Investing.com – Son zamanlarda ayçiçek yağı ve buğday gibi temel gıda ürünlerindeki fiyat artışı dikkat çekerken TÜİK, bugün 2020 – 2021 dönemine ait Bitkisel Ürün Denge Tabloları verisini açıkladı. Bu veri, ülkedeki tarımsal üretimi yapılan ürünlerin yurt içi talebi ne kadar karşıladığını bir diğer anlamıyla dışarıya ne oranda bağımlı olunduğunu gösteriyor.
2020 -2021 döneminde yurt içi üretimin yurt içi talebi karşılama derecesi (yeterlilik derecesi) %97,4 oldu. Toplam tahıl üretiminde en büyük paya sahip olan buğdayın yeterlilik derecesi %102,3 (durum buğdayında %259, diğer buğdayda %89,2), yem sanayinin en önemli girdilerini oluşturan arpanın yeterlilik derecesi %97,1, mısırın yeterlilik derecesi %84,9, soyanın yeterlilik derecesi ise %5,4 olarak gerçekleşti.
Türkiye’nin dünya üretiminde büyük paya sahip olduğu seçilmiş meyve ürünlerinde yeterlilik derecelerine baktığımızda;
Fındık %552 ile yeterlik derecesi en yüksek bitki oldu.
İncir %501 ve kayısı %397 yeterlilik oranına sahip olurken çayda bu oran %94 oldu. Yani Türkiye’de üretilip dünyaya satılan çayda yurt içi talebin %94’ü karşılanabiliyor. %6 oranında çayda dışa bağımlılık söz konusu.
Temel ihtiyaç ürünlerindeki yeterlilik oranı ise şöyle:
- Nohutta %122,3
- Kolza %111,2
- Patates %106,5
- Pamuk %103,7
- Toplam buğday %102,3
- Çavdar %100
- Şeker pancarı %100,
- Soya %94,6.
Dışa bağımlılığı yüksek olan ürünler:
Yulafta %2,4 yeterlilik var ve dışa bağımlılık oranı %97,6 olurken arpada %97,1 kuru fasulyede %92 mısırda %84,9 pirinçte %81,2 kırmızı mercimekte %71,2 ayçiçeğinde %62,5 yeşil mercimekte %58,7 oranında dışa bağımlılık var.
* TÜİK yeterlilik derecesini şöyle tanımlıyor: Bir bölgenin kullanılabilir üretiminin (iç üretim) o bölgenin talebini ya da yurt içi kullanımını (insan, hayvan ve endüstrinin bütün ihtiyaçlarını) ne ölçüde karşılayacak durumda olduğunu gösterir. Değerin, 100’den küçük olması, üretimin yurt içi talebi tam olarak karşılayamadığı durumu temsil eder. 100’den büyük olan bir değer, iç ihtiyaçları geçen, ihraç edilebilir ve/veya stoklanabilir miktarların varlığını gösterir.
Yazar: Deniz Engin
