacak. Emeklilere sosyal aktivite imkanları sağlanacak.

Projelerin Hedef Kitlesi

Emeklilerin Yılı kapsamında hayata geçirilecek projeler, Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan tüm emeklileri hedefliyor.

Projelerin Etkileri

Emeklilerin Yılı kapsamında hayata geçirilecek projeler, emeklilerin yaşam kalitesini önemli ölçüde artıracak. Emeklilerin refah düzeyleri yükselecek, sosyal hakları genişletilecek ve emeklilerin topluma katılımı artacak.

Sonuç

Emeklilerin Yılı, emeklilerin hak ve menfaatlerini koruma ve geliştirme açısından önemli bir fırsat sunuyor. Bu fırsatın iyi değerlendirilmesi, emeklilerin yaşam kalitesini ve refah düzeyini artıracak.

Emekli aylıklarının asgari ücret karşısındaki durumu her geçen yıl daha da kötüye gidiyor. 2000 yılında en düşük emekli aylığı asgari ücretin yüzde 87’si oranında iken, bu yıl yüzde 64’e geriledi.

Bu durum, emeklilerin yaşam standardının giderek düşmesine neden oluyor. Emekli aylıkları, artan enflasyon karşısında erimeye devam ediyor. Emeklilere yapılan zamlar, enflasyonun altında kaldığı için emeklilerin alım gücü her geçen gün azalıyor.

Emekli aylıklarının asgari ücret karşısındaki durumunun kötüleşmesinin nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Enflasyonun yüksek seyretmesi
• Asgari ücretin düşük olması
• Emekli aylıklarının enflasyona endeksli olmaması

Refah zammı önemli

Emekli aylıklarının asgari ücret karşısındaki durumunun iyileştirilmesi için refah zammı yapılması gerekiyor. Refah zammı, emekli aylıklarının asgari ücrete oranını artırmaya yardımcı olacaktır.

2024 yılı Ocak ayında emekli aylıklarına yapılacak zam oranı henüz belli değil. Ancak, Merkez Bankası’nın enflasyon tahmini olan yüzde 65 dikkate alınırsa, emekli aylıklarına yüzde 37,76 oranında zam yapılması bekleniyor.

Bu durumda, en düşük emekli aylığı 7.323,70 TL’den 10.089,13 TL’ye yükselecek. Ancak, bu zam oranı bile emekli aylıklarının asgari ücret karşısındaki durumunu iyileştirmeye yetmeyecek.

Emekli aylıklarının asgari ücret karşısındaki durumunun iyileştirilmesi için refah zammı yapılması ve emekli aylıklarının enflasyona endekslenmesi gerekiyor.

Emeklilerin beklentileri

Emekli vatandaşlar, emekli aylıklarının asgari ücrete yakın olmasını bekliyorlar. Emekli vatandaşlar, emekli aylıklarının asgari ücretin altında olması nedeniyle geçim sıkıntısı çektiklerini belirtiyorlar.

Emekli vatandaşlar, refah zammı yapılması ve emekli aylıklarının enflasyona endekslenmesini talep ediyorlar.

2023 yılı için emeklilik dilekçesinin en son verilebileceği tarih 14 Ocak 2024’tür. Bu tarihe kadar dilekçe verenler, 2023 yılı içinde emeklilik şartlarına sahip olanlar ile aynı kurallara göre emekli aylığı alırlar. 2024 Ocak ayı sonrasında dilekçe verenler ise, 2024 yılı içinde emeklilik şartlarına sahip olanlar ile aynı kurallara göre emekli aylığı alırlar.

Emekli aylığının daha yüksek olması için emeklilik dilekçesinin en son tarihte verilmesi tercih edilebileceğini yukarıda belirtmiştik. Bunun nedeni, emekli aylığının belirlenmesinde, emekli olunan tarihte geçerli olan gösterge, aylık katsayısı ve enflasyon oranlarının dikkate alınmasıdır.

Yani, emeklilik dilekçesinin geç verilmesi, emekli aylığının daha yüksek olması anlamına gelebilir. Ancak, emekli aylığının en yüksek olacağı tarihi kesin olarak belirlemek mümkün değildir. Çünkü, emekli aylığının belirlenmesinde, emekli olunan tarihteki ekonomik koşullar da etkili olur.

Emeklilik dilekçesinin ne zaman verileceğine karar verirken, emekli aylığının yüksek olmasından ziyade, emeklilik planlaması da göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, emekli olduktan sonra iş hayatına devam etmek isteyenler, emeklilik dilekçesini daha erken verebilirler.

Sonuç olarak, emeklilik dilekçesinin ne zaman verileceği, emekli olacak kişinin durumuna göre değişir. Genel olarak, emeklilik şartları yerine getirildiği anda emeklilik dilekçesi verilebilir. Ancak, emekli aylığının daha yüksek olması için emeklilik dilekçesinin en son tarihte verilmesi tercih edilebilir.

Emeklilik dilekçesinin verilmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

• Emeklilik şartlarının yerine getirilmiş olması gerekir.
• Emeklilik dilekçesi, SGK’ya veya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne verilebilir.
• Dilekçede, emekli olacak kişinin adı, soyadı, TC kimlik numarası, doğum yeri ve tarihi, adres, sigorta sicil numarası ve emeklilik talebinin açıkça belirtilmesi gerekir.
• Emeklilik dilekçesi, imzalı ve tarihli olarak verilmelidir.

