Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımları kapsamında yurt dışından temin edilecek güneş paneli ve panel taşıyıcı konstrüksiyon sistemleri için önemli bir düzenlemeye gitti. Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren tebliğ değişikliği ile yatırım tamamlama vizesi son müracaat tarihi uzatıldı. Buna göre, başvurunun 28 Şubat 2025 tarihinden önce yapıldığının belgelendirilmesi koşuluyla, son başvuru tarihi 31 Mayıs 2025 olarak uygulanacak. Bu düzenleme, sektördeki yatırımcılar için önemli bir kolaylık ve ek süre anlamına geliyor.

Yatırım Tamamlama Süresinde Yeni Düzenleme Detayları

• Önceki Son Başvuru Tarihi:
  • Daha önce yürürlükte olan düzenlemelere göre, güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımları için yurt dışından tedarik edilen güneş paneli ve panel taşıyıcı sistemlerinin yatırım tamamlama vizesi için son başvuru tarihi kesin olarak 28 Şubat olarak belirlenmişti. Bu tarih, yatırımcılar için belirli bir zaman baskısı oluşturuyordu.
• Yeni Uzatma ve Koşulları:
  • Ancak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yaptığı bu yeni düzenleme ile söz konusu son başvuru tarihi, belirli koşulların sağlanması halinde 31 Mayıs 2025 tarihine kadar uzatıldı. Bu uzatmadan yararlanabilmek için yatırımcıların dikkat etmesi gereken temel koşul, yatırım tamamlama vizesi için başvurularını 28 Şubat 2025 tarihinden önce yapmış olduklarını resmi belgelerle kanıtlamalarıdır.
  • Bu kanıt, yatırımın tamamlanmasına yönelik gerekli izin, onay ve kabul işlemleri için anılan 28 Şubat tarihinden önce ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına ya da kamu lisansı altında faaliyet gösteren elektrik dağıtım şirketlerine yapılmış başvuruları içeren belgelerle sunulmalıdır. Bu sayede, süreci zamanında başlatmış ancak çeşitli nedenlerle tamamlayamamış yatırımcılara ek bir süre tanınmış oluyor.
• Yatırım Teşvik Belgeleri Kapsamı:
  • Bu yeni düzenleme, 28 Şubat 2025 tarihinden önce düzenlenmiş olan yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki güneş enerjisi yatırımları için geçerlidir. Dolayısıyla, bu tarihten sonra düzenlenen teşvik belgeleri bu uzatmadan doğrudan yararlanamayacaktır. Bu durum, düzenlemenin geçmişte süreci başlatmış olan yatırımcılara yönelik bir kolaylık sağlama amacını taşıdığını net bir şekilde gösteriyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın güneş enerjisi yatırımlarına yönelik bu düzenlemesi, sektördeki yatırımcılar için önemli bir nefes alma alanı yaratıyor. Özellikle yurt dışı tedarik süreçlerinde yaşanabilecek olası gecikmeler ve bürokratik işlemlerin tamamlanmasındaki zorluklar göz önünde bulundurulduğunda, yatırım tamamlama süresinin 31 Mayıs 2025’e kadar uzatılması, projelerin başarıyla tamamlanması için kritik bir destek anlamına geliyor. Bu düzenleme, Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşmasında ve güneş enerjisi yatırımlarının artmasında olumlu bir etki yaratması bekleniyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen güneş enerjisine dayalı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA GES-2024) yarışmaları kapsamında, 6 ayrı alanda toplam 800 megavat kapasite tahsis edilen projeler için sözleşmeler imzalandı. Bu imza töreni, Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynayan YEKA projeleri için önemli bir kilometre taşı olarak değerlendiriliyor.

Sözleşme Detayları ve Katkı Payı

• Yarışmalar sonucunda 100 milyon 755 bin dolar katkı payı sağlandı.
• Sözleşmelerin imzalanmasıyla firmalar için 60 aylık serbest piyasada satış süreci resmen başladı.
• Firmaların önlisans başvurularını 15 gün içinde tamamlamaları ve iş programlarını 30 gün içinde Enerji İşleri Genel Müdürlüğüne sunmaları gerekiyor.
• Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) devir işlemlerinin hızla tamamlanması gerekiyor.

Bakan Yardımcısı Demircan’ın Açıklamaları ve Süreç Hakkında Bilgilendirme

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Zafer Demircan, YEKA projelerinin Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynadığını vurguladı.
• Demircan, Bakanlığın süreci hızlandırmak adına üzerine düşeni yapmaya devam edeceğini belirtti ve firmalardan da işlerini hızlı ve usulüne uygun bir şekilde yürütmelerini beklediklerini ifade etti.
• Demircan, firma yetkililerine süreç hakkında bilgi vererek, önlisans başvurularının 15 gün içinde tamamlanması ve iş programlarının 30 gün içinde Enerji İşleri Genel Müdürlüğüne sunulması gerektiğini belirtti.
• ÇED devir işlemlerinin hızla tamamlanması gerektiğine dikkati çekerek, Bakanlık olarak projelerin ÇED süreçlerine başladıklarını kaydetti.

