Beklentilerin Üzerinde Bir Artış

Ekonomistlerin büyük bir kısmı, Eylül ayı enflasyonunun aylık bazda yüzde 0,1 ve yıllık bazda yüzde 2,3 civarında olacağını öngörüyordu. Ancak, açıklanan veriler bu tahminlerin üzerinde bir artış olduğunu gösterdi. Özellikle enerji fiyatlarındaki yükselişin, enflasyon üzerindeki baskıyı artırdığı düşünülüyor.

Enflasyonun Kalıcı Olma Riski

Bu beklenmedik artış, enflasyonun kalıcı bir sorun haline gelme endişelerini yeniden alevlendirdi. Merkez bankaları, enflasyonu hedeflenen seviyelerde tutmak için faiz oranlarını artırmaya devam edebilir. Bu durum, ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir ve işsizlik oranlarını yükseltebilir.

Piyasaların Tepkisi

Enflasyon verilerinin açıklanmasıyla birlikte, küresel piyasalarda belirsizlik arttı. Yatırımcılar, merkez bankalarının gelecekteki politika kararlarını yakından takip etmeye başladı. Özellikle dolar endeksi ve tahvil getirilerinde dalgalanmalar gözlendi.

Nedenleri ve Sonuçları

Enflasyondaki bu artışın birçok nedeni olabilir. Bunlar arasında;

• Enerji fiyatlarındaki yükseliş: Petrol ve doğalgaz gibi enerji kaynaklarının fiyatlarındaki artış, tüketici fiyatlarını doğrudan etkiliyor.
• Tedarik zinciri sorunları: Pandemi sürecinde yaşanan tedarik zinciri sıkıntıları, üretim maliyetlerini artırarak enflasyonu yükseltiyor.
• Talepteki artış: Ekonomilerin toparlanmasıyla birlikte talepteki artış da enflasyon üzerinde baskı oluşturuyor.

Enflasyonun yükselmesi, hem bireyler hem de işletmeler için önemli sonuçlar doğurur. Bireyler, artan fiyatlarla mücadele etmek zorunda kalırken, işletmeler de üretim maliyetlerinin artması nedeniyle zor durumda kalabilir.

Geleceğe İlişkin Görüşler

Ekonomistler, enflasyonun geleceği konusunda farklı görüşlere sahip. Bazı ekonomistler, enflasyonun geçici bir sorun olduğunu ve önümüzdeki dönemde düşeceğini öngörürken, bazıları ise enflasyonun kalıcı bir sorun haline gelebileceği uyarısında bulunuyor.

Sonuç olarak, ABD’de enflasyonun beklenenden daha hızlı artması, hem ABD ekonomisi hem de küresel piyasalar için önemli bir gelişme. Bu durum, merkez bankalarının politika kararlarını etkileyebilir ve ekonomik büyüme üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Brent petrolün varil fiyatı, İsrail-Lübnan arasındaki gerginliklerin alevlenmesiyle birlikte önemli bir yükseliş gösterdi. Bölgedeki siyasi istikrarsızlık ve askeri operasyonlar, petrol arzında potansiyel kesintiler endişesi yaratarak fiyatları yukarı yönlendirdi. Özellikle İsrail’in Lübnan’a yönelik hava saldırıları ve Hizbullah’ın misillemeleri, petrol piyasalarında belirsizliği artırdı.

ABD ve Çin Ekonomilerinin Rolü

Dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin’deki ekonomik gelişmeler de petrol fiyatlarını etkileyen önemli faktörler arasında yer alıyor. ABD’de açıklanacak istihdam verilerinin, Fed’in faiz kararlarına ve dolayısıyla doların değerine etkisi, petrol fiyatlarını doğrudan etkiliyor. Düşük faiz oranları genellikle doların değerini düşürerek petrol fiyatlarını artırıcı yönde destekliyor.

Öte yandan, Çin’in ekonomik büyüme hedeflerine ulaşmak için uyguladığı teşvik paketleri de petrol talebini artırarak fiyatlara olumlu yansıyor. Özellikle konut sektöründeki canlanma girişimleri, Çin’in petrol tüketimini artıracak ve böylece küresel petrol talebini destekleyecektir.

Teknik Analiz

Teknik analizlere göre, Brent petrol için belirli direnç ve destek seviyeleri bulunmaktadır. Bu seviyeler, yatırımcıların alım satım kararlarını verirken göz önünde bulundurduğu önemli noktalardır. Kısa vadede, Brent petrolün bu seviyeler arasında hareket etmesi bekleniyor.

