Hazine ve Maliye Bakanlığı, kira gelirlerini mercek altına aldı ve kayıt dışılıkla mücadele kapsamında konutlarda yoklama yapmaya başladı. Geçen yıl 1,5 milyon konut analiz edilerek 425 bin konutta fiili yoklama yapılmıştı. Bu yıl da benzer çalışmalarla kira gelirlerinin doğru beyan edilmesi hedefleniyor.

Denetim Süreci ve Amaçları

• Analiz ve Yoklama:
  • Geçen yıl 1,5 milyon konut analiz edilerek 425 bin konutta fiili yoklama yapıldı.
  • Bu kapsamda 376 bin yeni mükellefin beyanname vermesi sağlandı.
  • Bu yıl da benzer çalışmalarla kira gelirlerinin doğru beyan edilmesi hedefleniyor.
• Kayıt Dışılıkla Mücadele:
  • Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışılıkla mücadeleye bu yıl da aralıksız devam edileceğini vurguladı.
  • Kayıt dışı ekonomik faaliyetlerin önlenmesi ve vergide adaletin sağlanması amaçlanıyor.
• İzaha Davet:
  • “İzaha davet” müessesesi yoğun şekilde kullanılıyor.
  • Vergi kaybına yol açtığı değerlendirilen mükellefler tek tek izaha çağrılıyor.
• Gerçek Değer Beyanı:
  • Kira gelirini gerçek değeri üzerinden beyan etmeyenlere yönelik inceleme süreci başlatılacak.
• SMS ile Hatırlatma:
  • 1,5 milyon kişiye SMS gönderilerek, gelir vergisine tabi kazançları nedeniyle beyanname vermeleri gerektiği bilgisi iletildi.
  • İstisna sınırının üzerinde kira geliri elde edenlere, tek işverenden 3 milyon liranın üzerinde ücret geliri kazananlara, 5 yıl içindeki gayrimenkul alım satım işlemleri nedeniyle gelir vergisine tabi değer artışı kazancı geliri elde edenler ile kar payı kaynaklı menkul sermaye iradı elde edenlere SMS gönderildi.
  • Gelir vergisi mükellefi olan 2,9 milyon mükellefe de SMS ile beyan dönemi hatırlatıldı.

Beyanname Süreci ve Beklentiler

• Beyanname Dönemi:
  • 2024’te elde edilen ticari, zirai ve serbest meslek kazançları ile kira, ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazançlara ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamelerinin 2 Nisan Çarşamba’ya kadar sunulması gerekiyor.
• Beklenen Beyanname Sayısı:
  • Geçen yıl kira, ücret, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlardan yaklaşık 1,8 milyon beyanname alındı.
  • Bu yıl rakamın 2 milyonu geçmesi bekleniyor.
• Artan Beyanlar:
  • 2024 yılında beyanname veren mükellef sayısında bir önceki yıla göre yüzde 26 artış meydana geldi.
  • Mükellefler tarafından verilen beyannamelerle bir önceki yıla göre yüzde 107 artışla 399,2 milyar lira matrah beyan edildi ve yüzde 101 artışla 126,9 milyar lira vergi hesaplandı.
• Geçmiş Yıllar Beyanları:
  • Çalışmayla 55 bine yakın mükellefin geçmiş yıllara ilişkin kira beyannamelerini vermesi sağlandı.
  • Bu beyannamelerle 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi.
• Hedef Beyanname Sayısı:
  • 2023 yılında 3,7 milyon, 2024 yılında 4,4 milyon gelir vergisi beyannamesi alındı.
  • Bu yıl da 4,4 milyon beyanname sayısının aşılması hedefleniyor.

Maliye Bakanlığı’nın kira gelirlerine yönelik başlattığı yoklama çalışmaları, kayıt dışılıkla mücadelede önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Bu çalışmalarla kira gelirlerinin doğru beyan edilmesi, vergi adaletinin sağlanması ve devletin vergi gelirlerinin artırılması hedefleniyor.

2024 yılında kira geliri elde eden mülk sahipleri için beyanname dönemi başlıyor. 1 Mart’tan Nisan ayı sonuna kadar, kira geliri elde edenlerin internet üzerinden veya doğrudan vergi dairelerine giderek beyanname vermesi gerekiyor. Süre içerisinde beyanname vermeyenler, 33 bin liralık indirimden yararlanamayacak ve çeşitli cezalara maruz kalacaklar.

Beyanname Süreci ve Önemli Detaylar

• Hangi Gelirler Beyan Edilir?
  • Arazi ve bina kira gelirleri beyan edilir.
  • Döşeli olarak kiraya verilenlerde, döşeme için alınan kira bedelleri de dahildir.
• Tahsil Edilmemiş Kira Geliri:
  • Tahsil edilmemiş kira için vergi ödenmez.
  • Kira bedelinin nakden veya ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekir.
• Peşin Alınmış Kira:
  • Gelecek yıllara ait peşin tahsil edilen kira bedelleri, gelirin ilgili olduğu yılın geliri sayılır.
• Dövizle Kiralamalar:
  • Döviz cinsinden kiralamalarda, tahsilat tarihindeki TCMB döviz alış kuru esas alınır.
• İspat Zorunluluğu:
  • Konut ve iş yeri kira tahsilat ve ödemeleri, banka veya PTT aracılığıyla yapılmalıdır.
  • Kısa süreli konut kiralamaları da bu kapsamdadır.
  • Mahkeme ve icra yolu ile yapılan ödemeler bu kapsama dahil değildir.
• Beyan Etmemenin Cezası:
  • İspat zorunluluğuna uymayanlara özel usulsüzlük cezası kesilir.
  • Banka ve tarif edilen yöntemlere aykırı ödeme yapanların 5 iş günü içinde bildirmesi halinde ceza kesilmez.
• Bedelsiz Kullanım:
  • Kira bedeli yoksa veya düşükse, “emsal kira bedeli” esas alınır.
  • Bazı durumlarda bedelsiz kullanımda vergi ödenmeyebilir.
• Kira Geliri Vergisi İstisnası:
  • 2024 yılında 33.000 TL’nin altında konut kira geliri olanlar beyanname vermez.
  • 870 bin TL yi geçenler, 33 bin liralık indirimden yararlanamayacak.
• Vergi Çıktı İtirazı:
  • Yanlış tespit durumunda itiraz edilebilir.
  • Dijital Vergi Dairesi veya dilekçe ile itiraz yapılabilir.
  • Beyan dönemi sonrasında vergi dairesinden yazı gelmesini bekleyip, verilen süre içerisinde izahta bulunulabilir.

İtiraz ve Beyan Süreci

Eğer yapılan işlem kira geliri veya başka bir ticari faaliyetten kaynaklanıyorsa da, Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesinden beyan verilmesi, eğer internet ile işlem yapılamıyorsa vergi dairelerine giderek gelir beyanında bulunmaları gerekiyor. Bu itiraz ve beyanların 1 Mart – 2 Nisan 2025 tarihleri arasında yapılması gerekiyor.

Kira geliri elde eden mülk sahiplerinin, beyanname sürecini dikkatle takip etmeleri ve gerekli işlemleri zamanında yapmaları önemlidir. Bu sayede, olası cezalardan ve hak kayıplarından korunabilirler.