Zenginler Harcama Rekoru Kırdı

Pandemi öncesi en zengin yüzde 20’lik kesimin tüketim harcamalarından aldığı pay yüzde 43,5 iken, bu oran 2023’te yüzde 48’e yükseldi. Bu durum, zenginlerin enflasyondan etkilenmeden harcama yapabilecek güce sahip olduğunu gösteriyor.

Ortadirek Yok Oluyor

Buna karşın, ortadireğin harcaması dramatik şekilde düştü. 2023’te ortadireğin tüketim harcamalarından aldığı pay 15,9’dan 14,8’e geriledi. Bu durum, ortadireğin temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığını ve satın alma gücünü kaybettiğini gösteriyor.

En Fakir Kesim En Fazla Ezildi

En fakir yüzde 20’lik kesimin harcama payı ise 2023’te yüzde 5,6’ya kadar düştü. Bu oran 2011’de yüzde 6,8’di. Bu durum, en fakir kesimin enflasyondan en çok etkilenen kesim olduğunu ve temel ihtiyaçlarını karşılamakta büyük zorluk çektiğini gösteriyor.

Zenginler Ulaşımda, Sağlıkta ve Bilgi-İletişimde Harcamayı Artırdı

TÜİK verileri, son 12 yılda parasız kalan ortadirek ve en fakir yüzde 20 yerine zenginlerin ulaştırma, sağlık ve bilgi-iletişimde harcama payının 2011’den bu yana 10 puanın üstünde arttığını gösteriyor. Bu durum, zenginlerin refah seviyesinin yükseldiğini ve yaşam standartlarını iyileştirmeye devam ettiğini gösteriyor.

Ortadirek Mobilya ve Sağlığa Harcayamıyor

Ortadireğin ise mobilya ve sağlık harcamaları 3 puanın üstünde eridi. Ortadireğin bilgi ve iletişim harcamaları da 5 puanın üstünde düştü. Eğitim harcamalarından aldığı pay da 2 puanın üstünde azaldı. Bu durum, ortadireğin temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığını ve yaşam standartlarının düştüğünü gösteriyor.

TÜİK verileri, enflasyonist dönemde gelir dağılımındaki eşitsizliğin ne kadar arttığını ve ortadireğin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu açıkça gösteriyor. Bu durum, acil önlemlerin alınması gerektiğini ve ortadireğin korunması için adımlar atılması gerektiğini ortaya koyuyor.

Tüketici ve Reel Kesim Güven Endeksi de Arttı

Mart ayında tüketici güven endeksi de yüzde 0,02 artarak 79,4’e, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi ise yüzde 1,5 yükselerek 103,5’e ulaştı. Hizmet sektörü güven endeksi de yüzde 1,5 artarak 120,4’e çıktı.

Perakende ve İnşaat Sektörlerinde Düşüş

Perakende ticaret sektörü güven endeksi yüzde 1 azalarak 113,3’e, inşaat sektörü güven endeksi ise yüzde 3,6 gerileyerek 88,6’ya düştü.

Genel Duruma İlişkin İyimserlik Arttı

Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği gösteriyor. Bu da mart ayında ekonomiye dair iyimserliğin arttığını gösteriyor.

2023-2024 Ekonomik Güven Endeksi Verileri

2023-2024 döneminde aylara göre ekonomik güven endeksi verileri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Mart ayında ekonomik güven endeksinin 100 seviyesine yükselmesi, ekonomiye dair iyimserliğin arttığını gösteriyor. Bu da gelecek dönemde ekonomik aktivitenin artması anlamına gelebilir.

Şubat Ayında Yatırım Araçlarının Performansı:

• BIST 100: Yİ-ÜFE ile %9,74, TÜFE ile %8,91 getiri.
• Mevduat Faizi (Brüt): Yİ-ÜFE ile %1,01, TÜFE ile %1,76 kayıp.
• Dolar: Yİ-ÜFE ile %1,34, TÜFE ile %2,09 kayıp.
• DİBS: Yİ-ÜFE ile %1,94, TÜFE ile %2,68 kayıp.
• Külçe Altın: Yİ-ÜFE ile %2,33, TÜFE ile %3,07 kayıp.
• Avro: Yİ-ÜFE ile %2,37, TÜFE ile %3,11 kayıp.

Daha Uzun Dönemde Performans:

• Üç Aylık: BIST 100, Yİ-ÜFE ile %6,02, TÜFE ile %0,91 getiriyle en yüksek reel getiriyi sağladı. Avro ise en fazla kayıp yaşatan yatırım aracı oldu.
• Altı Aylık: Külçe altın, Yİ-ÜFE ile %3,38 getiriyle öne çıkarken, DİBS her iki endekste de en fazla kayıp yaşatan yatırım aracı oldu.
• Yıllık: BIST 100, her iki endekste de en yüksek reel getiriyi sağladı. DİBS ise en fazla kayıp yaşatan yatırım aracı oldu.

Şubat ayında ve daha uzun vadede BIST 100 endeksi, diğer yatırım araçlarına kıyasla yatırımcısına en yüksek reel getiriyi sağladı. Bu durum, BIST 100’ün uzun vadede cazip bir yatırım aracı olduğunu gösteriyor.

Ekonomistlerin beklentisi

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, kasım ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 3,68 artacağını tahmin etti.

Ekonomistlere göre, ekim ayında yüzde 3,43 artış gösteren TÜFE’nin, kasım ayında yüzde 3,68 artması durumunda yıllık enflasyon yüzde 62,61’e çıkacağı hesaplanıyor.

TÜİK’in açıklaması

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon verilerini normal şartlarda her ayın 3’ünde ilan ediyor.

Kasım ayı enflasyon verileri için ise tarih belli oldu.

Sonuç

Kasım ayı enflasyon rakamları, 4 Aralık Pazartesi günü saat 10.00’da açıklanacak.