Brent petrol fiyatlarındaki yükseliş, Ortadoğu’daki jeopolitik risklerin yanı sıra, ABD ve Çin gibi büyük ekonomilerin büyüme beklentilerinden etkilenmektedir. Yatırımcılar, bu gelişmeleri yakından takip ederek petrol piyasalarındaki dalgalanmalardan faydalanabilirler. Ancak, petrol fiyatlarının belirlenmesinde birçok faktörün etkisi olduğunu ve fiyatların kısa sürede değişebileceğini unutmamak önemlidir.

Nisan Ayındaki Tahminler Geride Bırakıldı:

IMF, nisan ayındaki raporunda Türkiye ekonomisinin 2024’te yüzde 3,1 ve 2025’te yüzde 3,2 büyüyeceğini tahmin etmişti. Son tahminler, bu önceki öngörülere kıyasla yüzde 0,5 ve yüzde 0,5 puanlık bir artışı temsil ediyor.

Küresel Ekonominin Performansı:

Raporda, küresel ekonominin 2024’te nisan ayındaki tahminlerle uyumlu olarak yüzde 3,2 büyümesinin beklendiği belirtiliyor. IMF, küresel ekonominin gelecek yıl ise yüzde 3,3 büyüyeceğini öngörüyor.

Enflasyon ve Faiz Oranları:

Rapor, hizmet enflasyonunun dezenflasyondaki ilerlemeyi geciktirdiği ve bunun da para politikasının normalleşmesini zorlaştırdığına dikkat çekiyor. Enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin ve artan ticari gerilimler ile politika belirsizliği bağlamında faiz oranlarının daha uzun süre yüksek kalması ihtimalinin arttığı ifade ediliyor.

Politika Önerileri:

IMF, bu riskleri yönetmek ve büyümeyi korumak için politika bileşiminin fiyat istikrarını sağlayacak ve azalan tamponları yenileyecek şekilde dikkatli bir şekilde sıralanması gerektiğini vurguluyor.

Raporda, “Petrol fiyatlarının son aylarda önemli ölçüde düşmesinin başlıca nedeni, küresel ekonomik büyümenin yavaşlaması ve bunun sonucunda talebin azalmasıdır.” ifadeleri kullanıldı.

Rapora göre, küresel ekonomik büyümenin bu yıl yüzde 3,6’dan yüzde 3,3’e düşeceği tahmin ediliyor. Bu düşüşte, ABD’de resesyon riskinin artması, Çin’de ekonomik yavaşlama ve Avrupa’da enerji krizinin etkili olduğu belirtiliyor.

Küresel yakıt tüketiminin bu yıl günde 2,3 milyon varil artarak günde 101,9 milyon varil gibi rekor bir seviyeye yükselme yolunda ilerlediği belirtilen raporda, ham petrol stoklarının Ağustos ayında 102 milyon varillik büyük bir düşüşle 2017’den bu yana en düşük seviyesine gerilediği ve stokların bu çeyrekte keskin bir şekilde azalmasının beklendiği açıklandı.

Rapora göre, ham petrol üretimi, Eylül’de bir önceki aya göre günlük 240 bin artarak 28 milyon 210 bin varile yükseldi. Bu dönemde ham petrol dışındaki diğer konvansiyonel olmayan OPEC üretimi ise günlük 5 milyon 580 bin varil olarak kayıtlara geçti. Böylece, OPEC’in toplam petrol üretimi geçen ay günlük yaklaşık 33 milyon 790 bin varil olarak gerçekleşti.

Uluslararası ham petrol göstergesi Brent petrol fiyatlarının, Suudi Arabistan ve Rusya’nın arzı kısması ve küresel yakıt tüketiminin rekor seviyelere yakın kalması nedeniyle Eylül sonunda varil başına 97 doların üzerinde 10 ayın en yüksek seviyesine yükseldiğini kaydeden UEA, petrol fiyatlarının, faiz oranlarının artmasının ekonomik büyümeyi ve talep büyümesini yavaşlatabileceği endişesi ile o dönemden bu yana yüzde 12 gerilediğini belirtti.

UEA raporunda, petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemde de dalgalı bir seyir izlemesinin muhtemel olduğu kaydedildi. Ajans, “Küresel ekonomideki belirsizlikler devam ettikçe, petrol fiyatlarında oynaklığın devam etmesi muhtemeldir.” ifadeleri kullandı.