YEKA GES-2024 sözleşmelerinin imzalanması, Türkiye’nin güneş enerjisi potansiyelini değerlendirme ve yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşma yolunda önemli bir adım. Bu projelerin hayata geçirilmesiyle birlikte, Türkiye’nin enerji sektöründe daha sürdürülebilir ve çevre dostu bir yapıya kavuşması bekleniyor.

1974 yılında hizmete giren Keban Barajı, Türkiye’nin en büyük hidroelektrik santrallerinden biri olarak ülkemizin enerji ihtiyacını karşılamada önemli bir rol oynamaktadır. Bu devasa yapı, sadece enerji üretimiyle kalmayıp, aynı zamanda bölgenin sosyal ve ekonomik gelişimine de büyük katkı sağlamıştır.

Tarihi Bir Miras

Keban Barajı’nın inşası, Türkiye’nin sanayileşme sürecinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Projenin tamamlanmasıyla ülkemiz, kendi enerjisini üretebilme kapasitesini önemli ölçüde artırmış ve dışa bağımlılığını azaltmıştır. Baraj sayesinde oluşan büyük göl, bölgeye yeni yaşam alanları ve ekonomik fırsatlar sunmuştur.

Yenilenebilir Enerjiye Öncülük

Keban Barajı sadece hidroelektrik enerji üretmekle kalmayıp, aynı zamanda Türkiye’nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşmasında da önemli bir rol oynamaktadır. Baraj gölünde kurulan yüzer güneş enerjisi santrali, Türkiye’de bu alanda yapılan ilk yatırımlardan biridir. Bu sayede, Keban Barajı hem hidroelektrik hem de güneş enerjisi üretimiyle sürdürülebilir enerjiye geçiş sürecinde önemli bir adım atmıştır.

Geleceğe Yönelik Yatırımlar

Keban Barajı’nda yapılacak yeni yatırımlarla, bölgenin enerji üretim kapasitesi daha da artırılacaktır. 2024 Yılı Yatırım Programı’nda yer alan yeni bir yüzer güneş enerjisi santrali projesiyle, baraj gölü üzerindeki enerji üretimi önemli ölçüde artacaktır. Bu sayede hem ülkemizin enerji ihtiyacı karşılanacak hem de çevreye duyarlı bir enerji üretimi gerçekleştirilecektir.

Keban Barajı, Türkiye’nin enerji tarihinde önemli bir yere sahip olan, dev bir projedir. Yarım yüzyıldır ülkemize hizmet veren bu tesis, gelecek yıllarda da enerji ihtiyacımızı karşılamaya devam edecektir. Keban Barajı’nın yenilenebilir enerji kaynaklarına yaptığı yatırımlar ise, Türkiye’nin sürdürülebilir bir gelecek için attığı önemli adımlardan biridir.

Lisansız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nde Yapılan Değişiklikler Artışı Tetikledi

Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği (GENSED) Genel Sekreteri Hakan Erkan, bu artışta Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nde yapılan değişikliklerin önemli rol oynadığını söyledi. Önceki yönetmelikte lisanssız elektrik üretim tesisleri ile tüketim tesislerinin aynı dağıtım lisansı bölgesinde olması gerekirken, bu kısıtlamanın kaldırılması ve ilgili tesislere üretim fazlasını satma imkanı tanınması, kurulumları hızlandırdı.

İhracatçı Firmalar Güneş Enerjisine Yöneldi

Erkan, Avrupa Birliği’nin “Yeşil Mutabakat” programı çerçevesinde Türkiye’nin sanayi sektörünün de üretim yaparken karbon salımı yapmayarak veya nötrleyerek faaliyet göstermeyi amaçladığını ve ihracat yapan firmaların ihtiyacı olan elektriği yenilenebilir kaynaklardan karşılamaya yöneldiğini aktardı. Fabrikaların karbon ayak izini düşürmesinde en hızlı yollardan birinin bu olduğunu ifade eden Erkan, bu sebeple özellikle ihracat yapan firmaların 1 Ocak 2026’dan önce elektrik ihtiyacını yenilenebilir enerjiden karşılamak için lisanssız güneş santralleri kurmaya başladığını söyledi.

Hedefe Ulaşmak Mümkün

Erkan, bu gelişmelerle ilerleyen zamanlarda güneş enerjisi kurulu gücünde yeni rekor artışların olacağına dikkati çekerek, “Yatırımcıların aldığı çağrı mektupları neticesinde yüksek güçlerde santraller devreye girecek ve artışlar hız kesmeden devam edecek. Sayın Bakanımızın dile getirdiği her yıl 3,5 gigavat güneş ve 1,5 rüzgar santrali devreye alma hedefine bu şekilde çok rahat ulaşabileceğimizi düşünüyorum.” diye konuştu.

Güneş enerjisi kurulu gücündeki bu rekor artış, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltma ve net sıfır emisyon hedefine ulaşma çabalarında önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler ve ihracatçı firmaların yenilenebilir enerjiye yönelmesi, bu artışın temel sebepleri arasında yer alıyor. Güneş enerjisindeki bu gelişmeler, Türkiye’nin enerji sektöründe önemli bir dönüşümün yaşanacağına işaret ediyor.