Emeklilik dilekçesinin verilmesiyle birlikte, emeklilik işlemleri başlatılır. Emeklilik işlemlerinin tamamlanması için, gerekli belgelerin SGK’ya teslim edilmesi gerekir.

Emeklilik işlemlerinin tamamlanmasının ardından, emekli aylığı bağlanır ve emekliye hak kazanır.

Doğum borçlanmasına hak kazanmak için

Doğum borçlanmasına hak kazanmak için, aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:

• Sigortalı olarak çalışan kadın olmak,
• Doğum yapan kadın olmak,
• Doğum tarihinden sonra sigortalı olarak çalışmaya devam etmek,
• Doğum süresi boyunca sigortalı olarak çalışmamak.

Doğum borçlanması için ödenecek tutar

Doğum borçlanması için ödenecek tutar, günlük sigorta primi tutarının, doğum süresine bölünmesi ile hesaplanır. Günlük sigorta primi tutarı, sigortalının prim sınıfı ve brüt asgari ücrete göre değişmektedir.

Doğum borçlanmasının faydaları

Doğum borçlanması, doğum yapan kadınlar için aşağıdaki faydaları sağlar:

• Emeklilik yaşını öne çeker,
• Emeklilik maaşını yükseltir,
• SGK’dan doğum yardımı almak için gerekli sigortalılık süresini tamamlar.

Doğum borçlanmasında dikkat edilmesi gereken hususlar

Doğum borçlanması yaparken, aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir:

• Doğum borçlanması, doğumdan sonra en geç 2 yıl içerisinde yapılmalıdır.
• Doğum borçlanması, doğum tarihine göre geriye dönük olarak yapılamaz.
• Doğum borçlanması, doğum süresi boyunca sigortalı olarak çalışmamış kadınlar için yapılabilir.

Doğum borçlanmasında dikkat edilmesi gereken 5 husus

Doğum borçlanması, doğum yapan kadınlar için önemli bir hak olmakla birlikte, bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir. Bu hususlar, doğum borçlanmasının faydalarından tam olarak yararlanmayı ve olası mağduriyetlerin önüne geçmeyi sağlar.

Doğum borçlanmasını zamanında yaptırın.

Doğum borçlanması, doğumdan sonra en geç 2 yıl içerisinde yapılmalıdır. Bu süreyi kaçırmanız durumunda, doğum sürelerinizi sigortalılık sürelerinize ekletemezsiniz.

Doğum borçlanmasını doğum tarihine göre geriye dönük olarak yaptırmayın.

Doğum borçlanması, doğum tarihine göre geriye dönük olarak yapılamaz. Bu nedenle, doğumunuzu gerçekleştirdikten sonra doğum borçlanması başvurusunda bulunmanız gerekir.

Doğum borçlanmasını doğum süresi boyunca sigortalı olarak çalışmamış kadınlar yaptırabilir.

Doğum borçlanması, doğum süresi boyunca sigortalı olarak çalışmamış kadınlar için yapılabilir. Bu nedenle, doğumunuzun ardından sigortalı olarak çalışmaya başladığınızda, doğum borçlanması başvurusunda bulunabilirsiniz.

Doğum borçlanması için ödenecek tutarı dikkate alın.

Doğum borçlanması için ödenecek tutar, günlük sigorta primi tutarının, doğum süresine bölünmesi ile hesaplanır. Günlük sigorta primi tutarı, sigortalının prim sınıfı ve brüt asgari ücrete göre değişmektedir. Bu nedenle, doğum borçlanması için ödenecek tutarı dikkate alarak başvuruda bulunmanız gerekir.

Doğum borçlanması başvurusunda gerekli belgeleri eksiksiz olarak hazırlayın.

Doğum borçlanması başvurusunda, aşağıdaki belgeler gereklidir:

• Nüfus cüzdanı fotokopisi,
• Doğum belgesi,
• Sigortalı olarak çalıştığına dair belge.

Bu belgeleri eksiksiz olarak hazırlamanız, başvurunuzun daha hızlı sonuçlanmasını sağlar.

Doğum borçlanması, doğum yapan kadınlar için önemli bir haktır. Doğum borçlanması yaparken yukarıda belirtilen hususlara dikkat ederek, bu haktan tam olarak yararlanabilirsiniz.

Düzenleme neleri kapsıyor?

Düzenlemeyle, Bağ-Kur’luların emeklilik için prim gün sayısı 9 bin günden 7 bin 200’e düşürülecek. Bu, esnafın emeklilik yaşını 5 yıl öne çekecek.

Düzenleme nasıl uygulanacak?

Düzenleme, 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Esnaf ve tüccarlar, 1 Ekim 2023 tarihinden sonra ödeyecekleri primler için 9 bin gün yerine 7 bin 200 gün şartını yerine getirebilecekler.

Etkileri ne olacak?

Düzenleme, 1 milyon esnaf ve tüccarı etkileyecek. Düzenlemeyle, esnaf ve tüccarlar 5 yıl erken emekli olabilecekler. Bu, esnafın emeklilik maaşı ve ikramiyelerini artıracak.Emeklilikte 5 yıl erkenlik ve yüzde 20 zam müjdesi, esnaf ve tüccarlar için önemli bir gelişme. Düzenlemeyle, esnaf ve tüccarlar daha erken emekli olabilecek ve emeklilik maaşı ve ikramiyelerini artırabilecekler.